Alfred Nobel (1833-1896) Cha đẻ
của thuốc súng, người thành lập giải thưởng Nobel
Alfred NOBEL (Stockholm, 1833 - San Remo, 1896)
Cha của Alfred Bernhard NOBEL là kỹ sư và thành lập những xưởng
chế tạo vũ khí ở Saint-Pétersbourg. Alfred và các anh em ông
được học tiếng Nga và Thụy Ðiển ở bên Nga .
Alfred tiếp tục học lên ở Thụy Ðiển rồi Nga rồi Hoa kỳ, nơi này
ông ở 4 năm.
Lúc 20 tuổi ông đã say mê ngành Cơ học và Hóa học và đã đăng ký
2 bằng sáng chế.Khoảng 1863 ông đăng ký bằng sáng chế chât nổ
bằng Fulminate thủy ngân.
Thuốc súng
Chất bột đen và bột bông gòn là những chất nổ nổi tiếng . Năm
1846, Ascanio SOBRERO, nhà Hóa học Ý đã khám phá ra chất
Nitroglycérine.Hỗn hợp Trinitrate de glycérol (Nitroglycérine)
là chất nổ rất mạnh, Là một lỏng không màu, nhớt như dầu, tỷ
trọng 1,58, đông đặc ở 13°C. Rất nhạy với nhiệt và sự va chạm nó
không bền nên rất nguy hiển khi xử dụng nên người ta ít dùng nó
ở trạng thái tinh chất mà trộn với những chất trơ như bột mạt
cưa hay chất nổ khác thí dụ như nitrocellulose. Nó là thành phần
chính của chất nổ. Nitroglycérine cũng được dùng trong Y khoa để làm thuốc giãn
mạch van (vasodilatateur coronarien)
Vào năm 1863, NOBEL tìm kiếm cách cách kiểm soát được
nitroglycerine. Đó là dùng một ngòi nổ, có thể gây nổ chất
nitroglycerine bằng cách đốt cháy một ít thuốc súng. Ông kỹ nghệ
hóa chất Nitrolycérine. Nhưng những thí nghiệm đã ngừng lại khi
em trai út ông, Emil bị chết vì phòng thí nghiệm ở Helenborg bị
nổ.Vài năm sau ông tìm ra cách sáng chế ra chất nổ an toàn hơn
gọi là dynamite, tức là chất Nitroglycérine.
Năm 1875 ông đăng ký sở hữu bằng sáng chế một chất nổ mạnh hơn
nữa, dynamite extra Nobel. Hỗn hợp Nitroglycérine và Nitrate de
cellulose được keo hóa, được biết dưới tên quen thuộc là Plastic.
Tiếp theo Nobel phát minh ra những chất nổ mới không cho ra
khói.
Nhờ sự thành công, Nobel làm chủ một gia tài khổng lồ.
Những công ty của Nobel:
Nobel Company, Nitroglycerin Ltd , 5 phòng thí nghiệm (Ðức,
Pháp, Tô Cách Lan, Thụy Ðiển, Ý), 90 xưởng trong trên hai mươi
nước, khai thác khoảng 350 bằng sáng chế của nhà phát minh không
mỏi mệt này. Ðã chế tạo khỏang 65000 tấn chất nổ mỗi năm.
Nỗi cô đơn
Nhưng báo chí và dư luận oán trách ông đã làm giàu nhờ chế tạo
ra những bộ máy giết người mặc dù ông thuyết phục họ rằng ông
không hề nghĩ đến chiến tranh mà chỉ có dụng ý xử dụngđể khai
thác hầm mỏ, và những công trình dân sự.
Sức khỏe mong manh, tâm hồn ray rứt, người giàu nhất Âu châu
lang thang không gia đình, không vợ con và chết bên cạnh người
đầy tớ.
Chúc thư của Nobel
Tháng 1 năm 1897, ông giao gia tài khổng lồ, rải rác khắp nơi
trong nhiều nước, cho một tổ chức để mỗi năm phát cho 5 NGƯỜI ÐÃ
GIÚP ÍCH CHO NHÂN LOẠI về Vật lý, Hóa học, Y học, Văn chương và
Hòa bình trong năm vừa qua. Tổ chức khoảng tháng 10.
Năm 1968 thêm một giải thưởng nữa là về Khoa học
Kinh tế.
Phải tốn 4 năm, nhờ sự can thiệp của vua Thụy Ðiền và Na uy mới
giải quyết được nhiều vấn đề luật pháp, chính trị và tài chánh
của tổ chức.
Năm 1901 những giải thưởng Nobel đầu tiên được giao cho những tổ
chức liên hệ:
- Giải Vật lý và Hóa học được giao cho Hàn lâm viện Khoa học
Thụy Ðiển (Académie royale des sciences de Suède),
- Về Y khoa cho Viện Karolinska ở Stockholm,
- Giải Hòa bình được giao cho một ban gồm 5 hội viên được bầu cử
bởi quốc hội Na Uy, sau khi 2 vương quốc Na Uy và Thụy Ðiển tách
rời nhau.