Vụ án Vedan Việt Nam
1/Những cái giá phải trả cho việc xây
dựng sân golf
2/Gần 9.700 tỷ đồng xây khu xử lý
chất thải rắn
3/Cái giá rất đắt cho sự phát
triển!
4/Môi trường và phát triển bền
vững_cái giá phải trả là cần thiết!
5/Bài học phát triển của Trung
Quốc
6/“Ngân hàng Phát triển châu Á
(ADB) sẽ cung cấp cho Chính phủ Trung Quốc 750.000 USD”.
7/Thiệt hại khoảng 780 triệu
USD/năm vì kém vệ sinh
8/Công ty Miwon sẽ bị phạt 30
triệu đồng
9/Vụ Vedan - Một cuộc đánh đổi quá
đắt
10/Nhiều siêu thị đã ngưng bán
sản phẩm Vedan
11/Vụ Vedan "bức tử" sông Thị Vải
mới là "phát súng khởi đầu"
12/Từ vụ bắt quả tang Công ty Hào
Dương xả nước thải ra sông-Lỗ hổng quá lớn trong quản lý môi trường
13/Vì sao Hào Dương ngang nhiên
xả nước thải ?
14/Ô nhiễm tới mức sắt, thép, bê
tông cũng mòn
15/ Khi người dân ra tay chống ô
nhiễm...
16/DẤU HỎI LỚN VỀ TRÁCH NHIỆM
CÔNG DÂN
17/Đã có công nghệ xử lý nước
thải tinh bột mì cho làng nghề
18/Tình hình tài chính của Công
ty Vedan Việt Nam
19/VEDAN - HÌNH ẢNH PHẢN PHÁT
TRIỂN
20/Ngư dân không biết làm gì khi
cá tôm không còn
21/Người nuôi cá cũng mất nghề
22/Hậu quả trầm trọng của
sản xuất gây ô nhiễm: Cả xã mắc nợ vì Vedan
23/Vụ Vedan xả nước thải ra sông
Thị Vải:"Cuộc chiến" giữa nhà báo và Vedan”
_____________________________________________________________________________________
1- Những cái giá phải trả cho việc xây dựng sân golf
03-08-2007
Một phần sân gofl Chí Linh (Hải Dương). (Ảnh: TTXVN)
ThienNhien.Net - Golf - môn thể thao thu hút số đông các doanh nhân và tầng
lớp thượng lưu, nó đem lại một doanh thu lớn cho các “ông chủ”. Chính điều
đó đã thúc đẩy một cách mạnh mẽ sự ra đời của các sân golf mới. Song sự bùng
nổ này báo trước những hậu quả nặng nề mà môi trường và xã hội gánh phải, đó
là những bài học ở một số nước Đông Nam Á và trên thế giới đã trải qua. Và
liệu Việt Nam sẽ theo vết xe đổ đó?
Vườn Pak Ahmad là một khu đất nhỏ nằm ngay dưới thác Seven Wells ở đảo
Langkawi phía ngoài bờ biển Malaysia. Đây là vườn xoài duy nhất ở thung lũng
và sự tồn tại của nó đang bị đe dọa bởi kế hoạch xây dựng sân golf. Người
Nhật mê chơi golf đang hướng ra nước ngoài và Đông Nam Á là khu vực hấp dẫn.
Ngày càng nhiều công dân châu Á - nhất là doanh nhân - chọn golf làm môn thể
thao, dẫn tới sự bùng nổ sân golf và gây áp lực nặng nề về môi trường và xã
hội do việc nuôi giữ các bãi cỏ xanh rộng lớn cần xén tỉa gọn ghẽ là rất khó
khăn trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nhiều sâu bệnh và cỏ dại.
Môi trường phải trả giá
Đảo Langkawi đã từng có hai sân golf và ba sân golf nữa đã được lập kế
hoạch. Theo nhà hoạt động môi trường Nhật Bản Gen Morita, để xây dựng một
sân golf ở đây, các nhà đầu tư phải xóa sổ hàng trăm héc ta rừng. Việc chặt
cây phát cỏ làm xói mòn, lở đất; độ dốc tự nhiên cùng mực nước ngầm sẽ bị
thay đổi. Hậu quả là nền đất sẽ bị suy yếu, dễ bị hủy hoại bởi mưa gió và
động đất.
Cỏ trên sân golf cần phải được tưới nước thường xuyên. Một sân golf 18 lỗ
tiêu thụ mỗi ngày 5.000 3 nước, tương đương lượng nước sinh hoạt cho 2.000
gia đình và sự “khát nước” này có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Chính phủ
Malaysia đã chi hơn 7,5 triệu đôla xây hệ thống cấp nước cho một khu nghỉ
dưỡng sân golf ở đảo Redang, lấy nước từ Terengganu, nơi một đợt dịch tả vừa
hoành hành vì không đủ nước sạch.
Theo Morita, trung bình mỗi năm một sân golf sử dụng 1,5 tấn hóa chất hóa
học, trong đó có axit silic, ôxit nhôm và ôxit sắt - các tác nhân có tiềm
năng gây ung thư. Chất xúc tác làm cứng đất để gia cố nền và bờ các hồ nhân
tạo ở sân golf có sử dụng acrylamide là một chất cực độc. Hóa chất ngấm
xuống đất và nguồn nước ngầm khiến người dùng nước có thể bị nhiễm độc và
rối loạn chức năng hệ thần kinh trung ương. Morita nói thêm: “Không chỉ làm
nhiễm độc nguồn nước, mà có rất nhiều hóa chất được phun vào không khí ở sân
golf. Người ta không nhận thấy mình đang hít thở chất độc”.
Mối nguy hiểm của việc sử dụng nhiều thuốc trừ sâu và phân hóa học đã được
chứng minh tại Câu lạc bộ Sapporo Kokusai Country ở thành phố Hiroshima.
Những người quản lý đã cho phun hợp chất đồng để cỏ khỏi héo vì tuyết mùa
đông. Khi mưa xuống, hóa chất tan vào hệ thống thoát nước, giết chết hơn
90.000 con cá của một dự án thủy sản gần đó. Hậu quả của việc sử dụng hóa
chất này là nhiều người mắc bệnh viêm mũi dị ứng, phát ban kinh niên và hen
suyễn. Tỷ lệ người mắc bệnh hen suyễn ở thành phố này cao gấp năm lần so với
trung bình toàn nước Nhật.
Nhà nghiên cứu kinh tế môi trường New Zealand - Darryl Carlin cho rằng các
sân golf là một hình thức độc canh không thân thiện với môi trường, nơi mà
đất và cỏ ngoại lai, phân hóa học, các loại thuốc trừ sâu, diệt nấm, diệt cỏ
dại đã làm thay việc của hệ sinh thái tự nhiên.
Cộng đồng cũng phải trả giá
Cuộc đua xây dựng sân golf không chỉ tác động đến môi trường. Tại Thái Lan,
các nhà đầu tư mua hết đất xung quanh một địa điểm dự định làm sân golf,
khiến người dân địa phương rất khó khăn khi qua lại và buộc phải bán đất.
Một tờ báo địa phương ở Thái Lan thuật lại lời kể của một bà cụ ở miền Bắc
đất nước đã được các nhà đầu tư bảo rằng: “Nếu không bán đất, bà sẽ phải mua
một chiếc trực thăng để đi lại, vì mỗi khi bà rời nhà và đi qua đất của
chúng tôi, chúng tôi sẽ kiện bà ra tòa”.
Tại Cimacan (Tây Java, Indonesia) năm 1991, để xây dựng sân golf người ta đã
phải di dời 287 hộ nông dân. Người dân mất đất được nhà đầu tư thanh toán
1,5 xu (cent) cho mỗi mét vuông đất. Những nông dân không còn đất lại đi làm
thuê cho những người chủ đất mới. Công việc ở sân golf đã làm thay đổi mạnh
mẽ lối sống độc lập và tính tự tin mà họ từng có. Thông thường sự thay đổi
này dẫn đến sự suy sụp của các cộng đồng dân cư địa phương. Những người
không được làm việc tại sân golf phải bỏ lên các thành phố lớn, góp phần làm
tăng các vấn nạn đô thị như nhà ổ chuột, ùn tắc giao thông và ô nhiễm môi
trường...
Theo bà Anita Pleumaron, thành viên của Mạng lưới Du lịch châu Á (ANTENNA),
trái với tuyên bố của các nhà đầu tư, việc phát triển sân golf thường đem
lại rất ít lợi ích cho kinh tế địa phương mà phần lớn lợi nhuận sẽ về tay
các nhà đầu tư nước ngoài. Bà nói: “Người mất mát nhiều nhất chính là dân
địa phương khi chính quyền không những không trả phí tổn về môi trường và xã
hội do các sân golf gây ra mà thậm chí còn trợ cấp cho ngành kinh doanh này
bằng việc miễn giảm tiền thuế để xúc tiến du lịch sân golf”.
Mặc dù sân golf có những hệ lụy đáng kể nhưng cư dân địa phương thường bị
loại ra khỏi việc quyết định có nên xây dựng sân golf không. Khi xây dựng
luận chứng cho sân golf Sho Lo Tung ở Hong Kong, Carlin gọi điện thoại tới
Câu lạc bộ Hong Kong Royal Jockey để hỏi xem liệu họ có quan tâm tới ý kiến
của những nhà hoạt động môi trường không, người có trách nhiệm đã trả lời
đơn giản: “Tôi không làm việc với những kẻ lập dị” và cúp máy.
Ngẫm đến Việt Nam
Thời gian vừa qua, dư luận dồn nhiều sự chú ý đến đề xuất dự án xây dựng Tam
Đảo II, tại tỉnh Vĩnh Phúc. Một khu vui chơi giải trí với diện tích gần 200
ha dự kiến sẽ được xây dựng ngay trong vùng lõi VQG Tam Đảo, cách thị trấn
Tam Đảo I khoảng 15 km. Một loạt các hạng mục công trình như: sân bay, sân
golf, trường đua ngựa, khách sạn... sẽ được xúc tiến tại đây.
Điều đáng nói, nếu Tam Đảo II được tiến hành xây dựng, trong đó bao gồm một
phần mục là sân golf, đa dạng sinh học của VQG Tam Đảo có nguy cơ bị phá hủy
nghiêm trọng. Cùng với đó, cuộc sống của cư dân trong vùng đệm VQG sẽ bị ảnh
hưởng theo, với các hiện tượng như: hạn hán, sạt lở, ô nhiễm về nguồn
nước... Hiện nay, khi Tam Đảo II chưa chính thức bắt tay vào xây dựng, tình
trạng này đã và đang xảy ra. Thêm nữa, việc đồng thuận cho xây dựng Tam Đảo
II sẽ tạo ra một tiền lệ xấu trong việc bảo vệ, giữ gìn tài nguyên thiên
nhiên tại Việt Nam.
Theo Thời báo Kinh tế Sài gòn, 03/08/2007
2-Gần 9.700 tỷ đồng xây khu xử lý chất thải rắn
08-10-2008
- Ngày 06/10/2008, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định phê
duyệt Quy hoạch xây dựng khu xử lý chất thải rắn tại 3 vùng kinh tế trọng
điểm Bắc bộ, miền Trung và phía Nam đến năm 2020.
Công tác quản lý chất thải rắn được xã hội hóa để huy động các nguồn lực
tham gia đầu tư các công trình xử lý và quản lý chất thải rắn. Từ nay đến
năm 2020, sẽ xây dựng 7 khu xử lý chất thải rắn liên tỉnh với tổng vốn đầu
tư 9.683 tỷ đồng (khoảng 598 triệu USD).
Theo quy hoạch, các trung tâm này được xây dựng để bảo đảm xử lý triệt để,
tái chế, tái sử dụng chất thải, hạn chế chôn lấp, nâng cao hiệu quả công tác
xử lý chất thải rắn, đặc biệt là chất thải rắn nguy hại.
