Dolly được sinh ra như thế nào?

Vietsciences- Võ Thị Diệu Hằng          15/11/2008

 

Cừu Dolly  và mẹ mang thai BlackFace

 

Với David -cừu đực núi- Dolly sinh con  đầu lòng Bonnie tháng 4/1998 và năm 1999 được ba con

 

 


Trên thực tế có nhiều loại nhân bản
Nhân bản không có khả năng sinh sản thí dụ như nhân bản những tế bào da thường dùng để chữa trị những người bị phỏng nặng và một loại nhân bản có khả năng sinh sản để tạo ra một sinh vật sống toàn diện: Ðây là loại nhân bản ta muốn  biết đến. Việc này cần một kỹ thuật gọi là sự chuyển nhân

Trái với dự đoán của ta, kỹ thuật này không mới. Những nhân bản  đầu tiên được thực hiện từ năm 1935 do nhà sinh vật học nazi Hans SPEMANN trên con cóc. Từ đó những nhà nghiên cứu tự hỏi có thể có một sự nhân bản để tạo ra một sinh vật toàn diện chăng?
Những nhà nghiên cứu Tô Cách Lan đánh tan mối nghi ngờ khi báo cho thế giới biết sự ra đời của con cừu ngày 23/02/1997: đó là Dolly Dolly là một cừu cái sinh ra bằng kỹ thuật nhân  từ một tế bào trưởng thành vô giới tính.

Kỳ công khoa học này được thực hiện ở nước Tô Cách Lan tại viện nghiên cứu Roslin bởi một ê kíp dẫn đầu bởi Dr Ian WILMUT. Dolly ra đời sau nhiều năm nghiên cứu, ít nhất là 277 thử nghiệm chuyển nhân tế bào để được 29 phôi (embryon), có nghĩa là 12% thành công.

Dolly có ba bà mẹ:

Mẹ cho gen tên là Finn Dorset
Một tế bào bình thường (còn gọi là somatique), được trích từ tuyến vú của Finn Dorset dùng để clone. Ðể tế bào quên cách phát triển theo kiểu tế bào tuyến vú, nó phải chịu sự xử lý in vitro để  trở thành vô tính, uyển chuyển, sẵn sàng truyền lại ADN cho noãn

Mẹ cho noãn bào tên  là Blackface
Một noãn bào không thụ tinh được trích ra từ Blackface. Noãn được rút hết nhân ra để không một gen của Blacface có thể làm ô nhiễm thí nghiệm này.
Noãn không nhân và tế bào được cho kết hợp được trình bày tỉ mỉ dưới đây .

Mẹ mang thai Dolly:

Sau khi để cho phôi phát triển vài ngày trong phòng thí nghiệm, PHÔI đưọc cấy vô tử cung cừu cái khác để mang thai cho đến ngày sinh ra DOLLY

Dolly giống y hệt Finn Dorset từ  hình dáng lẫn tính tình


Những giai đoạn cần thiết để tạo ra phôi


Ðây là một trong 20 noãn bào (ovocyte) lấy từ BLACKFACE đã được điều trị bằng hormone để có được số lượng noãn bào cao hơn bình thường. ADN của noãn bào gọi là Chromosome. Tế bào này được chận đứng lại lúc nó được 1 cực cầu (globule polaire) đầu tiên.






William Ritchie, chuyên viên viện Roslin lãnh nhiệm vụ cho công trình rất tinh tế. Dùng một dụng cụ tinh vi của ngành vi phẫu thuật. Ông hút chất nằm trong nhân noãn bào, tức là ADN. cùng lúc với cực cầu - gọi là sự lấy mất nhân của noãn (l'énucléation de l'ovocyte).







Ở giai đoạn này, muốn kiểm xem công trình trước có thực hiện tốt đẹp hay không , người ta đã đánh dấu ADN bằng chất huỳnh quang (flourchrome). Tiếp theo ta có thể thấy được ADN bằng tia cực tím (Ultra-violet) . Vậy là ta đã chuẩn bị noãn bào (rỗng vì đã rút ADN) để nhận một nhân mới bởi sự chuyển nhân. (transfert nucléaire)







Cùng lúc đó, ta lấy những tế bào của tuyến vú một con cừu trưởng thành (Fin Dorset), dùng ADN của tế bào này để truyền giống (patrimoine génétique).
Những tế bào vú được bảo quản trong môi trường cấy đặc biệt: ngăn chận cho nó chậm phát triển đồng thời canh chừng không để cho nó bị một ứng suất (stress) quan trọng có thể làm nó chết.







