Minoru Shirota

Tiến sĩ Nhật Bản Minoru Shirota (1899-1982) có một phát minh quan trọng vào năm 1930, khi ông làm việc tại Phòng thí nghiệm Vi sinh vật học của Trường Đại học Hoàng gia Y khoa Kyoto (nay là Đại học Kyoto). Đó là việc phân lập và nuôi cấy được một chủng vi khuẩn thuộc loài Lactobacillus casei và về sau được mang tên là chủng Lactobacillus casei Shirota.

Đây là một chủng vi khuẩn lactic thuộc một loài thông thường, nhưng khác với các chủng khác ở chỗ chúng đề kháng mạnh mẽ với dịch dạ dày (độ acid rất cao) và dịch mật cùng các enzim tiêu hóa khác, do đó đến được ruột non và phát triển được trong ruột non.

Từ đó đến nay các nhà khoa học Nhật Bản đã dày công nghiên cứu về tác dụng của vi khuẩn này đối với sức khỏe con người. Trước hết chúng giúp phục hồi khu hệ vi sinh vật (microflore) đường ruột đã bị hủy hoại sau một đợt điều trị bằng thuốc kháng sinh. Tác dụng này được gọi là probiotic. Ngoài ra chúng có tác dụng thúc đẩy nhu động của ruột , giúp nhuận tràng, ức chế sự phát triển của các vi sinh vật có hại trong đường ruột, hạn chế tác dụng hình thành và tích lũy các chất gây thối rữa ruột. Chúng còn có hiệu quả điều hòa hệ miễn dịch của cơ thể, giúp phục hồi chức năng miễn dịch đã suy giảm ở những người nghiện thuốc lá, hạn chế tác động dị ứng với những người mẫn cảm với phấn hoa dẫn đến viêm mũi.

Các nghiên cứu còn chứng minh vi khuẩn này tạo nên sự cân bằng muối và cải thiện  các triệu chứng viêm kết ruột non ở những trẻ em bị hội chứng ruột ngăn. Vi khuẩn này còn làm gia tăng đáng kể hoạt tính của các tế bào NK (natural killer) ở những bệnh nhân bị viêm tủy sống do nhiễm virus HTLV (human T-cell leukemia virus - các virus T-lymphotropic trên người) , tức là những người mắc bệnh HAM/TSP (human T lymphotropic virus type I (HTLV-I)–associated myelopathy/tropical spastic paraparesis). Đặc biệt là nếu sử dụng thường xuyên sản phẩm chứa vi khuẩn này sẽ làm giảm nguy cơ bị ung thư bàng quang và ức chế sự phát triển của các khối u ở ruột.

Vi khuẩn này còn giúp ngăn ngừa những biến chứng gây nhiễm sau khi phẫu thuật dạ dày, ruột... Có thể hiểu sâu hơn về các tác dụng quý giá này qua các công trình nghiên cứu được công bố ở các Tạp chí khoa học (như Preventive Medicine,40, 2005, 589-594; Cli.Diagn.Lab.Immunol.,Vol.11,No.4,2004; J.Nutrition, 0022-3166/07,2007; Aliment Pharmacol.Ther.,17,429-435,2003; J.Pediatr. Gastroenterol.Nutr.,Vol.23,4,2001 và Vol.42,2,2006; Can.J. Gastroenterol.,Vol.17, 11,2003;Appl.Environ.Microbiol.,Vol.70, 1, 518-526...)

      Vì  tác dụng đặc sắc của chủng vi khuẩn này mà từ năm 1935 TS. Minoru Shirota đã sáng tạo ra loại sữa chua giúp hỗ trợ sức khỏe mang tên Yakul. Công ty Yakult ngày càng hoàn thiện công nghệ với những dây chuyền tự động hóa đảm bảo tuyệt đội vô trùng và tạo ra những lọ sữa chua nhỏ dung tích chỉ có 65ml, nhưng mỗi chai có chứa tới 6,5 tỉ vi khuẩn L.casei Shirota ở dạng sống. Công ty Yakult nhanh chóng xây dựng nhà máy ở khắp các nơi trên thế giới (Nhật Bản; Đài Loan ; Brazil; Hồng Kông ;Thái Lan-; Hàn Quốc; Philippines; Singapore; Mexico; Indonesia; Australia; Hà Lan; Bỉ; Pháp, Luxembourg; Tây Ban Nha; Anh; Đức; Argentin;U Ru Goay, Canada; Belize; Los Angeles; Quảng Châu; New York; Malaysia; New Zealand; Ireland;Thượng Hải ; Áo; Bắc Kinh-2006; Ý; Brunây; Ấn Độ và Việt Nam ( từ năm 2007)...Lượng sản xuất mỗi ngày trên thế giới là khoảng trên 28 triệu chai Yakult, nghĩa là hàng ngày phục vụ được cho 28 triệu người (vì mỗi ngày chỉ cần uống 1 chai là đủ).

      Tôi  đã có dịp đến thăm nhà máy Yakult tại Bình Dương và thật vui mừng khi thấy nước ta đã có thêm một nhà máy Công nghiệp vi sinh vật với một công nghệ hoàn hảo, với những sản phẩm có chất lượng cao được kiểm nghiệm chặt chẽ và có tác dụng rất tốt cho những người có cơ hội thường xuyên sử dụng. Yakult không chỉ là thực phẩm chức năng có nhiều tác dụng hỗ trợ sưc khỏe mà còn là một thứ nước giải khát rất ngon. Chỉ nên lưu ý vì đây là một sản phẩm chứa một khối lượng lớn loại vi khuẩn có ích nên cần bảo vệ ở tủ lạnh thường xuyên. Hầu như nhiều tỉnh thành ở phía Nam đều đã có mặt sản phẩm này. Mong sao Công ty Yakult tìm cách đưa sản phẩm này ra cả Hà Nội và các tỉnh phía Bắc để nhân dân mọi nơi đều có thể sử dụng loại nước uống vừa bổ dưỡng, vừa có nhiều tác dụng phòng và chữa bệnh này. Từ những chai này tôi thiết nghĩ ở những nơi khó mua thường xuyên chúng ta có thể dùng chúng để làm giống nhằm tự sản xuất sữa chua trên các loại sữa thông thường (lên men ở nhiệt độ ấm áp (30-37^°C) sau khi đủ chua cần bảo quản trong tủ lạnh).

      Mô hình nhà máy Yakult mở ra cho các nhà đầu tư trong nước nên hợp tác với các chuyên gia Vi sinh vật học Việt Nam để ngày càng có nhiều những nhà máy công nghiệp vi sinh vật bằng công nghệ Việt Nam và do người Việt Nam làm chủ. Bảo tàng giống chuẩn vi sinh vật (VTCC) thuộc Viện Vi sinh vật và CNSH ( thuộc ĐHQG Hà Nội) hiện đang lưu giữ trên 6000 chủng vi sinh vật và trong số này có không ít các chủng có thể đưa vào sản xuất ở quy mô công nghiệp nếu có sự cộng tác với các nhà đầu tư trong nước.