Quy hoạch nêu rõ ưu tiên áp dụng công nghệ trong nước đã được cấp giấy chứng
nhận để tái chế, tái sử dụng chất thải rắn, hạn chế chôn lấp nhằm xử lý
triệt để ô nhiễm môi trường và tăng hiệu quả sử dụng đất.
Theo TTXVN, 08/10/2008
3- Cái giá rất đắt cho sự phát triển!
________________________________________
Nhiều người trong chúng ta vẫn tự hào trước tốc độ phát triển GDP, và nói
rằng đổi mới chính trị là không cần thiết. Nhưng có lẽ họ không biết rằng,
để đổi lấy GDP, chúng ta đang làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên (rừng,
khoáng sản, dầu mỏ...) và phá hủy môi trường sống của mình.
Ở những nước phát triển, chi phí duy trì và bảo vệ môi trường được tính vào
chi phí sản xuất, khi nói tới tăng trưởng 3 hay 5% GDP, người ta đã trừ chi
phí bảo vệ môi trường ở trong đó. Ở Việt nam, mức tăng trưởng 7% chưa hề
tính tới chi phí bảo vệ môi trường, bởi đơn giản là chính quyền và các công
ty chẳng thèm quan tâm đến môi trường. Nếu trừ chi phí này, chúng ta chắc
chắn sẽ có mức tăng trưởng thấp hơn nhiều.
Hãy xem những cái giá phải trả cho sự phát triển ở Việt Nam qua một vài ví
dụ trên báo chí:
+ Xuất khẩu thủy sản ngày càng tăng? --> Chế biến đầu vỏ tôm bằng a-xít,
sông và người cùng chết
+ Xuất khẩu gạo đứng thứ 2 thế giới? --> Nhiều dòng sông ở ĐBSCL đang bị
nghẹt thở trước sự tấn công của trấu từ các nhà máy xay lúa thải xuống.
+ Phát triển các khu công nghiệp? --> Hóa chất độc hại, xác cá thối rữa ngập
sông Sài Gòn
Hình như chúng ta đang kiếm tiền bằng cách uống thuốc độc?
Thứ năm, ngày 24 tháng một năm 2008
4- Môi trường và phát triển bền vững_cái giá phải trả là cần thiết!
Một bài báo khá hay, đại ý là các nước nên cân nhắc, xem xét lại chính sách
phát triển dựa vào tài nguyên thiên nhiên!
Đỉnh điểm dầu mỏ
Có lẽ một ngày nào đó, các nhà sử học sẽ nhìn nhận lại cách thức mà các nền
chính trị, kinh tế, truyền thông và thương mại hiện đại tạo ra một thể chế
công nghiệp gây lãng phí môi trường tự nhiên và xã hội, để rồi gọi đó là sự
tăng trưởng”
Đỉnh điểm dầu mỏ (hay cao điểm trữ lượng dầu thô - oil peak) là mức sản
lượng khai thác dầu ở trạng thái bình ổn trước khi bắt đầu sút giảm do thiếu
lượng giếng khoan mới để bù vào nhu cầu sử dụng năng lượng của thế giới. Sự
suy giảm này đơn thuần là một qui luật tự nhiên, vì không còn nhiều dầu để
mà khai thác nữa.
Tốc độ khám phá các giếng dầu mới trên thế giới đã bão hòa vào năm 1965 và
sản lượng dầu đã vượt qua tốc độ này hằng năm kể từ giữa thập niên 1980. Các
mỏ dầu có trữ lượng lớn cũng đã đạt mức đỉnh về sản lượng vào giữa thập niên
1960.
Vào ngày 19-10-2007 vừa qua, giá dầu đã có lúc đạt 90 USD/thùng, và việc giá
dầu đạt 100 USD/thùng là điều có thể xảy ra trong tương lai gần.
GDP dựa trên nguồn năng lượng giá rẻ
Các chuyên gia kinh tế nói rằng không bao giờ có một bữa ăn miễn phí. Đó là
sự thật. Vậy mà qua nhiều thập kỷ, loài người đã dùng bữa trên chiếc bàn
Trái đất mà không phải tính tiền. Chúng ta nên sớm dự tính khi nào thì tờ
hóa đơn sẽ được chìa ra.
Một trong những sai lầm của nền văn minh hiện đại chính là sự định giá quá
thấp nguồn năng lượng do thiên nhiên mang lại, và đã đánh đổi những nguồn
tài nguyên không thể tái tạo này để lấy mức tăng trưởng giả tạo và lệ thuộc.
Giá trị của nước máy có thể được nâng lên gấp 10.000 lần nhờ những nỗ lực
“kinh doanh” của các tập đoàn đa quốc gia như Coca Cola và Pepsi, bằng cách
đóng chai plastic và chuyên chở qua 9.000 dặm từ đảo Fiji về Mỹ để phục vụ
những ai có tiền! Chắc chắn số nhiên liệu hóa thạch sử dụng lãng phí cho
việc chuyên chở này không nhỏ chút nào.
Giờ đây, xu hướng trong tương lai đã quá rõ ràng. Các tiêu chuẩn sống, như
sức khỏe, an ninh, nghề nghiệp, thực phẩm… đều phụ thuộc giá dầu, khiến con
người sẽ có một tương lai hoàn toàn khác với những gì mà Friedman và nhiều
người tưởng tượng trong “version” toàn cầu hóa 3.0! Cần phải cân nhắc xem
liệu các nước phát triển sẽ thích nghi thế nào với một thế giới mà nguồn
cung giá rẻ (nông sản, thực phẩm) từ các nước nghèo luôn bị gián đoạn do các
quốc gia này đang phải vất vả chống đỡ cuộc khủng hoảng khí hậu. Cũng thế,
với các nước đang phát triển, những cơ sở hạ tầng cho công nghệ sản xuất mà
họ đang hăng hái và cần cù xây dựng sẽ không còn giá trị, vì xác suất đánh
mất thị trường mục tiêu thuộc các quốc gia Bắc Bán cầu khá cao, một khi việc
vận chuyển hàng hóa là “nhiệm vụ bất khả thi” do giá dầu tăng!
Sai lầm lớn nhất chính là hệ thống kinh tế hiện đại của chúng ta trong một
thế giới phát triển quá mức đã được xây dựng như thể nguồn tài nguyên năng
lượng không bao giờ cạn. Thế giới 3.0 đang bắt đầu bằng những cuộc chiến
tranh giành thứ vàng đen quí hiếm, như trường hợp vừa qua của Iraq chẳng
hạn, và sự phân hóa cục bộ xã hội loài người như những pháo đài thời Trung
cổ với nguồn lương thực thực phẩm và năng lượng tự cung tự cấp. Sự tham lam
của con người sẽ được trả giá bằng chính hành động chia rẽ của họ.
Hiện tại, giá thương mại của một thùng dầu thô khoảng hơn 85 USD. Nhưng đó
có phải là giá trị chính xác của dầu thô? Marty Sereno, giáo sư Đại học
California, đã tính toán như sau:
“Một thùng dầu thô chứa 42 gallon (gần 160 lít) dầu, có thể chiết xuất ra 20
gallon (75 lít) xăng. Mỗi gallon xăng hàm chứa 36 kilowatt giờ năng lượng
hóa học. Trong khi đó, một sức ngựa tương đương với 3/4 kilowatt, và sức
hoạt động liên tục của con người chỉ bằng từ 1/10 đến 1/5 kilowatt. Vì thế,
20 gallon xăng từ một thùng dầu thô sẽ hàm chứa 180 kilowatt giờ. Nếu chia
mức năng lượng trên cho 1/8 kilowatt - dựa trên hiệu năng làm việc liên tục
của một người - thì chúng ta sẽ có được 1.440 giờ làm việc nghiêm túc. Giả
sử con người đó phải làm việc 6 giờ/ngày, thì chúng ta cần 240 ngày để đạt
được hiệu năng của 180 kilowatt giờ, tương đương với chế độ làm việc năm
ngày một tuần trong suốt một năm. Tóm lại, một thùng dầu thô = một năm lao
động thật nghiêm túc của một cá nhân. Theo luật ở Mỹ, một năm lao động như
thế phải được trả ít nhất 10.000 USD”.
l
5- Bài học phát triển của Trung Quốc
“Năng lực lãnh đạo cầm quyền của Đảng có phần không đáp ứng được nhu cầu xử
lý tình hình mới và nhiệm vụ mới. Cần tiến hành điều tra và nghiên cứu có
chiều sâu về một số vấn đề thực tiễn liên quan đến cải cách, phát triển và
ổn định”.
Khói bụi ở một nhà máy tại Trung Quốc
Ông Hồ Cẩm Đào, trong báo cáo trước Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc hôm
15-10, đã thừa nhận như vậy. Vì sao?
Tổng cộng trong bản báo cáo của mình, ông Hồ Cẩm Đào đã 15 lần nhắc đến vấn
đề năng lực lãnh đạo cầm quyền này. Khi nhấn mạnh đến “nghiên cứu có chiều
sâu”, ông muốn nhắc nhở nghiên cứu là để cảnh báo, soi đường chứ không phải
để phụ họa.
Khi chỉ rõ đối tượng nghiên cứu là “một số vấn đề thực tiễn liên quan đến
cải cách, phát triển và ổn định”, ông muốn nhắc cải cách, phát triển ở Trung
Quốc từ 30 năm qua không hẳn đã đem lại ổn định như mong muốn.
Trong một hội thảo về xã hội hài hòa ở Bắc Kinh vào tháng tám năm nay, tức
hai tháng trước đại hội ĐCS Trung Quốc, Ifzal Ali - kinh tế gia trưởng của
ADB (Ngân hàng Phát triển châu Á) - đã phát biểu rất cụ thể: “Nhất thiết
phải tách biệt bất bình đẳng trong các cơ hội khỏi bất bình đẳng trong hậu
vận của mỗi người”.
Nôm na mà nói: hoàn cảnh bất bình đẳng đã dẫn đến bất bình đẳng về thành đạt
trong cuộc sống; sở dĩ các cá nhân này không ngóc đầu lên nổi trong khi các
cá nhân kia thành đạt là do hoàn cảnh bất bình đẳng đó; chính vì thế phải
chấm dứt bất bình đẳng trong cơ hội. Theo Ifzal Ali, cần phải tạo cơ hội
đồng đều bằng cách tập trung loại bỏ những hoàn cảnh bất công.
Có thể thấy khi dùng cụm từ “bất bình đẳng trong các cơ hội”, ông Ifzal Ali
đã nêu cụ thể những nguy cơ tiềm tàng mà ông Hồ Cẩm Đào nhắc đến ở trên. Các
vấn đề liên quan đó là: khi cải cách, khi sự phát triển chỉ đem lại cơ hội
làm giàu vượt trội cho một số người, thì cải cách đó, phát triển đó lại khởi
đầu cho những bất ổn định.
“Xưởng sản xuất mồ hôi”
Tài liệu “Asian development outlook update 2007” của ADB lưu ý rằng Trung
Quốc đang phải giải quyết các hậu quả của một nền kinh tế quá hướng đến xuất
khẩu và ưu tiên phát triển công nghiệp nặng.
Khu vực kinh tế thứ nhất (khai thác tài nguyên thiên nhiên) chỉ thu hút từ
2-4% vốn đầu tư trực tiếp của nước ngoài (FDI), khu vực thứ ba (dịch vụ) mà
chủ yếu là địa ốc thu hút 24-28% vốn FDI, số còn lại, khoảng 70% tổng vốn
FDI, là vào các nhà máy vải sợi, may mặc, giày dép, đồ chơi, điện tử...
FDI hướng đến thị trường nội địa rất ít so với FDI hướng đến xuất khẩu
(chiếm 2/3 tổng vốn FDI). Giá trị thặng dư từ quá trình may gia công để tái
xuất này chỉ là chút ít xu trả cho nhân công. Trung Quốc (và cả Việt Nam bây
giờ) là một trong những trung tâm gia công cho một công ty trung gian của
Đài Loan chẳng hạn.
Trường hợp Công ty Pou - Chen nhận gia công cho Adidas, Nike, Reebok... rồi
sang Trung Quốc hay Việt Nam mở nhà máy, thuê thợ vào may gia công, thay vì
mở xưởng tại Đài Loan... chẳng qua là một thí dụ cho huyền thoại xuất khẩu
và FDI.