Nhờ những dụng cụ vô cùng tinh vi, ta xử dụng những tế bào tuyến vú và những noãn không còn nhân (ovocyte énuclée) một cách cẩn thận để khỏi làm tổn thương ADN.







Dưới kính hiển vi, nhờ một micro-pipette (ống hút vô cùng nhỏ có đầu nhọn) ta cắt một cách tinh tế màng của noãn.
Bên phải của noãn bào là micro-pipette đang chứa một tế bào chủa tuyến vú, vô cùng nhỏ so với noãn bào.







Giai đoạn này ta vừa đưa vô noãn -bào- rỗng một tế bào tuyến vú còn nhân: tế bào nhỏ xíu nằm bên phải và phía trên (ngang hàng với micropipette).
Muốn đi đến giai đoạn tinh vi này ta đã phải thử ít nhất 277 lần. Phải cần mấy năm cố gắng mới được phôi Dolly.







Giai đoạn trước khi kết thúc: 2 tế bào, noãn bào đã lấy mất nhân và tế bào tuyến vú, màng của chúng được hợp nhất nhờ ảnh hưởng của điện trường, gọi là électrofusion. Lúc đó nhân của tế bào vú (nhỏ tí) được vô trong noãn bào to lớn vừa mới vừa đươc cho hoạt động trở lại.







Cuối cùng, phôi của con cừu cái Dolly nổi tiếng đã được tạo ra.
Ðây là lần đầu tiên trên thế giới người ta tạo được MỘT TẾ BÀO TỔNG NĂNG ( cellule totipotente) tức là có khả năng tạo ra một SINH VẬT TOÀN DIỆN






Ðây là kết quả của bao nhiêu năm làm việc:
Dolly giống y hệt từ hình dáng đến tư cách của Finn Dorset
Tháng 3 năm sau Dolly xinh xắn cân nặng 45 kg

Dolly già nhanh chóng và bị bệnh thấp khớp và viêm phổi:

 

 
Les chercheurs se sont vite aperçus qu'elle vieillissait rapidement[3]. L'arthrite prématurée de Dolly a été attribuée au fait que la cellule prise sur Belinda alors âgée de 6 ans disposait de télomères raccourcis. Cela est dû au fait que la longueur des télomères est réduite après chaque division cellulaire. De fait, Dolly avait un patrimoine génétique vieux de 6 ans dès sa naissance.

D'autres interprétations indiquent que l'arthrite de Dolly pourrait être dûe à son mode de vie trop protégée en laboratoire.

Dolly a finalement été euthanasiée en février 2003 suite à ses problèmes d'arthrite précoce et des difficultés respiratoires

 

 

Đăng lần đầu ngày 06/03/2004

Lần này có bổ sung

 

Dolly was a ewe (July 5, 1996 – February 14, 2003) that was the first animal to be cloned from an adult somatic cell, using the process of nuclear transfer.[1][2] She was cloned by Ian Wilmut, Keith Campbell and colleagues at the Roslin Institute in Edinburgh, Scotland. She was born on July 5, 1996 and she lived until the age of six,[3] and was dubbed "the world's most famous sheep" by Scientific American,[4]

The cell used as the donor for the cloning of Dolly was taken from a mammary gland, and the production of a healthy clone therefore proved that a cell taken from a specific body part could recreate a whole individual. More specifically, the production of Dolly showed that mature differentiated somatic cells in an adult animal's body could under some circumstances revert back to an undifferentiated pluripotent form and then develop into any part of an animal.[5] As Dolly was cloned from part of a mammary gland, she was named after the famously busty country western singer Dolly Parton.[6]

Contents

[hide]

[edit] Birth

The cloning process that produced Dolly.

This used the technique of Somatic cell nuclear transfer, where the cell nucleus from an adult cell is transferred into an unfertilized oocyte (developing egg cell) that has had its nucleus removed. The hybrid cell is then stimulated to divide by an electric shock, and when it develops into a blastocyst it is implanted in a surrogate mother.

