|
Nguồn nước đỏ quạch do khai thác mỏ bôxit thải ra ở Hà
Nam, Trung Quốc - Ảnh: sina.cn |
TT - Chính quyền các tỉnh Trung Quốc đã
bắt đầu hướng đến việc điều chỉnh khai thác bôxit khi môi trường
bị ảnh hưởng nghiêm trọng từ việc khai thác nguồn khoáng sản
này.
Ngày 10-12, trang web chính quyền tỉnh Hà Nam
đưa tin tỉnh vừa ban hành quy định “Chấn chỉnh tình hình khai
thác than và bôxit” và “Quy hoạch và sử dụng nguồn bôxit”. Theo
đó, các doanh nghiệp khai thác bôxit chính quy phải trả lại hiện
trạng đất đai như ban đầu sau bốn năm khai thác, nếu không đáp
ứng tiêu chuẩn này sẽ bị đóng cửa vĩnh viễn. Một loạt biện pháp
tương tự cũng được đưa ra tại những tỉnh tập trung mỏ than,
bôxit lớn ở Trung Quốc.
Hệ lụy môi trường
Là một nước sản xuất và tiêu thụ nhôm lớn nhất
thế giới, cùng với tham vọng trở thành một trong những quốc gia
sản xuất xe hơi và máy bay lớn trên thế giới, Trung Quốc đang
trở thành một con hổ đói bôxit để phục vụ ngành công nghiệp nhôm
nội địa. Vấn đề đặt ra ở đây chính là hệ sinh thái xung quanh
những nơi khai thác quặng mỏ, đặc biệt là bôxit, ở nước này đã
bị hủy hoại nghiêm trọng. Theo Chinanews, nhiệt độ quanh khu vực
quặng mỏ ở Thái Nguyên (Sơn Tây), Tịnh Tây (Quảng Tây) đã tăng
cao một cách bất thường kể từ khi những mỏ khai thác bôxit được
dựng lên ở đây.
Nguồn nước xung quanh các khu vực này trở nên ô
nhiễm nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tính mạng của hàng
triệu người dân. Từ năm 2004-2008, chính quyền tỉnh Hà Nam đã
đóng cửa hơn 100 mỏ khai thác bôxit có quy mô nhỏ trong toàn
tỉnh, trong đó lớn nhất là quyết định ngưng dự án khai thác
bôxit để sản xuất nhôm trị giá 1,5 tỉ nhân dân tệ ở huyện Nhữ An
chỉ sau một năm đưa vào hoạt động do gây ô nhiễm nguồn nước xung
quanh khu vực khá nặng nề.
Nhật Báo Quảng Tây cho biết vụ ô nhiễm do khai
thác bôxit gần đây nhất là ở mỏ bôxit Tịnh Tây. Chỉ mới khai
thác hơn một năm nhưng mỏ này đã làm nguồn nước xung quanh khu
vực nhiễm màu đỏ quạch khiến người dân trong khu vực không thể
sử dụng được nguồn nước để sinh hoạt, kéo theo là những chứng
bệnh lạ.
Đóng cửa hơn 100 mỏ bôxit
Năm 2004, tại Ấn Độ
đã diễn ra phong trào chống các công ty khai thác bôxit sau
khi Chính phủ Ấn Độ, nước có trữ lượng bôxit lớn thứ sáu thế
giới, cấp giấy phép cho 13 công ty đa quốc gia vào khai thác
quặng bôxit tại bang Orissa. Các dự án khai khoáng đã ảnh
hưởng tới 60.000 cư dân sinh sống trong vùng. Một diện tích
đất nông nghiệp gần 1.000ha đã hoàn toàn bị hủy hoại.
Theo Hiệp hội Bảo tồn
sinh học nhiệt đới, những cảnh báo đã được đưa ra vào các
năm 2006 và 2008 khi các công ty khai thác bôxit lăm le tấn
công những vùng thiên nhiên được bảo tồn tại Surinam và
Jamaica, lần lượt xếp thứ 5 và 10 trong số những nước có
nguồn quặng bôxit dồi dào nhất.
