Thí dụ:

Thí dụ:

              K₂O    +    SO₂         ®           K₂SO₃             Kali sunfit

              K₂O    +    SiO₂        ®            K₂SiO₃            Kali silicat

              3K₂O    +    P₂O₃        ®            2K₃PO₃         Kali photphit (Phosphit kalium)

              K₂O    +    N₂O₃        ®            2KNO₂           Kali nitrit

              K₂O    +    2NO₂         ®            KNO₂    +    KNO₃

              K₂O    +    Cl₂O₃        ®           2KClO₂          Kali clorit

              K₂O    +    Cl₂O₅        ®           2KClO₃          Kali clorat

              K₂O    +    Cl₂O₇        ®           2KClO₄          Kali peclorat

              K₂O    +    Br₂O₅        ®           2KBrO₃         Kali bromat

              K₂O    +    I₂O₅          ®            2KIO₃           Kali iođat

              K₂O    +    CrO₃          ®           K₂CrO₄         Kali cromat

5.      Oxit bazơ    +    Axit       ®        Muối   +    Nước

               CaO    +    2HCl             ®             CaCl₂    +    H₂O

 Lưu ý
L.1. Sắt từ oxit (Fe3O4) coi như gồm FeO và Fe2O3 nên khi cho sắt từ oxit tác dụng với dung dịch axit thông thường, ta sẽ thu được muối sắt (II), muối sắt (III) và nước.

Fe3O4 + 8H+ Fe2+ + 2Fe3+ + 4H2O
(FeO.Fe2O3) Axit thông thường Muối sắt (II) Muối sắt (III) Nước


Thí dụ:

       Fe₃O₄    +    8HCl               ®       FeCl₂    +    2FeCl₃     +    4H₂O
       Fe₃O₄    +    4H₂SO₄ (l)       ®        FeSO₄    +    Fe₂(SO₄)₃    +    4H₂O
       Fe₃O₄    +    8CH₃COOH      ®        Fe(CH₃COO)₂    +   2Fe(CH₃COO)₃     +    4H₂O
       3Fe₃O₄    +     8H₃PO₄        ®        Fe₃(PO₄)₂     +      6FePO₄      +    12H₂O

                                                         Sắt(II) photphat      Sắt (III) photphat

L.2.

HNO₃ (kể cả axit nitric đậm đặc lẫn axit nitric loãng), H₂SO₄ đậm đặc, nóng là các axit có tính oxi hóa mạnh, nên khi cho các oxit sắt trong đó sắt có số oxi hóa trung gian (FeO, Fe₃O₄) tác dụng với các axit có tính oxi hóa mạnh trên thì sắt (II) oxit, sắt từ oxit bị oxi hóa tạo muối sắt (III), còn các axit có tính oxi hóa mạnh bị khử tạo các khí NO₂, NO, SO₂ , đồng thời có sự tạo nước (H₂O).
Thí dụ:

       3FeO   +     10HNO₃ (l)              ®        3Fe(NO₃)₃    +    NO     +    5H₂O
       FeO     +     4HNO₃   (đ)             ®         Fe(NO₃)₃    +    NO₂    +    2H₂O
       FeO     +     H₂SO₄ (l)                 ®         FeSO₄         +    H₂O
       2FeO    +     4H₂SO₄ (đ, nóng)      ®         Fe₂(SO₄)₃    +    SO₂    +    4H₂O
       3Fe₃O₄ +     28HNO₃ (l)               ®         9Fe(NO₃)₃    +    NO     +    14H₂O
       Fe₃O₄   +    10HNO₃ (đ)               ®         3Fe(NO₃)₃    +    NO₂    +    5H₂O
       Fe₃O₄   +    4H₂SO₄ (l)                ®          FeSO₄         +    Fe₂(SO₄)₃    +    4H₂O
       2Fe₃O₄  +    10H₂SO₄ (đ, nóng)     ®         3Fe₂(SO₄)₃   +    SO₂    +    10H₂O
       Fe₂O₃    +    6HNO₃ (l)                ®          2Fe(NO₃)₃   +    3H₂O
       Fe₂O₃    +    6HNO₃ (đ)               ®          2Fe(NO₃)₃   +    3H₂O
       Fe₂O₃    +    3H₂SO₄ (l)               ®          Fe₂(SO₄)₃    +    3H₂O
       Fe₂O₃    +    3H₂SO₄ (đ, nóng)      ®          Fe₂(SO₄)₃    +    3H₂O