In the previous year, the same team had produced cloned sheep from the embryonic cells,[7] but this was not seen as a breakthrough since adult cloned animals had been produced from embryonic tissue as long ago as 1958, using cells from the frog Xenopus laevis.[8]

Dolly was the first clone produced from a cell taken from an adult animal. However, this cloning process is still highly inefficient, with Dolly the only lamb that survived to adulthood from 277 attempts. She is also recognised as one of the major stepping stones in the development of modern biology.[2] Wilmut, who led the team that created Dolly, announced in 2007 that the nuclear transfer technique may never be sufficiently efficient for use in humans. [9]

[edit] Life

Dolly lived for her entire life at the Roslin Institute. There she was bred with a Welsh Mountain ram and produced six lambs in total. Her first lamb called Bonnie, was born in April 1998.[3] The next year Dolly produced twin lambs Sally and Rosie, and she gave birth to triplets Lucy, Darcy and Cotton in the year after that.[10] In the autumn of 2001, at the age of five, Dolly developed arthritis and began to walk stiffly, but this was successfully treated with anti-inflammatory drugs.[11]

[edit] Death

On February 14, 2003, Dolly was euthanised because of a progressive lung disease.[12] A Finn Dorset such as Dolly has a life expectancy of around 11 to 12 years, but Dolly lived to be only six years of age. A post-mortem examination showed she had a form of lung cancer called Jaagsiekte that is a fairly common disease of sheep and is caused by the retrovirus JSRV.[13] Roslin scientists stated that they did not think there was a connection with Dolly's being a clone, and that other sheep in the same flock had died of the same disease.[12] Such lung diseases are a particular danger for sheep kept indoors, and Dolly had to sleep inside for security reasons.

However, some have speculated that a contributing factor to Dolly's death was that she could have been born with a genetic age of six years, the same age as the sheep from which she was cloned.[14] One basis for this idea was the finding that Dolly's telomeres were short, which typically is a result of the aging process.[15][16] However, the Roslin Institute have stated that intensive health screening did not reveal any abnormalities in Dolly that could have come from advanced aging.[14]

[edit] Legacy

After cloning was successfully demonstrated through the production of Dolly, many other large mammals have been cloned, including horses and bulls.[17] The attempt to clone argali sheep did not produce viable embryos. The attempt to clone a banteng bull was more successful, as were the attempts to clone mouflon (a form of wild sheep), both resulting in viable offspring.[18] In 2005 a dog, Snuppy, was cloned by Korean stem cell researcher, Hwang Woo-Suk.

Cloning may eventually become a viable tool for preserving endangered species and could be important in the future production of transgenic livestock.[19][20] However, animal conservation professionals point out that cloning does not alleviate the problems of loss of genetic diversity (see inbreeding) and habitat, and so must be considered an experimental technology for the time being, and all in all would only rarely be worth the cost, which on a per-individual basis far exceeds conventional techniques such as captive breeding or embryo transfer.

 

Dolly bị viêm khớp

Chưa có bằng chứng thực sự cho thấy bệnh viêm khớp của cừu Dolly là hậu quả của việc nhân bản.

Thông tin này được Giáo sư Ian Wilmut, một thành viên của nhóm nghiên cứu cừu Dolly, thuộc viện Roslin (Scotland), đưa ra hôm qua. Ông cho biết tình trạng trên có thể đã phát sinh do các khiếm khuyết về gene trong quá trình nhân bản.

Ông Wilmut cũng kêu gọi thực hiện một chương trình nghiên cứu để xác minh ảnh hưởng của việc nhân bản lên sức khỏe động vật.

Phản ứng trước tin Dolly bị viêm khớp, các tổ chức chăm sóc động vật tuyên bố điều đó chỉ chứng tỏ rằng nhân bản là có hại, và kêu gọi các nhà khoa học chấm dứt thí nghiệm của mình.

Tuy nhiên, GS Wilmut khẳng định: “Không có cách nào để biết được đây là hậu quả của việc nhân bản hay chỉ là sự trùng hợp. Chúng ta không bao giờ có được lời giải cho nghi vấn này”.

Cho tới nay, nhiều công ty nhân bản đã thông báo rằng động vật mà họ tạo ra rất khỏe mạnh. Nhưng trên thực tế, chưa hề có đánh giá độc lập nào về sức khỏe dài hạn của những động vật thí nghiệm đó. (5/1/2002)

B.H. (theo BBC)

 

Dolly đã chết

 

Dolly, con vật có vú đầu tiên được nhân bản trên thế giới, đã đi vào giấc ngủ vĩnh hằng hôm qua, bằng một mũi tiêm gây chết không đau đớn (còn gọi là cái chết êm ả). Các bác sĩ thú y phát hiện thấy nó bị viêm phổi nặng, một căn bệnh thường gặp ở cừu già.