HẢI MINH |
Để hạn chế thực trạng khai thác bôxit bừa bãi
gây ảnh hưởng đến môi trường và duy trì nguồn bôxit của quốc
gia, từ năm 2006 Chính phủ Trung Quốc đã thực thi quy định về
“pháp lệnh nguồn tài nguyên khoáng sản”.
Theo đó, các địa phương trên toàn quốc phải
chấn chỉnh ngành khai thác mỏ, đặc biệt chú trọng đến việc khai
thác bôxit. China Daily cho biết từ năm 2005 đến nay, Cục Bảo vệ
môi trường quốc gia Trung Quốc đã xử lý hàng chục ngàn vụ gây ô
nhiễm môi trường, trong đó đóng cửa hơn 100 mỏ khai thác bôxit
trên khắp đất nước.
Theo mạng bảo vệ môi trường Trung Quốc, cuối
năm 2006 tỉnh Sơn Tây đã đưa ra quy định “quản lý nguồn tài
nguyên khoáng sản trong vùng, trong đó chú trọng đến tiêu chuẩn
khai thác bôxit trong vùng”. Nếu các doanh nghiệp khai thác
bôxit không đáp ứng được yêu cầu bảo vệ môi trường, phục hồi đất
đai và không đạt chuẩn sẽ bị cấm khai thác, nếu quy mô khai thác
dưới 1.000 tấn sẽ bị đóng cửa hoặc không cấp phép khai thác mới.
Ngoài ra các tỉnh như Sơn Đông, Quý Châu, Hà
Nam còn quy định các doanh nghiệp đạt chuẩn khai thác bôxit phải
có báo cáo đánh giá ảnh hưởng của môi trường địa chất xung quanh
khu vực định khai thác, nếu đáp ứng được yêu cầu của cơ quan môi
trường mới được cấp phép hoạt động.
Chuyển hướng ra nước ngoài
Theo trang web khai thác khoáng sản Trung Quốc,
trữ lượng bôxit đã được thăm dò của Trung Quốc đạt khoảng 200
triệu tấn, chỉ chiếm 2% tổng trữ lượng bôxit của thế giới. Lượng
bôxit này phân bố trên 20 khu vực và tỉnh thành, phần lớn các mỏ
bôxit lớn tập trung ở các tỉnh Sơn Tây, Sơn Đông, Quý Châu và
khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây.
Báo The Chinanews dẫn nguồn tin từ Tập đoàn Sản
xuất nhôm Trung Quốc (Chinalco) cho biết nhằm đáp ứng nguồn cung
ổn định cho các công ty sản xuất nhôm nội địa, hằng năm Trung
Quốc phải nhập một lượng bôxit khá lớn, chiếm 1/3 tổng trữ lượng
bôxit trong nước.
Chính vì nhu cầu tiêu thụ quá lớn, nên ngay từ
năm 2006 Chính phủ Trung Quốc đã “bật đèn xanh” cho các doanh
nghiệp sản xuất nhôm đổ bộ khai thác bôxit ở nước ngoài theo kế
hoạch “quốc tế hóa chiến lược kinh doanh” cho các doanh nghiệp.
Năm 2006, Chinalco đã giành được hợp đồng trị
giá 3 tỉ USD đầu tư phát triển mỏ bôxit ở vùng Aurukun phía bắc
Cape York, Úc. Mỏ này có trữ lượng lên đến hàng trăm triệu tấn.
Trung Quốc để mắt đến Úc bởi đất nước này có trữ lượng bôxit
chiếm 22% trữ lượng của thế giới. Theo Cri.com, các đối tác mà
Trung Quốc đã và đang nhắm đến là VN và Brazil.
MỸ LOAN
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=292444&ChannelID=2
|