Các thí dụ vừa nêu đầy dẫy trong nghiên cứu Foreign direct investment in
China: What the figures don't tell us? (Đầu tư trực tiếp nước ngoài vào
Trung Quốc: các số liệu còn giấu ta điều gì?”).
Khi tiền công lao động chỉ ngang với lương tối thiểu thì các nhà máy sản
xuất hàng xuất khẩu ấy còn được gọi là “xưởng mồ hôi”. Định nghĩa của Từ
điển bách khoa Britannica như sau: “Đó là một nơi làm việc mà người lao động
bị sử dụng với đồng lương thấp và trong những điều kiện có hại cho sức khỏe
hoặc trong những điều kiện áp bức. Tại Anh, từ ngữ này sớm được dùng từ
những năm 1850...”.
Thời đó, giá trị thặng dư chỉ mới về tay chủ sử dụng công nhân. Nay về tay
tầng tầng lớp lớp trung gian. Một đôi giày thể thao như Nike, Adidas... từ
đôi tay người lao động ở Trung Quốc đến tay chủ lao động Pou - Chen đã sinh
lợi được một nấc, từ Pou -Chen đến Nike, Adidas thêm một nấc sinh lợi nữa,
lần này rõ cao. Từ Nike, Adidas đến các chủ dây chuyền siêu thị lại thêm một
nấc sinh lợi gấp bội nữa.
Tờ Nanfang Cuối Tuần của Trung Quốc, trong bài Đổ mồ hôi máu đã viết: Công
ty giày Shangyi trước đây là nhà máy lớn nhất ở làng Hiền An, huyện Nam Hải,
thành phố Phật Sơn. Cách đây nửa năm, nhà máy vốn Đài Loan này đóng cửa, chủ
nhân biến mất.
Tháng rồi, Phòng lao động và an sinh xã hội tỉnh Quảng Đông cho biết công ty
này còn nợ 1.700 công nhân hơn 480 triệu tệ tiền lương. Phòng này cũng cho
biết 19 công ty khác cũng vi phạm nghiêm trọng luật lao động. Báo chí khi
đưa tin vụ này, gọi các nhà máy này là “nhà máy mồ hôi máu” do lẽ dân chúng
tin rằng họ bóc lột công nhân cả máu lẫn mồ hôi.
Không chỉ bóc lột lương, làm việc ngoài giờ còn là một cách thức khác chà
đạp lợi ích công nhân. Lương ngoài giờ ban đêm chỉ 1,5 tệ/giờ, thấp hơn
lương qui định là 2 tệ/giờ.
Ở Nhà máy Shangyi, công nhân làm việc đến 5g30 chiều và làm ngoài giờ từ
6g30 đến nửa đêm. Có nghĩa là họ làm việc hơn 12 giờ một ngày, vượt xa mọi
giới hạn của luật pháp: “Không làm ngoài giờ vào thứ bảy, nghỉ làm ngày chủ
nhật”.
Làm ngoài giờ khiến người ta mệt mỏi cực độ. Đây là lý do chủ yếu giải thích
tại sao tai nạn lao động xảy ra thường xuyên.
Những ngày ít ỏi trong năm mà công nhân vui vẻ là những ngày “thanh tra nhân
quyền” đến kiểm tra. Đêm trước ngày thanh tra, các quản đốc tập hợp công
nhân lại và dạy họ học thuộc lòng câu trả lời cho các câu hỏi của thanh tra.
Học chuẩn bị lớp lang như thế rất nhức đầu song đồng lương nhận được ngày
hôm sau sẽ đầy bất ngờ thú vị.
Các “thanh tra nhân quyền” quan sát hết buổi phát lương và hỏi thăm công
nhân nhận được bao nhiêu. Luo Zhanglin buột miệng trả lời: “Thưa, nhiều hơn
bình thường 400 tệ ạ”. Các “thanh tra nhân quyền” này do khách hàng của công
ty cung cấp hoặc do một tổ chức trung gian, theo đúng công ước quốc tế. Họ
đại diện cho thân chủ của họ đến xem nhà cung cấp có vi phạm các luật lệ lao
động hay không.
Tuy chẳng công nhân nào dám nói ra sự thật với các “thanh tra nhân quyền”
khi có mặt các đốc công, họ vẫn hoan hỉ khi phái đoàn đến. Tại sao họ lại
nín lặng khi “thanh tra nhân quyền” đến? Đó là do nín lặng có lợi ngay trước
mắt cho họ chứ không phải họ không hiểu điều gì đang diễn ra. Đó là do họ
nghĩ rằng đa số các nhà máy đều như thế cả.
Công bằng mà nói, trong những năm gần đây chính phủ cũng đã làm nhiều việc
nhằm cải thiện điều kiện lao động của công nhân di trú và bảo vệ quyền lợi
của họ, nhất là quyền lợi về lương bổng. Phòng lao động và an sinh xã hội
tỉnh Quảng Đông thường công bố danh sách 20 xí nghiệp vi phạm luật lao động
nhất, một thay đổi chiến thuật nhằm tránh bị cáo buộc là “can thiệp hành
chính” mà vẫn gây được sức ép nơi các xí nghiệp này. Quá lố thì tỉnh truy tố
ra tòa.
Nhờ sự giám sát của chính quyền và xã hội, nhiều nhà máy nay nhận thức ra
rằng họ cần thay đổi.
Cái giá phải trả nơi môi trường
Một tin cực kỳ “khó tin vào mắt” hôm thứ hai 12-11:
6- “Ngân hàng Phát triển
châu Á (ADB) sẽ cung cấp cho Chính phủ Trung Quốc 750.000 USD”.
Thông cáo của ADB cho biết dự án “tăng cường năng lực” này nhằm giúp các cơ
quan của Trung Quốc lên kế hoạch, thiết kế, thực hiện, quản lý, theo dõi và
giám sát các dự án của ADB tài trợ. Tăng cường năng lực nhằm cải thiện hiệu
quả của đồng vốn, cung cách quản lý hướng đến kết quả, chuyển giao các bài
học rút ra được cho khu vực công. Rõ ràng là đối với ADB, quản lý hiệu quả
đồng vốn vẫn còn là một điều mà Trung Quốc còn cần phải học nhiều.
Ngày 2-11 vừa qua ADB loan báo cho Trung Quốc vay 100 triệu USD để giúp giải
quyết một số vấn đề trong tỉnh Cát Lâm, miền đông bắc Trung Quốc. Đây là dự
án tín dụng thứ nhì của ADB giúp giải quyết vấn đề ô nhiễm con sông lớn thứ
ba Trung Quốc là Tùng Hoa, tại khu vực hai thành phố Thường Xuân và Diên
Cát.
Đủ thứ độc hại, từ hóa chất hữu cơ đến kim loại nặng, chất thải con người...
đều được tống vào đây. Mãi đến giờ người ta mới giật mình nhận ra 3,6 triệu
người đang sống với một con sông rác rến. ADB cho vay 100 triệu USD, chính
quyền Trung Quốc bỏ ra 252,68 triệu. Trước dự án này, ADB đã cấp vốn cho một
dự án khác liên quan đến cấp nước và rác thải cũng ở tỉnh Cát Lâm.
Trong khi đó, số địa điểm có vấn đề về môi trường lại đầy rẫy.
Làm thế nào mà một nước có nền kinh tế đứng thứ tư thế giới lại phải vay
tiền ADB để “làm môi trường”, “học làm dự án”?
Thật ra, đằng sau “bức trướng” xuất khẩu hoành tráng là gì? 2/3 số nhà máy
có vốn FDI, chi phí lao động, tức lương nhân công, là bao nhiêu? Giá trị
thặng dư còn lại cho Trung Quốc là bao nhiêu?
Nghiên cứu Foreign direct investment in China: What the figures don't tell
us? trang 11 cho biết: “Năm 2000, trị giá hàng nhập khẩu của các xí nghiệp
từ đầu tư trực tiếp của nước ngoài chiếm đến 98% trị giá hàng xuất khẩu”.
Trên một bình diện khác, 150 triệu người lao động di trú từ nông thôn lên
thành thị, chừng ấy người trong các nhà máy “sản xuất mồ hôi”... là chừng ấy
quả bom nổ chậm nếu như giá trị thặng dư của cải cách cứ tiếp tục không san
sẻ cho họ.
Nay là lúc mà các nhà lãnh đạo Trung Quốc nhìn lại. Trong báo cáo tại Đại
hội ĐCS Trung Quốc lần thứ 17, ông Hồ Cẩm Đào nhìn nhận: “Tăng trưởng kinh
tế của chúng ta đã được thực hiện với cái giá tài nguyên và môi trường cực
kỳ cao. Cái giá đó còn là sự mất cân bằng trong phát triển giữa thành thị và
nông thôn, giữa các khu vực, giữa kinh tế và xã hội”.
Theo Hữu Nghị
Tuổi trẻ
http://lmvn.com/thoisu/index.php?showtopic=75308
Tiền Phong, Thứ Năm, 07/08/2008, 16:11
7- Thiệt hại khoảng 780 triệu USD/năm vì kém vệ sinh
Mỗi năm Việt Nam thiệt hại khoảng 780 triệu USD trong các lĩnh vực sức khỏe
cộng đồng, cấp nước, môi trường, du lịch và các điều kiện sống khác, do điều
kiện vệ sinh môi trường yếu kém.
Vệ sinh, môi trường là một vấn đề lớn của nước ta hiện nay.
Đây là kết luận của công trình nghiên cứu đánh giá ảnh hưởng kinh tế của vệ
sinh môi trường giai đoạn một (2006-2007) của Chương trình Nước và Vệ sinh
thuộc Ngân hàng Thế giới, do Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường thuộc Đại
học Xây dựng Hà Nội) thực hiện.
Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Việt Anh, Viện Khoa học và Kỹ thuật Môi trường,
cho biết vệ sinh môi trường ở Việt Nam còn rất yếu kém cả về cơ sở vật chất,
thể chế và năng lực quản lý và nhiều khả năng Việt Nam sẽ không đạt được Mục
tiêu phát triển Thiên niên kỷ vào năm 2015 và Mục tiêu phát triển của Việt
Nam năm 2010 về vệ sinh.
Nghiên cứu trên cung cấp những bằng chứng rõ ràng về ảnh hưởng tiêu cực về
kinh tế và xã hội do không có sự cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường và
thực hành vệ sinh cá nhân, cũng như các lợi ích tiềm tàng mà việc cải thiện
điều kiện vệ sinh có thể mang lại.
Thông qua nghiên cứu này, các nhà khoa học muốn cung cấp cho các nhà lãnh
đạo ở cấp quốc gia và địa phương về mức chi phí và hiệu quả kinh tế cụ thể
khi áp dụng các giải pháp cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, từ đó đưa
ra những quyết sách đúng đắn trong lĩnh vực này.
Trong giai đoạn hai của dự án (6/2008-9/2009), các nhà khoa học sẽ nghiên
cứu các biện pháp cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường nhằm bảo vệ sức
khỏe cộng đồng, bảo vệ nguồn nước và nâng cao chất lượng môi trường sống.
8- Công ty Miwon sẽ bị phạt 30 triệu đồng
Cập nhật lúc 17:24 - Thứ sáu, 10/10/2008
Sở Tài Nguyên và Môi trường Phú Thọ đang làm tờ trình lên UBND tỉnh Phú Thọ
về việc đình chỉ việc xả thải của công ty Miwon, đồng thời, kiến nghị xử
phạt hành chính Công ty này với mức tối đa là 30 triệu đồng.
Chiều ngày 9/10, ông Trần Xuân Hải - Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi
trường Phú Thọ cho biết, Sở đang làm tờ trình lên UBND tỉnh phú Thọ đề xuất
đình chỉ việc xả thải của công ty Miwon, đồng thời, kiến nghị xử phạt hành
chính Công ty này mức tối đa là 30 triệu đồng về hai hành vi: Không xây dựng
hệ thống xử lý nước thải và cố tình xả nước thải không qua xử lý ra ngoài
môi trường.