L.3. Cu₂O        +         H₂SO₄ (l)                          CuSO₄       +     Cu     +     H₂O
Đồng (I) oxit Axit sunfuric (loãng) Đồng (II) sunfat Đồng Nước


Phản ứng trên xảy ra được là do: Tính khử: Cu+ > Cu
Tính oxi hóa:

6. Bazơ + Oxit axit Muối + Nước (Bazơ tan)

Thí dụ:

               2NaOH    +    CO₂            ®                    Na₂CO₃         +       H₂O
               2KOH      +    SO₂            ®                    K₂SO₃            +       H₂O

                                                                          Bari sunfit                   Nöôùc

              2NH₄OH    +    CO₂                           (NH₄)₂CO₃    +    H₂O
             2NH₃  +  CO₂   +  H₂O                (NH₄)₂CO₃ Amoni cacbonat (Carbonat amonium)

2NaOH + CO2       ®       Na2CO3 + H2O
2KOH +   SO2       ®       K2SO3 + H2O
Bari sunfit Nước
Ba(OH)2 + SO3      ®       BaSO4 + H2O
3Ca(OH)2 + P2O5   ®       Ca3(PO4)2 + 3H2O

2NaOH + SiO2       ®       Na2SiO3 + H2O
2KOH + 2NO2        ®       KNO2 + KNO3 + H2O
Kali nitrit Kali nitrat

2NH4OH + CO2      ®       (NH4)2CO3 + H2O
2NH3 + CO2 + H2O  ®       (NH4)2CO3 Amoni cacbonat (Carbonat amonium)

Lưu ý

L.1. Thường chỉ có các bazơ tan (hiđroxit kim loại kiềm, kim loại kiềm thổ, amoniac) mới tác dụng với oxit axit để tạo muối. Với các bazơ không tan, thường phản ứng này không xảy ra.

Thí dụ: 2NaOH + CO2 Na2CO₃ + H2O
Natri cacbonat, Xôđa (Soda)
Al(OH)₃ + CO2
Fe(OH)₃ + SO2

2NH₃ + H2O + SO2 (NH4)2SO₃ Amoni sunfit

L.2. NO2 là oxit axit của hai axit (HNO2 và HNO3), nên khi cho NO2 tác dụng với dung dịch bazơ thì thu được hai muối (nitrit, nitrat) và nước.


2NO2 + 2OH- NO2- + NO3- + H2O

Thí dụ:
NO₂ + NaOH NaNO₂ + NaNO₃

4NO₂ + 2Ba(OH)₂ Ba(NO₂)₂ + Ba(NO₃)₂+ 2H₂O
Nitơ đioxit Bari nitrit Bari nitrat

L.3. Hai oxit axit dạng khí thường gặp nhất là CO₂ và SO₂. Khi sục khí CO₂ (hay SO₂) vào một dung dịch bazơ thì có sự tạo muối trung tính CO₃^2- (hay SO₃^2-) trước. Sau khi tác dụng hết bazơ, mà còn sục tiếp CO₂ (hay SO₂) vào thì CO₂ (hay SO₂) sẽ tác dụng tiếp với muối trung tính tương ứng (CO₃^2- hay SO₃^2-) trong nước để tạo muối axit (HCO^3- hay HSO^3-) sau. Hơn nữa, muối axit chỉ hiện diện khi không còn bazơ. Tất cả các muối cacbonat axit cũng như sunfit axit đều hòa tan được trong nước để tạo dung dịch. Khi đun nóng dung dịch cacbonat axit, cũng như sunfit axit, thì có phản ứng ngược lại, nghĩa là có sự tạo muối trung tính (cacbonat hay sunfit), oxit axit (CO^2- hay SO₂) và nước.

Nguyên nhân của tính chất hóa học trên là do chức axit thứ nhất mạnh hơn chức axit thứ nhì nên đẩy được chức thứ nhì ra khỏi muối trung tính và khi đun nóng dung dịch thì hỗ trợ cho sự tạo khí bay ra (CO₂, SO₂) khiến cho cân bằng hóa học dịch chuyển theo chiều tạo chất khí, nhằm chống lại sự giảm nồng độ của chất khí trong dung dịch.