Vài hàng nói đầu
Trong
thời gian qua, tôi đã nhận được rất
nhiều thư từ bạn đọc hỏi han và tham
vấn về các vấn đề nghiên cứu y
khoa. Một trong những câu hỏi mà
tôi thường hay gặp là phương pháp
phân tích số liệu y khoa và phương
pháp ước tính cỡ mẫu cho nghiên
cứu. Đây là những vấn đề liên quan
trực tiếp đến thống kê sinh học và
dịch tễ học, một chủ để rộng lớn, mà
tôi không thể nào trả lời trong một
email ngắn hay vài trang giấy được.
Cho nên, các bạn đọc thông cảm cho
là có lúc tôi trả lời không đầy đủ,
không phải vì thiếu nhiệt tình mà vì
“lực bất tòng tâm” và qui mô của vấn
đề. Thế nhưng tôi chợt nhớ ra rằng
nhiều năm trước đây tôi từng soạn
một số bài giảng (lecture notes) căn
bản về chủ đề này cho nghiên cứu
sinh và các nhà nghiên cứu y học ở
Mĩ và Úc. Tôi nghĩ những bài giảng
này có thể giúp ích cho các bạn đọc
ở trong nước đang khao khát tìm
hiểu. Đó chính là lí do tôi đưa một
phần những bài giảng này lên trang
nhà của ykhoa.net để bạn đọc tham
khảo.
Loạt bài giảng này gồm
11 bài, bàn đến các chủ đề như xác
suất, phân tích thống kê theo dạng
mô tả, phân tích những khác biệt
(như các thử nghiệm tóan z, t,
Chi-square …), phân tích tương quan,
phân tích phương sai, phân tích hồi
qui tuyến tính một chiều và đa
chiều, và ước tính cỡ mẫu. Mỗi bài
giảng đều có phần câu hỏi để bạn đọc
có thể tự làm lấy và tự kiểm tra xem
mình đã tiếp thu như thế nào. Có
bài giảng tôi còn đưa vào các chương
trình máy tính (viết bằng mã SAS) để
bạn đọc có thể tự sử dụng mà không
cần phải tốn công viết mã.
Cố nhiên, vì đây là
những “bản nháp” được viết ra trong
lúc bận rộn nhiều việc, nên chắc
chắn sẽ có vài nhầm lẫn trong đó mà
tôi chưa kịp sửa chữa. Nếu bạn đọc
phát hiện bất cứ nhầm lẫn nào, xin
cứ thư về cho tôi để tôi sửa lại cho
lần sau hoàn chỉnh hơn. Địa chỉ
email của tôi là
t.nguyen@garvan.org.au.
Sẵn đây tôi cũng xin cám ơn chị Diệu
Hằng, chủ trang nhà Vietsciences đã
có nhã ý phổ biến những bài viết của
tôi cũng như loạt bài giảng này.
Không có wesbite này thì các bạn
chắc cũng không có những bài viết
này!
Ý định của tôi là soạn
một cuốn sách bằng tiếng Việt dựa
vào những bài giảng này, thế nhưng
vì thời gian eo hẹp nên tôi vẫn chưa
thực hiện được ý định đó. Nếu bạn
đọc nào cảm thấy loạt bài này có ích
và muốn hợp tác cùng tôi dịch sang
tiếng Việt thì tôi hoan nghênh lắm.
Trong khi chờ đợi bản tiếng Việt,
tôi thực sự hi vọng các bạn sẽ tìm
thấy trong loạt bài này vài điều bổ
ích cho công việc nghiên cứu hay học
tập của các bạn.
Nguyễn Văn Tuấn
Tháng 7 Năm 2005