Căn cứ vào kết quả phân tích, nước thải công nghiệp của Công ty TNHH Miwon
Việt Nam chưa đạt mức B, trong khi Báo cáo đánh giá tác động môi trường yêu
cầu phải đạt mức A (theo TCVN 5945-2005) đã được nêu trong Báo cáo đánh giá
tác động môi trường.
"Theo Nghị định 80 thì mức xử phạt cao nhất đối với công ty này là từ 28 -
30 triệu đồng. Đồng thời chúng tôi cũng đang tính toán để truy thu mức phí
môi trường của công ty này trong suốt thời gian vi phạm từ năm 2007 đến
nay". Ông Hải cho biết.
Kết quả phân tích mẫu nước thải công nghiệp của Công ty TNHH Miwon Việt Nam
(đóng tại phường Thọ Sơn, thành phố Việt Trì, Phú Thọ) do Trung tâm Quan
trắc và Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Phú Thọ) tiến
hành cho thấy:Nước thải tại điểm chảy tràn trước khi nhập vào đường thải
chung ra sông Hồng có mùi thối, khó chịu; nồng độ chất hữu cơ như BOD5 là
246-255 mg/l vượt từ 3-3,1 lần; COD là 426-437 mg/l, vượt từ 5,3-5,4 lần.
Nước thải chung chảy ra sông Hồng có mùi khó chịu, nồng độ chất hữu cơ như
BOD5 là 107-109 mg/l, vượt từ 2,14-2,18 lần; COD là 165-172 mg/l, vượt từ
2-2,15 lần.
Ngoài ra, hàm lượng sắt đo được cũng cao gấp 1,4 lần so với tiêu chuẩn A.
Thu Hường tổng hợp
9- Vụ Vedan - Một cuộc đánh đổi quá đắt.
Bản đồ toàn bộ khu vực dự trữ sinh quyển Cần Giờ Bản đồ toàn bộ khu vực dự
trữ sinh quyển Cần Giờ
Trong lịch sử bào vệ môi trường của nước ta. Đã có một bài học đau lòng
không thể rút kinh nghiệm được là toàn bộ rừng tràm ngập mặn ở Nam bộ đã gần
như bị xoá sổ. Khu dự trữ sinh quyển này trước kia được coi là khu bảo tồn
đa dạng sinh học tốt nhất Thế giới cùng với rừng già Amazon. Trong lịch sử
bào vệ môi trường của nước ta. Đã có một bài học đau lòng không thể rút kinh
nghiệm được là toàn bộ rừng tràm ngập mặn ở Nam bộ đã gần như bị xoá sổ. Khu
dự trữ sinh quyển này trước kia được coi là khu bảo tồn đa dạng sinh học tốt
nhất Thế giới cùng với rừng già Amazon.
Vụ Vedan một lần nữa lặp lại sai lầm hết sức nghiêm trọng về bảo vệ môi
trường. Nó đe doạ trực tiếp đến khu bảo tồn sinh quyển tái sinh nhân tạo tốt
nhất thế giới – đó là rừng ngập mặn Cần Giờ. Vụ Vedan một lần nữa lặp lại
sai lầm hết sức nghiêm trọng về bảo vệ môi trường. Nó đe doạ trực tiếp đến
khu bảo tồn sinh quyển tái sinh nhân tạo tốt nhất thế giới - đó là rừng ngập
mặn Cần Giờ.
Khu dự trữ sinh quyển Cần Giờ có toạ đ9 9 : 10°22’ – 10°40’ vĩ Bắc và
106°46’ – 107°01’ kinh Đông (Xem hình chụp từ vệ tinh của Google Earth –
trong ô vuông ). G iáp Đồng Nai ở phía Bắc, giáp biển Đông ở phía Nam, giáp
Tiền Giang và Long An ở phía Tây, và giáp Bà Rịa - Vũng tàu ở phía Đông. Khu
dự trữ sinh quyển Cần Giờ có toạ độ: 10 ° 22 '- 10 ° 40' vĩ Bắc và 106 ° 46
'- 107 ° 01' kinh Đông (Xem hình chụp từ vệ tinh của Google Earth - trong ô
vuông). G iáp Đồng Nai ở phía Bắc, giáp biển Đông ở phía Nam, giáp Tiền
Giang và Long An ở phía Tây, và giáp Bà Rịa - Vũng tàu ở phía Đông.
Cực Tây Nam tại Xóm Vàm Láng - Cần Giờ. Cực Tây Bắc ngay tại Bến Phà Bình
Khánh. Cực Đông Bắc đúng ngay khu vực bể chứa chất thải của Vedan. Cực Đông
Nam tại trung tâm cửa vịnh Gềnh Rái – Vũng Tàu. Cực Tây Nam tại Xóm Vàm Láng
- Cần Giờ. Cực Tây Bắc ngay tại Bến Phà Bình Khánh. Cực Đông Bắc đúng ngay
khu vực bể chứa chất thải của Vedan. Cực Đông Nam tại trung tâm cửa vịnh
Gềnh Rái - Vũng Tàu.
Cầu cảng và họng xả nước thải Vedan nằm ngay trong vùng bảo tồn sinh quyển
Cần Giờ Cầu cảng và họng xả nước thải Vedan nằm ngay trong vùng bảo tồn sinh
quyển Cần Giờ
Rõ ràng rằng khi qui hoạch hàng loạt các khu công nghiệp dọc quốc lộ 51 này.
Những người có trách nhiệm đã không hề đếm xỉa gì tới khu dự trữ sinh quyển
Cần Giờ đang được L iên Hợp Quốc đánh giá là tốt nhất Thế giới hiện nay. Rõ
ràng rằng khi qui hoạch hàng loạt các khu công nghiệp dọc quốc lộ 51 này.
Những người có trách nhiệm đã không hề đếm xỉa gì tới khu dự trữ sinh quyển
Cần Giờ đang được Liên Hợp Quốc đánh giá là tốt nhất Thế giới hiện nay. Các
khu công nghiệp phía Nam Vedan nằm lọt thỏm vào vùng chuyển tiếp của khu bảo
tồn Cần giờ. Ngay sát bên giới phía Bắc khu bảo tồn Cần Giờ là Thành Tuy Hạ
cũng đang được qui hoạch thành khu công nghiệp. Các khu công nghiệp phía Nam
Vedan nằm lọt thỏm vào vùng chuyển tiếp của khu bảo tồn Cần giờ. Ngay sát
bên giới phía Bắc khu bảo tồn Cần Giờ là Thành Tuy Hạ c=C 5ng đang được qui
hoạch thành khu công nghiệp.
Đánh giá tổn thất từ vụ Vedan cần phải xem xét toàn bộ lưu vực như hình vệ
tinh đã chụp. Trong đó môi trường sinh thái của hệ động thực vật trong khu
vực phải được quan tâm đúng mức. Một cảnh báo nguy hiểm cần phải xem xét
thấu đáo là lưu vực bị ảnh hưởng ô nhiễm trên sông Thị Vải phía hạ lưu Vedan
có rất nhiều cánh đồng muối và đầm nuôi tôm đang sản xuất. Việc nhiễm độc
muối và và thuỷ sản phải được đề cập. Đánh giá tổn thất từ vụ Vedan cần phải
xem xét toàn bộ lưu vực như hình vệ tinh đã chụp. Trong đó môi trường sinh
thái của hệ động thực vật tr ong khu vực phải được quan tâm đúng mức. Một
cảnh báo nguy hiểm cần phải xem xét thấu đáo là lưu vực bị ảnh hưởng ô nhiễm
trên sông Thị Vải phía hạ lưu Vedan có rất nhiều cánh đồng muối và đầm nuôi
tôm đang sản xuất. Việc nhiễm độc muối và và thuỷ sản phải được đề cập.
Xây dựng khu công ngiệp ngay tại vùng chuyển tiếp khu bảo tồn sinh quyển Xây
dựng khu công ngiệp ngay tại vùng chuyển tiếp khu bảo tồn sin h quyển
Từ đây, nhà nước cần phải xem xét lại các qui hoạch khu công nghiệp đang
được thiết kế rất bừa bãi, bất chấp tác động môi trường như hiện nay. Từ
đây, nhà nước cần phải xem xét lại các qui hoạch khu công nghiệp đang được
thiết kế rất bừa bãi, bất chấp tác động môi trường như hiện nay.
Thứ Bảy, 11/10/2008, 04:15 (GMT+7)
10- Nhiều siêu thị đã ngưng bán sản phẩm Vedan
TT - Theo các tiểu thương, dù từ giữa tháng 9-2008 Vedan đã cho nhân viên
làm một loạt chương trình khuyến mãi, giảm giá nhưng sức mua mặt hàng này
vẫn thấp do không cạnh tranh nổi với sản phẩm cùng loại. “Các bà nội trợ đều
lắc đầu nguầy nguậy với sản phẩm của Vedan và chuyển qua các sản phẩm khác
dù giá của Vedan mềm hơn” - chị Thanh, chủ sạp tạp hóa ở chợ Bà Chiểu
(Q.Bình Thạnh, TP.HCM), cho biết.
Tại các siêu thị, sức mua sản phẩm Vedan đều sụt giảm mạnh buộc các siêu thị
rút hàng Vedan ra khỏi quầy vì doanh số thấp. Bà Phương Thảo - giám đốc siêu
thị Maximark Cộng Hòa - cho biết Maximark đã không còn bán sản phẩm Vedan từ
hơn hai tuần nay vì lý do doanh số sụt giảm đáng kể, trong khi nhãn hàng này
lại thuê nguyên một gian để trưng bày sản phẩm. Theo bà Thảo, việc rút Vedan
ra khỏi kệ ngoài yếu tố hiệu quả kinh doanh còn có yếu tố tâm lý. Người tiêu
dùng đã không còn mặn mà với sản phẩm này, buộc siêu thị phải nhường không
gian cho các sản phẩm có doanh thu cao hơn.
Không chỉ Maximark, hầu hết siêu thị đều đã cho dỡ sản phẩm bột ngọt Vedan
ra khỏi kệ. Tương tự, tại hệ thống Co.op Mart, người tiêu dùng đã không còn
thấy bột ngọt Vedan trên kệ từ hơn mười ngày nay. Bà Quỳnh Trang - giám đốc
đối ngoại siêu thị Big C - cho biết ngay khi Vedan bị phát hiện gây ra ô
nhiễm nghiêm trọng, siêu thị đã cho ngừng bán các sản phẩm của nhãn hàng
này.
Bà Quỳnh Trang nói siêu thị đang cân nhắc với sản phẩm của Miwon ngay khi
thông tin nhà máy bột ngọt Miwon cũng gây ô nhiễm môi trường. Tại các siêu
thị lớn như Co.op Mart, Big C, Maximark… sản phẩm bột ngọt Miwon tuy vẫn còn
bày bán nhưng lượng tiêu thụ bắt đầu giảm.
N.BÌNH
11- Vụ Vedan "bức tử" sông Thị Vải mới là "phát súng khởi đầu"
Lao Động Cuối tuần số 41 Ngày 12/10/2008 Cập nhật: 5:28 AM, 12/10/2008
Hố ga thu gom nước thải của công ty không qua hệ thống xử lý.
(LĐCT) - Ông Y.Matsuzawa - chuyên gia Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản tại
VN, Giám đốc Sở Quản lý chất thải và tái chế, Bộ Môi trường Nhật Bản trao
đổi với PV Lao Động xung quanh vấn đề trên.
"Vấn đề ô nhiễm môi trường tại VN đã ở mức rất nghiêm trọng, và khó khăn lớn
nhất của VN hiện nay là thiếu thời gian và thiếu kinh nghiệm. Nếu VN không
thực thi được các giải pháp môi trường phù hợp, các dòng sông tại VN hầu như
sẽ chết trong vài năm tới", ông Y.Matsuzawa - chuyên gia Cơ quan Hợp tác
quốc tế Nhật Bản tại VN, Giám đốc Sở Quản lý chất thải và tái chế, Bộ Môi
trường Nhật Bản - nhấn mạnh trong cuộc trao đổi với PV Lao Động.
