Tập đoàn khai thác mỏ Anh-Úc Rio Tinto vừa quyết định thành lập
với tập đoàn BHP Billiton, cũng của Anh- Úc, một công ty liên
doanh khai thác quặng sắt. Rio Tinto đồng thời huỷ bỏ hợp đồng đã
ký với tập đoàn nhôm Trung Quốc Chinalco. Mục tiêu quyết định kể
trên là không để cho Bắc Kinh nắm quyền kiểm soát trên các trữ
lượng quặng kim loại của Úc.
Hôm 05/06/2009 Rio Tinto loan báo từ bỏ ý định liên kết tài chính
và chiến lược với tập đoàn nhôm Chinalco của Trung Quốc. Hợp đồng
vừa bị huỷ bỏ quy định là tỷ lệ cổ phần của Chinalco trong Rio
Tinto sẽ được nâng lên 18% và Chinalco sẽ nắm giữ hai ghế trong
hội đồng quản trị.
Nhưng khi hợp đồng được ký kết vào tháng 2 năm 2009, nhiều cổ
đông của Rio Tinto và nhiều người trong giới chính trị Úc tỏ ra e
ngại là Trung Quốc sẽ kiểm soát tài nguyên của Úc, trong đó có mỏ
sắt ở vùng Pilbara, một trong những mỏ vào hạng lớn nhất thế
giới. Sở dĩ ban đầu Rio Tinto sẵn sàng đón nhận đầu tư của
Chinalco là vì món nợ của Rio Tinto lến đến gần 39 tỷ đôla. Nhưng
trước làn sóng phản đối ở Úc, Rio Tinto loan báo là sẽ dựa vào thị
trường để tìm đầu tư nhằm tăng nguồn vốn thêm 15 tỷ đôla.
Đối với Chinalco, đây là một thất bại quan trọng vì hợp đồng
với Rio Tinto được xem là dự án đầu tư ra nước ngoài lớn nhất từ
trước tới nay của Trung Quốc.
Từ hơn một năm qua tập đoàn quốc doanh Chinalco, cùng với quỹ
đầu tư China Investment Corporation, săn lùng những cơ hội để bảo
đảm việc cung cấp nguyên liệu cho guồng máy kinh tế tq. Chinalco
sẽ nhận được từ Rio Tinto số tiền bồi thường là 195 triệu đôla.
Sáng hôm qua, hai tập đoàn khoáng sản đứng hàng thứ hai và thứ
ba thế giới, đồng thời cũng là đối thủ của nhau, Rio Tinto và BHP
Billiton đã ký kết thoả thuận thành lập một công ty liên doanh để
quản lý và khai thác tất cả mỏ quặng ờ vùng Tây Úc. BHP Billiton
sẽ góp vốn 5,8 tỷ đôla vào liên doanh theo tỷ lệ 50/50.