Tiến sĩ Harry Griffin, một nhà nghiên cứu của viện Roslin (Scotland), cho biết: “Cừu có thể sống tới 11 hoặc 12 năm, và bệnh viêm phổi là khá phổ biến ở những con cừu già, đặc biệt với những con nuôi nhốt. Chúng tôi đang mổ khám nghiệm tử thi của Dolly và sẽ sớm công bố kết quả”.

Dolly, được đặt theo tên của nữ ca sĩ Scotland Dolly Parton, chào đời ngày 5/7/1996 và ra mắt công chúng một năm sau đó. Con cừu cái này là sản phẩm của quá trình nhân bản vô tính: Người ta lấy nhân từ một tế bào tuyến vú của một con cừu cái trưởng thành, và cấy nó vào một tế bào trứng cừu khác.

Sự ra đời của cừu Dolly đã dấy lên những lời chỉ trích và lo ngại rằng, khoảng cách từ việc nhân bản cừu đến việc tạo bản sao người chỉ còn là một quãng ngắn. Tuy nhiên khi đó, Griffin đã bảo vệ sản phẩm của mình với tuyên bố rằng, nghiên cứu này có thể mở đường cho những hướng điều trị mới trên nhiều loại bệnh tật.

Về mặt sinh lý, Dolly vẫn là một con cừu cái bình thường, và nó đã hai lần sinh nở với một con cừu đực xứ Welsh có tên gọi là David, lứa đầu tiên đẻ một con vào tháng 4/1998 và lần hai 3 con vào năm 1999.

Tháng 1/2002, Dolly được phát hiện mắc chứng viêm khớp - một tình trạng thường thấy trên các động vật già. Căn bệnh này đã làm bùng nổ cuộc tranh luận giữa các nhà khoa học về việc liệu có phải bộ gene của nó cũng “già” hơn 5 năm so với bình thường, và rằng tất cả các động vật nhân bản có bị lão hóa sớm như vậy hay không. Giáo sư Ian Wilmut, trưởng nhóm nghiên cứu, khi đó đã cho biết, bệnh viêm khớp chứng tỏ kỹ thuật nhân bản của họ chưa thực sự hiệu quả, và cần được tiếp tục nghiên cứu.

“Nếu cái chết sớm của Dolly có liên quan tới việc nhân bản, thì đây sẽ là bằng chứng bổ sung cho thấy sự nguy hiểm tiềm tàng trong việc tạo bản sao người, và sự thiếu trách nhiệm của những ai đang ra sức mở rộng loại hình nghiên cứu này trên người”, giáo sư Richard Gardner, Chủ tịch hiệp hội Hoàng gia Anh, tuyên bố.

Người ta dự định đưa Dolly về trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia Scotland ở Edinburgh. (15/2/2003)

B.H. (theo Discovery, BBC)

 

 

Dolly được triển lãm

Công chúng sẽ được chiêm ngưỡng Dolly bắt đầu từ ngày 11/4.

Con cừu nhân bản đầu tiên trên thế giới, vốn từng gây xôn xao dư luận thế giới khi ra đời vào năm 1997, đang được trưng bày tại Bảo tàng Hoàng gia Edinburgh, Scotland, sau khi đã được bảo quản và đóng khung.

Dolly đã chết vào tháng 2/2003 vì viêm phổi. Viện Roslin, nơi tạo ra con vật, đã trao tặng xác Dolly cho Bảo tàng quốc gia Scotland.

Đã có nhiều ý kiến trái ngược nhau sau khi Dolly được nhân bản thành công từ tế bào đông lạnh lấy từ tuyến vú của con mẹ đã chết trước đó vài năm. "Cô nàng" được đặt theo tên của ca sĩ đồng quê Mỹ Dolly Parton.

Giám đốc bảo tàng Hoàng gia Gordon Rintoul phát biểu: "Dolly sẽ là một minh chứng về thành tựu khoa học đã đạt được tại Scotland. Hình ảnh của nó sẽ còn được ghi nhận trong nhiều thế kỷ".

Da của Dolly đã được ngâm vào dung dịch axit và thuộc để bảo quản, trước khi bọc ra ngoài một khung sợi thuỷ tinh, sau đó lắp thêm cặp mắt thuỷ tinh.

Đến tháng 7, Dolly sẽ được đưa tới Bảo tàng cuộc sống Scotland ở East Kilbride, rồi chuyển về trưng bày vĩnh viễn tại bảo tàng Edinburgh vào tháng 9. (10/4/2003)

Minh Thi (theo CNN)

 

 

            ©  http://vietsciences.free.fr  và http://vietsciences.org    B