Ô nhiễm các dòng sông đều ở mức báo động
- Đánh giá của ông về mức độ ô nhiễm, đặc biệt là môi trường nước, tại VN
hiện nay?
- Rất nghiêm trọng. Môi trường tại các dòng sông đều đã ở mức báo động. Đã
đến lúc VN cần phải có những biện pháp kiểm soát chặt chẽ để làm giảm ô
nhiễm đối với môi trường nước trong thập kỷ tới. Ô nhiễm nước sẽ gây thiệt
hại cho ngư nghiệp, nông nghiệp và quan trọng hơn là tác động của nó rất
nguy hiểm đối với sức khoẻ con người. Chính phủ cũng như chính quyền địa
phương và người dân VN cần phải đồng lòng để thúc đẩy và thực thi các giải
pháp môi trường một cách phù hợp.
- Cảm giác của ông khi biết tin về vụ bê bối sông Thị Vải?
- Ý nghĩ đầu tiên của tôi lúc đó là "đây chỉ là tiếng súng khởi đầu". Từ nay
trở đi, VN sẽ còn phải đối mặt và phát giác thêm nhiều vụ đầu độc các dòng
sông. VN có rất nhiều việc phải làm nếu muốn giảm sự ô nhiễm cho các dòng
sông.
Nếu chần chừ, VN sẽ không còn đủ thời gian...
Ông Yutaka Matsuzawa hiện là chuyên gia của JICA tại Dự án "Nghiên cứu quản
lý môi trường nước các lưu vực sông tại VN". Mục tiêu của dự án nhằm tăng
cường toàn diện năng lực của các cơ quan nhà nước trong quản lý môi trường
nước các lưu vực sông, trọng tâm là sông Cầu, sông Nhuệ - Đáy và hệ thống
sông Đồng Nai. Nghiên cứu của JICA dự kiến kéo dài 20 tháng, hiện đang thực
hiện thí điểm ở lưu vực sông Cầu.
- Theo ông, đâu là bài học mà VN cần rút ra qua vụ bức tử sông Thị Vải?
- Thành thật mà nói, thật khó có thể tìm ra ví dụ về một nước nào đó, có
cùng trình độ phát triển kinh tế mà lại ô nhiễm đến như VN. Tôi cho rằng, VN
là trường hợp đầu tiên trên thế giới có mức độ ô nhiễm nặng nề và nhanh đến
vậy, nếu so với quy mô kinh tế. Có thể, Trung Quốc hiện khá tương đồng về ô
nhiễm so với VN. Nhưng, Trung Quốc lại hoàn toàn khác biệt về quy mô dân số,
về tỉ trọng kinh tế. VN đạt được tốc độ phát triển kinh tế rất nhanh trong
thời gian qua, nhưng đồng thời cũng phải đối mặt với vấn nạn ô nhiễm môi
trường trong thời gian rất ngắn, rất sớm. Nếu như VN không hành động ngay, ô
nhiễm môi trường tại VN sẽ còn rất nghiêm trọng. Chính phủ VN có thể học hỏi
kinh nghiệm từ vụ sông Thị Vải để có thể xử lý sớm và ngăn chặn những vụ bức
tử sông, ngòi.
- Ý ông là môi trường tại VN bị huỷ hoại nhanh hơn các nước khác?
- Theo tôi là vậy. Ô nhiễm môi trường ở VN đang ở mức rất nghiêm trọng, và
điều nguy hiểm nhất là VN không còn đủ thời gian. Nếu nền kinh tế tiếp tục
tăng trưởng ở mức độ cao như hiện nay, điều kiện môi trường sẽ ngày càng tồi
tệ hơn. Nếu không có những hành động quyết liệt, VN sẽ đối mặt với thảm hoạ
môi trường rất sớm. Các nước khác, theo tôi, còn có linh động về thời gian,
nhưng vấn đề môi trường ở VN đã là rất cấp thiết. Nếu cho thang điểm từ 1-5
(1 là ít ô nhiễm nhất), thì tình trạng ô nhiễm môi trường tại VN chắc chắn
đang đứng ở mức cuối.
- Khó khăn lớn nhất của VN theo ông là gì?
- Đó là thiếu cả thời gian và kinh nghiệm. Sẽ còn nhiều con sông bị bức tử
trong vài ba năm tới, nếu tình trạng hiện nay tiếp diễn. Theo ý kiến của
tôi, VN có thể tiếp tục giữ đà tăng trưởng như hiện nay, nhưng phải đẩy
nhanh các ưu tiên về môi trường. Chẳng hạn như hiện nay, môi trường chỉ ở vị
trí thứ 10 về ưu tiên chính sách, thì VN cần phải chuyển nó lên vị trí ưu
tiên hàng đầu song hành cùng với phát triển kinh tế. Nếu chậm trễ, hậu quả
của nó là khó định đoán được.
Hãy nghĩ rằng, môi trường sống không chỉ là cho thế hệ hiện nay, mà còn cho
con cháu. Nếu không có giải pháp bảo vệ môi trường phù hợp, VN sẽ còn lại gì
cho thế hệ tương lai? Phải chăng là những mảnh đất cằn cỗi, đồi trọc và
những dòng sông chết. Người VN nổi tiếng về truyền thống đùm bọc, yêu thương
con trẻ, kính trọng người già. Tôi tin rằng, VN sẽ có những hành động cấp
thiết và phù hợp để bảo vệ môi trường, vì tương lai con em. Còn nếu chỉ vì
những lợi ích kinh tế trước mắt, mà lờ đi tác hại môi trường, đó sẽ là hành
động bất công đối với thế hệ tương lai.
- Xin cảm ơn ông!
Phương Thuỷ thực hiện
http://www.laodong.com.vn/Home/Vu-Vedan-buc-tu-song-Thi-Vai-moi-la-phat-sung-khoi-dau/200810/109650.laodong
12- Từ vụ bắt quả tang Công ty Hào Dương xả nước thải ra sông
Lỗ hổng quá lớn trong quản lý môi trường
12-10-2008 23:21:35 GMT +7
Khu vực thu gom nước thải của Công ty Hào Dương. Ảnh: Tr. Thanh
Dù Công ty Hào Dương liên tiếp vi phạm về xả nước thải nhưng Sở Tài nguyên -
Môi trường TPHCM không làm rõ khối lượng nước thải không qua xử lý đã xả ra
sông bao nhiêu, mức độ nguy hại ra sao để truy thu phí và yêu cầu bồi thường
thiệt hại về môi trường
Ngày 12-10, tiếp tục lật lại hồ sơ về Công ty Cổ phần Thuộc da Hào Dương
(KCN Hiệp Phước) cũng như các doanh nghiệp (DN) gây ô nhiễm môi trường
nghiêm trọng ở TPHCM, chúng tôi phát hiện có nhiều lỗ hổng trong quản lý về
lĩnh vực môi trường trên địa bàn TPHCM.
Ai dung túng Hào Dương?
Khi bị cơ quan chức năng bắt quả tang vụ xả nước thải chưa qua xử lý ra sông
Đồng Điền tối 10-10, theo lời khai của hai công nhân vận hành hệ thống xả
thải của Công ty Hào Dương là Phan Văn Cường và Võ Văn Thạch, sau 17 giờ
hằng ngày, họ được trang bị hai máy bộ đàm và nhận chỉ đạo thông qua máy bộ
đàm này để vận hành hệ thống xử lý nước thải. Mỗi khi có sự cố, các công
nhân này gọi đến một số điện thoại cố định để nhận lệnh xử lý. Khi nhận được
chỉ đạo thông qua máy bộ đàm, họ chỉ biết bật - tắt các công tắc đã được
đánh dấu sẵn hoặc nhận lệnh điều khiển trực tiếp từ máy bộ đàm. Điều này cho
thấy việc xả chất thải không qua xử lý ra sông của Công ty Hào Dương được
thực hiện rất bài bản.
Như Báo NLĐ đã phản ánh, tính từ cuối năm 2007 đến nay, đã rất nhiều lần Ban
Quản lý KCX-KCN TPHCM và chủ đầu tư KCN Hiệp Phước lập biên bản về hành vi
xả lén của Công ty Hào Dương. Thế nhưng đến nay, Sở Tài nguyên - Môi trường
(TN-MT) TPHCM vẫn chưa làm rõ khối lượng chất thải đã xả lén là bao nhiêu,
mức độ nguy hại ra sao để từ đó quy ra số tiền trốn phí cũng như thiệt hại
về môi trường để buộc Công ty Hào Dương phải trả. Trong khi đó, số tiền xử
phạt hành chính đối với Công ty Hào Dương mỗi lần chỉ vài triệu đồng chẳng
khác nào “gãi ngứa”. Trao đổi với phóng viên Báo NLĐ, một cán bộ thanh tra
của Bộ TN-MT cho biết chỉ cần một lần phát hiện Công ty Hào Dương xả nước
thải vượt tiêu chuẩn cho phép là đã có thể buộc công ty này ngưng hoạt động
để khắc phục. Sau đó sẽ công khai thông tin trên báo chí để mọi người biết.
Đến khi nào hệ thống xử lý nước thải của Công ty Hào Dương đạt tiêu chuẩn
mới cho hoạt động trở lại.
Ngoài ra, còn một loạt vấn đề khác cũng cần được làm rõ là tại sao Công ty
Hào Dương liên tiếp vi phạm về xả nước thải (xả trực tiếp không qua xử lý,
xả nước thải vượt tiêu chuẩn cho phép nhiều lần) nhưng mãi đến ngày
18-7-2008, Sở TN-MT TP mới thu hồi giấy phép xả nước thải đối với công ty
này. Tại sao Sở TN-MT lại cấp phép cho Công ty Hào Dương được khai thác
nguồn nước mặt trên sông với khối lượng lên đến 2.000 m3/ngày...
Còn nhiều DN như Hào Dương
Theo tài liệu chúng tôi thu thập được, ngoài Công ty Hào Dương, tại TPHCM
còn rất nhiều DN vi phạm trong lĩnh vực môi trường với tính chất nghiêm
trọng. Đứng đầu là Công ty Tân Đức Thảo (nhà máy đặt tại xã Phạm Văn Hai,
huyện Bình Chánh). Dù hoạt động thu gom vận chuyển chất thải nguy hại nhưng
công ty này liên tiếp vi phạm về thu gom và xử lý chất thải nguy hại, điển
hình là hành vi xả nước thải vượt tiêu chuẩn và đem chất thải nguy hại đổ ra
môi trường không qua xử lý.
Kế đến là Công ty TNHH Hoa Tiến (ngành dệt nhuộm, KCN Tân Bình), từ năm 2005
đến nay, công ty này liên tục vi phạm với các hành vi như xả nước thải vượt
tiêu chuẩn cho phép, không tách rời hệ thống thoát nước thải với nước mưa.
Mặc dù bị Thanh tra Sở TN-MT nhiều lần xử phạt nhưng công ty này vẫn vi
phạm. Tiếp đó là Công ty Cổ phần Hoàng Quỳnh (sản xuất bia tại KCN Vĩnh
Lộc), cũng liên tiếp bị Thanh tra Sở TN-MT xử phạt nhưng vẫn chưa xây dựng
hoàn chỉnh hệ thống xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn.
Trước tình trạng nhiều lần vi phạm của các DN trên, Sở TN-MT cho biết đã
chuyển hồ sơ sang Phòng Cảnh sát môi trường - Công an TPHCM để điều tra xử
lý hình sự. Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa có DN nào bị xử lý thích
đáng.
“Nhật ký” vi phạm của Hào Dương
- Ngày 15-12-2007, Công ty Hào Dương bị chủ đầu tư KCN Hiệp Phước là Công ty
Cổ phần KCN Hiệp Phước (HIPC) lập biên bản vì bơm nước thải chưa đạt tiêu
chuẩn ra sông.
- Ngày 16 và 17-12-2007, HIPC tiếp tục phát hiện Công ty Hào Dương xả bùn và
nước thải chưa qua xử lý ra sông.
- Ngày 25-1 và 5-3-2008, HIPC tiếp tục phát hiện Công ty Hào Dương lại xả
nước thải chưa qua xử lý ra môi trường.
- Liên tục các ngày 10, 11, 12, 14, 19, 22, 25-3, Công ty Hào Dương tiếp tục
bị HIPC lập biên bản về xả nước thải chưa qua xử lý.
- Ngày 3-7, Ban Quản lý KCX-KCN TP kết hợp với HIPC kiểm tra, phát hiện Công
ty Hào Dương đang xả nước chưa qua xử lý ra sông. Đến ngày 12-8, lại phát
hiện Công ty Hào Dương xả bùn. Ngày 14-8, Công ty Hào Dương bị phát hiện pha
loãng nước thải xả ra sông.
- Ngày 4-9, khi kiểm tra hệ thống gạt bùn tại bể lắng bị hư, cán bộ môi
trường KCN Hiệp Phước phát hiện có tình trạng xả thải ra sông nhưng bị người
của Công ty Hào Dương ngăn cản không cho vào kiểm tra đột xuất.
- Ngày 8-9, Công ty Hào Dương lại xả thải ra sông bị phát hiện. Đến tối
10-10 thì bị Cảnh sát Môi trường bắt quả tang xả chất thải thẳng ra sông.
Thách thức
Những thông tin về việc phát hiện các doanh nghiệp (DN) lén lút xả chất thải
độc hại chưa qua xử lý ra môi trường được liên tục đăng tải trên báo chí gần
đây luôn được dư luận đặc biệt quan tâm. Ngay sáng 11-10, khi số báo có
thông tin về vụ Hào Dương vừa phát hành, đường dây nóng của Báo NLĐ đã liên
tục nhận được phản hồi của đông đảo bạn đọc với thái độ phản ứng, đúng hơn
là phẫn nộ.
Hoàn toàn dễ hiểu về sự phẫn nộ của dư luận trước hành vi của Hào Dương.
Bởi, ngoài việc đổ chất thải chưa qua xử lý ra sông, DN này còn bộc lộ rất
rõ thái độ thách thức pháp luật đến khó tin. Làm sao tin nổi một DN vẫn vô
tư hoạt động khi chỉ trong thời gian ngắn, đã có tới 20 lần bị lập biên bản,
2 lần bị đề nghị khởi tố hình sự, đều do xả thải nước bẩn, phát tán mùi hôi?
Quả là một kỷ lục về tần suất vi phạm và xử lý vi phạm.
Hành vi ngang nhiên vi phạm và vi phạm có hệ thống như Hào Dương khiến cho
chúng ta phải suy nghĩ. Nhiều cơ quan chức năng ở TPHCM đều biết, đều có
thừa bằng chứng về việc Hào Dương vi phạm, thế nhưng, nguồn thải độc hại từ
DN này vẫn liên tục tống ra môi trường. Điều này đồng nghĩa với việc thời
gian qua, các cơ quan chức năng đã bất lực trước sự thách thức của Hào
Dương. Vì thế, việc bị bắt quả tang lần này chưa hẳn đã đồng nghĩa với việc
từ nay, hành vi vi phạm của Hào Dương sẽ chấm dứt.
Lương Duy Cường
Nhóm phóng viên
http://www.nld.com.vn/tintuc/do-thi-hom-nay/242481.asp
13- Vì sao Hào Dương ngang nhiên xả nước thải ?
12-10-2008 01:12:50 GMT +7
Nước thải chưa qua xử lý, được đưa về bể chứa và bơm thẳng ra sông
Có ít nhất 15 lần Công ty Hào Dương xả nước thải trực tiếp ra sông bị cơ
quan chức năng phát hiện, có lần bị thu hồi giấy phép xả nước thải nhưng
công ty này vẫn xả nước thải ra sông. Chuyển hồ sơ vụ việc cho PC15 - Công
an TPHCM xử lý
Sau khi bắt quả tang Công ty Hào Dương (KCN Hiệp Phước, huyện Nhà Bè -
TPHCM) xả nước thải không qua xử lý ra sông Đông Điền vào tối 10-10 (Báo
Người Lao Động ngày 11-10 đã thông tin), sáng 11-10, qua khảo sát thực tế,
Phòng Cảnh sát môi trường (PC36) Công an TPHCM đã phát hiện ở nhà máy xử lý
nước thải của Công ty Hào Dương có hai đường ống dẫn nước thải không qua xử
lý vào một bể chứa. Từ đây, chỉ cần vận hành máy bơm là toàn bộ lượng nước
thải được tống thẳng ra sông qua đường ống bê tông lớn.
Chỉ lo tăng công suất, không lo xử lý nước thải.- Ngoài ra, theo ghi nhận
của phóng viên Báo Người Lao Động, có một chi tiết đáng lưu ý là đất dưới
đáy sông ở góc nhà máy xử lý nước thải của Công ty Hào Dương cũng bị nhiễm
chất thải đen ngòm. Điều này cho thấy có khả năng nước thải từ Công ty Hào
Dấu vết nước đen được thải từ Công ty Hào Dương
Thật ra, việc bắt quả tang Công ty Hào Dương xả nước thải ra sông chẳng có
gì bất ngờ, bởi vì đây là chuyện không thể không xảy ra. Qua tài liệu chúng
tôi thu thập được, Công ty Hào Dương bắt đầu hoạt động tại KCN Hiệp Phước từ
năm 2003.
Bất chấp
Trước tình trạng gây ô nhiễm kéo dài của Công ty Hào Dương, mới đây, ông Võ
Minh Thành, Chủ tịch UBND huyện Nhà Bè, đã có văn bản đề nghị xử lý hình sự
đối với ông Mai Duy Hiển, Giám đốc Công ty Hào Dương. Văn bản có đoạn nhấn
mạnh: “Công ty Hào Dương đã xem thường đến sức khỏe và môi trường sống, đe
dọa đến cư dân tại đây và bất chấp sự kiểm tra của cán bộ, vi phạm một cách
quá đáng...”.
Lúc bấy giờ, nhà xưởng sản xuất phèn da của Hào Dương chỉ có 5.777 m2, công
suất sản xuất 400 tấn/tháng, giấy phép khai thác nước mặt 8 m3/ngày. Song
đến năm 2007, Công ty Hào Dương tăng diện tích nhà xưởng lên đến hơn 30.000
m2, nâng công suất lên 5.000 tấn/tháng (60.000 tấn/năm). Theo Công ty Cổ
phần Hiệp Phước, chủ đầu tư KCN Hiệp Phước, chính việc mở rộng nhà xưởng và
quy mô sản xuất nhưng không đồng bộ trong việc đầu tư xây dựng nhà máy xử lý
nước thải đã dẫn đến tình trạng gây ô nhiễm như hiện nay.
Không đếm nổi số lần vi phạm
Lật lại các biên bản vi phạm về lĩnh vực môi trường của Công ty Hào Dương,
từ cuối năm 2007 đến nay, chúng tôi thật sự “choáng” với tần suất vi phạm
liên tục của đơn vị này. Chỉ tính riêng vấn đề về nước thải, có đến trên 15
lần các cơ quan chức năng phát hiện Công ty Hào Dương xả nước thải, bùn trực
tiếp ra sông, hoặc pha loãng chất thải rồi đổ ra sông. Ngoài ra, các chất
thuộc da và mùi hôi thối từ Công ty Hào Dương còn gây ảnh hưởng nghiêm trọng
đến các đơn vị xung quanh. Trong đó hai đơn vị bị thiệt hại nặng nhất là
Công ty Điện lực Hiệp Phước và Công ty Hoàng Anh đã nhiều lần gửi đơn phản
ánh nhưng vụ việc vẫn chưa được giải quyết thỏa đáng.
Sau nhiều lần xử phạt hành chính Công ty Hào Dương về hành vi xả nước thải
vượt tiêu chuẩn cho phép, ngày 18-7, Sở Tài nguyên – Môi trường TPHCM đã ban
hành quyết định thu hồi giấy phép xả thải đối với đơn vị này. Tuy nhiên,
Công ty Hào Dương vẫn tiếp tục xả nước thải ra sông.
Dấu vết nước đen được thải từ Công ty Hào Dương
Ông Ngô Anh Tuấn, Phó Ban Quản lý KCX-KCN TPHCM, cho biết Công ty Hào Dương
không chỉ vi phạm Luật Môi trường mà còn vi phạm nhiều luật khác. Điển hình,
đơn vị này mở rộng nhà xưởng và nhà máy xử lý nước thải nhưng không hề có
giấy phép... Tuy nhiên, theo ông Tuấn, hiện vẫn chưa biết có đóng cửa được
Công ty Hào Dương hay không.
Trao đổi qua điện thoại với phóng viên Báo Người Lao Động, thượng tá Nguyễn
Văn Hoàng Hải, Trưởng Phòng PC36, cho biết sẽ chuyển hồ sơ vi phạm của Công
ty Hào Dương sang PC15 (Phòng CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và
chức vụ) Công an TPHCM để điều tra.
Bài và ảnh: TRUNG THANH
http://www.nld.com.vn/tintuc/do
14- Ô nhiễm tới mức sắt, thép, bê tông cũng mòn
Đồng Nai, (NV) - Cách nay gần ba tháng, hai tàu chở hàng của Nhật đã từ chối
vào Cảng Gò Dầu B, huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai vì mức độ ô nhiễm của
sông Thị Vải cao tới mức họ sợ nước sông làm hư vỏ tàu. Mới đây, lại có thêm
một số tàu chở hàng của Singapore cương quyết không... “chơi” với cảng Gò
Dầu B vì lý do tương tự.
Điều này khiến những doanh nghiệp có nhà xưởng quanh Cảng Gò Dầu B “chới
với”. Tàu biển không chịu vào cảng Gò Dầu B đồng nghĩa với việc không có
nguyên liệu để sản xuất, sản phẩm ứ đọng vì không có phương tiện vận chuyển.
Nếu tổ chức nhận và giao hàng thông qua các cảng khác thì chi phí tăng quá
cao.
Tình trạng ô nhiễm ở sông Thị Vải đang đẩy công ty khai thác Cảng Đồng Nai
(nơi đầu tư và khai thác cảng Gò Dầu B) vào chỗ chết dần, chết mòn. Lãnh đạo
cảng này cho biết, các cầu cảng cũng như nhiều loại tài sản khác bị hư hại
rất nhanh. Nước và không khí ô nhiễm đang ăn mòn sắt, thép, bê tông với tốc
độ chóng mặt khiến họ phải tu sửa liên tục. Ông Nguyễn Mạnh Tiến, tổng giám
đốc công ty khai thác Cảng Đồng Nai, tiết lộ với tờ Sài Gòn Tiếp Thị: Ô
nhiễm còn làm sức khỏe của hầu hết cán bộ, nhân viên của cảng này sa sút
trầm trọng. Họ thường xuyên bị nhức đầu, viêm xoang, liên tục đau bệnh. Theo
ông Tiến, ngoài lý do bảo vệ vỏ tàu, các hãng tàu biển của nước ngoài từ
chối vào Cảng Gò Dầu B còn vì sợ ô nhiễm ảnh hưởng đến sức khỏe thủy thủ.
Sau sự kiện hai tàu chở hàng của Nhật từ chối cho tàu vào Cảng Đồng Nai vì
sông Thị Vải bị ô nhiễm trầm trọng, đầu tháng 7 năm 2008, Sở Tài Nguyên-Môi
Trường Đồng Nai chỉ làm báo cáo gửi cho Bộ Tài Nguyên-Môi Trường để xin chỉ
đạo.
Hôm 6 tháng 8, trong một cuộc họp về đề tài này, ông Nguyễn Mạnh Tiến yêu
cầu: “Các cơ quan chuyên môn xác định rõ mức độ ô nhiễm ra sao, nước có thể
ăn mòn vỏ tàu hay không, để tôi trả lời cho các chủ tàu” song chi cục trưởng
Chi Cục Bảo Vệ Môi Trường Đồng Nai vẫn lặp lại điệp khúc: “Phải chờ ý kiến
của Bộ Tài Nguyên-Môi Trường, Bộ Khoa Học-Công Nghệ, Bộ Công Nghiệp để có
kết quả nghiên cứu chứ địa phương chưa đủ khả năng” mà Sở Tài Nguyên-Môi
Trường thường dùng!
Trước sự phẫn nộ của doanh giới và công chúng, Sở Tài Nguyên-Môi Trường Đồng
Nai phân bua: “Sông Thị Vải có một đoạn chảy qua tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu nên
phải nhờ các bộ”.
Ngoài sông Thị Vải, mức độ ô nhiễm của sông Đồng Nai đang tăng vọt. Hồi cuối
tháng 6, ông Nguyễn Mạnh Văn, phó ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Đồng
Nai, tiết lộ: “Vì không thể ngăn chặn các doanh nghiệp xả nước thải ra sông
Đồng Nai nên UBND tỉnh Đồng Nai dự trù sẽ xóa sổ Khu Công Nghiệp Biên Hòa
I”. Ý tưởng này bị các nhà đầu tư nước ngoài phản đối quyết liệt. Lãnh sự
quán Nhật tại Sài Gòn cũng bày tỏ sự băn khoăn trước dự tính này vì: “Trong
Khu Công Nghiệp Biên Hòa I có rất nhiều doanh nghiệp của Nhật. Việc dời khu
công nghiệp này đi nơi khác có thể gây thiệt hại lớn cho họ”.
Hồi đầu tháng 6, trả lời tờ Tuổi Trẻ, ông Võ Văn Chánh, phó giám đốc Sở Tài
Nguyên-Môi Trường tỉnh Đồng Nai, thú nhận: Tình trạng ô nhiễm môi trường tại
các khu công nghiệp đang là vấn đề khiến Đồng Nai “đau đầu”. Đồng Nai hiện
có 27 khu công nghiệp nhưng chưa khu công nghiệp nào có hệ thống xử lý nước
thải hoàn chỉnh. Trong đó có 5/27 khu công nghiệp chưa có hệ thống xử lý
nước thải. Đáng chú ý là nước thải của những khu công nghiệp lớn tại Đồng
Nai đều xả thẳng vào sông Đồng Nai, sông Thị Vải, hồ Trị An và hồ Sông
Mây...
Vào ngày 27 tháng 6, World Bank (Ngân Hàng Thế Giới) chính thức công bố kết
quả nghiên cứu môi trường của 10 tỉnh, thành phố ở Việt Nam (Sài Gòn, Hà
Nội, Hải Phòng, Bình Dương, Đồng Nai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Đà Nẵng, Bà
Rịa-Vũng Tàu và Cần Thơ). Trong báo cáo có tên: “Đánh giá và phân tích tác
động ô nhiễm do công nghiệp chế biến, chế tạo của Việt Nam gây ra”, World
Bank nhận định, ô nhiễm môi trường là thách thức chính đối với tiến trình đô
thị hóa, công nghiệp hóa của Việt Nam. Các nhận định của World Bank gián
tiếp cho thấy, chính phủ CSVN chỉ biết chạy theo các chỉ số tăng trưởng, bất
chấp môi trường sống đang bị hủy diệt rất nhanh.
Theo nhận định của World Bank, đến nay, Việt Nam vẫn chưa gắn việc phân bổ
ngân sách với các mục tiêu cụ thể mà họ đã đề ra trong “Chiến lược bảo vệ
môi trường quốc gia” và “Kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội giai đoạn
2006-2010”. Cũng theo World Bank, Việt Nam chưa có cơ chế khuyến khích, hợp
tác liên ngành, ví dụ giữa các cơ quan đầu mối về quản lý môi trường và phát
triển công nghiệp của các bộ khác nhau. World Bank khuyến cáo, chính phủ
Việt Nam nên dành ưu tiên cho việc can thiệp quản lý ô nhiễm trong khu vực
công nghiệp, làm rõ vai trò của các cơ quan quản lý ô nhiễm, củng cố việc
giám sát và chế tài về ô nhiễm công nghiệp, hợp lý hóa chi phí cho việc quản
lý và kiểm soát ô nhiễm.
Những nghiên cứu và khuyến cáo như trên đã được giới chuyên môn cả trong lẫn
ngoài nước lặp đi, lặp lại trong hàng chục năm song mội trường sống ở Việt
Nam càng ngày càng tồi tệ. (G.Đ, nguoi-viet)
Một góc sông Đồng Nai, con sông đang chết và kéo theo sau cái chết đó là sức
khỏe của cả triệu người đang bị đe dọa.
http://www.x-cafevn.org/forum/showthread.php?p=237836
Thứ Hai, 13/10/2008, 03:24 (GMT+7)
15- Khi người dân ra tay chống ô nhiễm...
Người dân khóm 9, phường 6, TP Cà Mau phục kích bắt quả tang, mời công an
lập biên bản một chiếc xe chở đầu tôm gây ô nhiễm môi trường -Ảnh: Như Ý
TT - Kêu cứu bằng vài ký lô giấy đơn từ không hiệu quả, nhiều người dân ở Cà
Mau đã đích thân ra tay cứu lấy môi trường.
Phục kích bắt quả tang
Đêm 7-10, trời cứ mưa khiến con đường bị lầy lội, trơn trượt. Ông Nguyễn Văn
Hai bỏ dép bên đầu cây cầu khỉ, cùng các anh em trong khóm 9 (phường 6, TP
Cà Mau) xì xụp lội. Đây là đêm thứ ba ông Hai cùng nhóm phục kích bắt quả
tang hành vi gây ô nhiễm của Công ty TNHH kỹ nghệ sinh hóa Quốc Thành - Việt
Trung (chế biến đầu vỏ tôm, thuộc khóm 9, phường 6).
Gần 2 giờ nằm chịu muỗi cắn rát mặt, ông Hai nhìn thấy một chiếc xe tải chạy
vào công ty. Ông rời khỏi bụi rậm, tiến gần công ty để quan sát. Chiếc xe
đậu ngay chỗ có bóng đèn cao áp nhưng vẫn không thể xác định được xe có chở
gì hay không. Nhóm của ông đành thất vọng bò về. Lúc này đã gần 23 giờ đêm.
Sáng hôm sau 8-10, ông Tô Văn Dũng phát hiện hai xe tải chạy vào công ty.
“Tôi thấy một chiếc thẳng nhíp, khẳng định có chở tôm thối vào công ty. Tôi
gọi điện thoại cho anh em đến bắt quả tang” - ông Dũng kể. Quả nhiên, công
ty đã phản bội lại cam kết với dân rằng không tiếp tục sản xuất gây ô nhiễm
môi trường cho đến khi hoàn thành hệ thống xử lý nước thải. Vụ việc được
phòng cảnh sát môi trường tỉnh đến lập biên bản ngay sau đó.
Thêm một biên bản vi phạm, ông Hai Rỗ mang về nhập vào đống hồ sơ, đơn từ tố
giác trong 13 năm qua. Ông nói: “Chúng tôi quyết tâm còn sống là còn chống
nạn gây ô nhiễm môi trường, cho dù cuộc chiến này có dài thêm vài chục năm
nữa”.
Ông Nguyễn Thanh Hùng (cán bộ hưu trí khóm 9) nói: “Người dân nơi đây rất
kiên trì trong việc chống ô nhiễm môi trường. Họ đã đấu tranh trên cơ sở tôn
trọng pháp luật suốt 13 năm trời”. Ông Hai kể: “Thật ra có nhiều lần bà con
đòi kéo nhau ra đập phá công ty vì thấy đã kêu cứu hàng trăm đơn từ nhưng
không hiệu quả. Nhưng lớp già chúng tôi đã ngăn cản được”.
Thắng mới thôi!
Không kinh phí, chưa từng có kinh nghiệm nhưng không ít người dân Cà Mau vẫn
quyết tâm với cuộc chiến chống ô nhiễm môi trường. Mới đây ngày 7-10, hàng
trăm nông dân xã Lương Thế Trân, huyện Cái Nước lại có một ngày trần ai với
các đơn vị chế biến đầu vỏ tôm trên địa bàn xã này.
Khi ấy khoảng 16 giờ, ông Lâm Văn Sửa phát hiện ba xe tải đang tiến vào xóm
dân cư, nước thối xối xả tuôn ra từ các thùng xe. Ông lấy xe máy rượt theo
và chặn đầu một xe tải. Để hỗ trợ ông Sửa, nhiều người dân khác xông ra bao
vây chiếc xe và gọi cảnh sát môi trường cũng như chính quyền địa phương. Tay
tài xế xe không khai ra chủ hàng. Nhiều nông dân nổi giận định nện cho một
trận nhưng ông Sửa can ngăn. Mọi người đành chạy theo xe đến chỗ như lời tài
xế nói “tới khu vực này tự nhiên có người ra nhận hàng”. Xe tải chạy vào một
nhà máy chế biến đầu vỏ tôm, dân túa vào theo. Không ngờ chủ nhà máy đỏ mặt
đuổi xe tải ra và nói không phải hàng của mình. Chiếc xe tải lại chạy vào
một nhà máy khác gần đó, vẫn bị chủ đuổi ra.
Chuyện giằng co, đưa đẩy đến gần 22 giờ đêm mới tạm xong khi Công an xã
Lương Thế Trân tạm giữ xe chờ chủ xuất hiện.
Nông dân nơi đây từng nhiều năm quên ăn quên ngủ để phục kích và thu thập
bằng chứng gây ô nhiễm môi trường. Ông Lâm Văn Gặp, nông dân xã Lương Thế
Trân, kể: “Chúng tôi đã tốn rất nhiều công sức chống nạn ô nhiễm nhưng các
nhà máy cứ vô tư xả thải các chất độc hại xuống sông. Tôi vẫn biết mỗi lần
bị chúng tôi tố giác là họ bị cơ quan chức năng phạt tiền. Nhưng chỉ vài ba
chục triệu đồng họ đâu có ngán. Dù vậy, chúng tôi vẫn quyết theo đuổi đến
cùng, khi nào thắng mới thôi”.
http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=282920&ChannelID=89
NHƯ Ý
16- DẤU HỎI LỚN VỀ TRÁCH NHIỆM CÔNG DÂN
Lao Động Điện tử Cập nhật: 11:04 AM, 08/10/2008
(LĐĐT) - Vụ việc cố tình xả chất thải ra sông Thị Vải của Công ty Vedan
trong suốt 14 năm liên tục, "qua mặt" các cơ quan chức năng, là một dấu hỏi
lớn đặt ra cho chúng ta về lương tâm và trách nhiệm công dân của nhiều con
người.
Đó là những viên chức nhà nước, kể cả những người lao động hàng ngày đang
làm việc cho công ty Vedan, những người hàng ngày vẫn trực tiếp vận hành hệ
thống (vô tình hay cố tình không biết để làm ngơ cho những hành vi sai trái
đó?) xả thải của Vedan ra môi trường. Tất cả họ dù ít hay nhiều đều góp tay
chung sức "giết chết" dòng sông và "hủy diệt" môi trường sống!
Bắt đầu từ những viên chức nhà nước có thẩm quyền về thẩm định, phê duyệt
khi xây dựng và cấp phép về môi trường cho Công ty Vedan để công ty đi vào
hoạt động. Họ là những người đang hưởng lương từ tiền thuế của người dân lao
động. Họ được đào tạo, học hành và được giao nhiệm vụ thực thi pháp luật mà
cả xã hội đã ủy thác với niềm tin lớn lao rằng "chí công vô tư", "là công
bộc, đầy tớ của nhân dân". Tiếc thay, các viên chức này đã không làm tròn
chức trách của mình! Có thể vì "năng lực yếu kém" hay vì một sự vụ lợi nào
đó (nếu có) trong quá trình thẩm định cấp phép, kiểm tra đã tiếp tay cho
những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng trên kéo dài trong suốt 14 năm.
Nực cười hơn khi chính những viên chức này xuýt nữa đã tham mưu cho lãnh đạo
khen thưởng về thành tích bảo vệ môi trường cho Công ty Vedan!
Tiếp theo, chúng ta phải kể đến những người lao động trực tiếp và gián tiếp
đang làm việc cho công ty Vedan. Toàn bộ hệ thống được vận hành bởi chính
những con người Việt Nam, thật đau lòng!
Chúng ta có thể "thông cảm" với những người lao động bình thường bởi trình
độ hiểu biết hạn chế nên họ chưa đánh giá hết tác hại của hành vi xả chất
thải ra môi trường của công ty, hoặc vì cuộc sống mưu sinh quá vất vả với
những đồng lương ít ỏi mà phải ngoảnh mặt làm ngơ trước những sai trái đó.
Nhưng chúng ta không thể "thông cảm" cho đội ngũ kỹ sư, đội ngũ nhân viên
quản lý người Việt Nam đang làm việc cho Công ty Vedan. Số lượng đội ngũ này
có thể lên đến vài trăm người. Các vị chỉ vì những chức danh và đồng lương
được gọi là cao (xin lỗi, có thể chỉ vài trăm USD) mà đánh đổi lương tâm,
lòng tự trọng và trách nhiệm công dân của mình. Vedan đã "mua" được sự im
lặng trong nhiều năm của từng ấy con người.
Tôi không có ý đả kích ai. Mà tôi mong muốn rằng qua ý kiến của tôi, các bạn
trẻ hiện đang làm việc tại những công ty khác nếu có những hành vi vi phạm
pháp luật, xâm hại môi trường Vedan thì hãy dũng cảm lên tiếng. Các bạn chắc
chắn sẽ không đơn độc.
Những thế hệ sau này, là con cháu chúng ta sẽ rất biết ơn chúng ta (ông bà
của chúng) vì những hành động đúng cho một môi trường sống tươi đẹp và bền
vững, cho hôm nay và cả mai sau.
Đất nước của chúng ta còn gặp nhiều khó khăn, người dân còn nghèo và rất cần
công việc làm. Chúng ta hoan nghênh các nhà đầu tư chân chính đến đầu tư và
làm ăn lâu dài tại Việt Nam. Nhưng chúng ta sẵn sàng từ chối hoặc trừng phạt
những nhà đầu tư nào đã cố tình không tuân thủ pháp luật Việt Nam nói chung
và vi phạm Luật bảo vệ môi trường nói riêng. Không vì những lợi nhỏ của một
vài cá nhân, vài doanh nghiệp, hay cục bộ địa phương nào đó mà đánh đổi môi
trường sống bởi những sự hủy hoại môi trường sẽ không thể bù đắp và khắc
phục.
Bạn đọc Nguyễn Thanh Tuấn Kiệt
http://www.laodong.com.vn/Home/Dau-hoi-lon-ve-trach-nhiem-cong-dan-tu-vu-Vedan/200810/109504.laodong
17- Đã có công nghệ xử lý nước thải tinh bột mì cho làng nghề
Hội đồng Khoa học chuyên ngành tỉnh vừa nghiệm thu, xếp loại xuất sắc đề
tài: “ Đánh giá hiện trạng, đề xuất phướng án và giảm thiểu và xử lý ô nhiễm
môi trường cho làng nghề Bình Định”- do PGS-TS Nguyễn Văn Phước (Đại học
Bách khoa Tp Hồ Chí Minh) làm chủ nhiệm. Trong đó có công nghệ xử lý nước
thải trong chế biến tinh bột mì từ củ mì tươi, ở xã Hoài Hảo, Hoài Nhơn.
Công nghệ này kinh phí đầu tư tương đối thấp có khả năng áp dụng ở địa
phương.
Ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến tinh bột mì:
Qua phân tích mẫu khảo sát về chất lượng không khí, nước mặt, nước ngầm,
nước thải từ chế biến tinh bột mì cho thấy: sự phân huỷ các hợp chất hữu cơ
từ các nguồn thải trong ngâm ủ mì tạo mùi hôi. Nước ngầm của 17 giếng khảo
sát ở xã Hoài Hảo có độ sâu từ 10-20m, thì có 14 giếng bị ô nhiễm hữu cơ.
80% nguồn nước ngầm bị ô nhiễm từ nước thải của chế biến tinh bột mì. Nước
giếng có mùi hôi không thể sử dụng cho ăn uống sinh hoạt. Chỉ tiêu NO3 vượt
nhiều lần so với TCVN 5944-1995. Ô nhiễm này bắt nguồn từ nước thải chế biến
tinh bộ mì thẩm thấu nhiều năm gây nên. Hiện chưa có biện pháp nào xử lý
Qua phân tích mẫu cho thấy, nước thải chế biến tinh bột mì tại xã này ô
nhiễm nghiêm trọng đến môi trường. Các chỉ tiêu: BOD5, COD, SS vượt gấp
nhiều lần tiêu chuẩn cho phép (TCVN 5945-1995- loại B). Đáng chú ý là CN
(xi-a-nua) vượt chuẩn hàng trăm lần
Công nghệ xử lý:
Vấn đề đặt ra là chọn công nghệ nào để khử CN (có hàm lượng từ 2-75g/lít),
COD (từ 2500-12.000mg/lít) ở làng nghề chế biến tinh bột mì Hoài Hảo
Kết quả thí nghiệm qua các mô hình: acid hoá, lọc sinh học, hồ tuỳ nghi, hồ
sinh học hiếu khí, đã có được sơ đồ mô hình công nghệ hệ thống xử lý nước
thải tinh bột mì như sau:
(Sơ đồ)
Đề tài đã xây dựng mô hình thí điểm tại hộ ông Nguyễn Thạc (thôn Tân Thạnh,
Hoài Hảo) với công suất một tấn bột/ngày và lượng nước thải 12m3/ngày. Bể
chứa có diện tích xây dựng là 21,7m2, rộng 3,1m, cao 2,7m. Bề dài được chia
thành các ngăn: bể acid hoá, bể trung hoà, bể lọc kỵ khí, bể lọc hiếu khí...
Dưới đáy mỗi bể có lót, san hô hoặc xơ dừa
Quy trình vận hành:
Nước thải sau khi tách ra khỏi bột và xác mì được cho vào bể chứa (có lót
nilon chống thấm). Sau 12 giờ lắng cặn, phần nước trong bên trên được bơm
vào bể acid hoá. Sau đó nước tự chảy đến bể lọc kỵ khí, rồi qua bể lọc hiếu
khí (có bơm khí vào). Qua qúa trình đó chất hữu cơ và chất độc hại khác bị
phân huỷ, hấp thụ, lắng cặn và cuối cùng nước trong đạt tiêu chuẩn thoát ra
ngoài. Qua thời gian vận hành một tháng, kết quả cho thấy, nước sau khi xử
lý không màu, không mùi, COD giảm còn 75-100mg/lít, pH trung tính. Nước thải
đạt tiêu chuẩn, cho phép thải vào môi trường, tưới cho cây trồng
Chi phí cho hệ thống xử lý nước thải nói trên gồm vốn đầu tư xây dựng bể là
17 triệu đồng. Chi phí vận hành cho 1 tấn bột là 10 ngàn đồng (khoảng 1/5
lãi suất) khá cao so với tiền lãi từ chế biến tinh bột mì thủ công. Tuy vậy
theo đánh giá của Hội đồng Khoa học, đây là hệ thống xử lý nước thải tinh
bột mì quy mô hộ gia đình rẻ nhất có thể chấp nhận được
Ngoài quy trình công nghệ xử lý nước thải chế biến tinh bột mì cho hộ gia
đình, đề tài còn đưa ra nhiều quy trình xử lý cho nhiều quy mô khác nhau, từ
công suất 300kg, đến 3000kg tinh bột/ngày. Ngoài ra còn có quy trình cho hệ
thống xử lý tập trung
Tuy vậy cái khó là người làm bột mì lãi ít, không muốn đầu tư xử lý. Như vậy
muốn tránh ô nhiễm lâu dài, nhất là xi-a-nua độc hại và nguồn nước ngầm cần
phải xử lý nước thải mì. Theo ông Man Ngọc Lý- Giám đốc Sở KH&CN- Chủ tịch
Hội đồng nghiệm thu đề tài: Nhà nước nên có chính sách miễn giảm thuế, cho
vay bảo vệ môi trường có lãi suất ưu đãi cho làng nghề. Sẽ ban hành Quy chế
quản lý môi trường làng nghề dể xử lý nghiêm những người sản xuất gây ô
nhiễm.
ANH TÙNG
http://www.dostbinhdinh.org.vn/MagazineNewsPage.asp?TinTS_ID=155&TS_ID=11
18- Tình hình tài chính của Công ty Vedan Việt Nam
4 Phân tích theo mảng
Thông tin về mảng được trình bày theo từng hoạt động của tập đoàn và theo
từng miền địa lý. Thông tin về mảng kinh doanh được chọn làm báo cáo chủ yếu
vì nó xác đáng hơn cho tập đoàn trong việc đưa ra các quyết định về đường
hướng và tài chính.
(a) Mảng kinh doanh
Tập đoàn đang hoạt động trong một mảng kinh doanh duy nhất, thí dụ như chế
tạo và bán các chất phụ gia thực phẩm có nguồn gốc từ quy trình lên men vi
sinh, các sản phẩm sinh hoá và các mặt hàng công nghiệp có gốc là tinh bột
sắn bao gồm bột sắn tinh chế, xi-rô glucose, bột ngọt, soda, a-xít và các
loại thức uống.
(b) Mảng địa lý
Trong việc trình bày thông tin trên cơ sở mảng địa lý, mảng doanh thu được
dựa trên sự phân bố khách hàng theo khu vực địa lý. Mảng tài sản và vốn
liếng thì dựa trên vị trí địa lý của các tài sản.
( i ) Mảng doanh thu
Đơn vị tính: Ngàn US$
Doanh thu Hai quý đầu năm 2008 Hai quý đầu năm 2007
Viet Nam 77.649 (42.50%) 77.563(52.85%)
The PRC 27.622 24.250
Japan 34.538 22.126
Taiwan 5.124 4.135
Các nước trong khối Asean ngoài VN 24.736 14.319
Các vùng lãnh thổ khác 13.066 4.367
Tổng cộng (124.50%) 182.735 (+24.50%) 146.760
( ii ) Chi phí đầu tư
Đơn vị tính: Ngàn US$
Doanh thu Hai quý đầu năm 2008 Hai quý đầu năm 2007
Viet Nam 9.123 2.029
The PRC 608 892
Tổng cộng 9.821 2.921
Chi phí đầu tư khai báo vào nơi tài sản toạ lạc.
Chi phí đầu tư bao gồm các khoản cộng thêm về tài sản, nhà xưởng và dụng cụ
cùng các tài sản vô hình.
( iii ) Tổng tài sản
Đơn vị tính: Ngàn US$
Doanh thu Đến cuối quý hai năm 2008 Đến cuối quý hai năm 2007
Viet Nam 309.113 (81%) 280.961
The PRC 69.135 65.139
Hong Kong 2.039 550
Taiwan 843 1.126
Singapore 64 64
Tổng cộng 381.194 347.840
Tổng tài sản khai báo căn cứ vào nơi tài sản toạ lạc
5 Chi phí đầu tư vốn
Đơn vị tính: Ngàn US$
Tài sản vô hình Đồ đạc, nhà xưởng và dụng cụ Quyền sử dụng đất
Phần mềm & bản quyền Thiện chí Nhãn hiệu Thương hiệu Tổng số
Dư đầu kỳ 1-1-2007 - 7.226 9.873 1.028 18.127 211.688 6.038
Chênh lệch tỷ giá - 165 - - 165 789 154
Đầu tư thêm 245 - - - 245 2.676 -
Thanh lý - - - - - (31) -
Trả góp và khấu hao (25) - (605) (57) (687) (14.157) (65)
------------ ------------ ------------ ------------ ------------
------------ ------------
Dư cuối kỳ 30-6-07 220 7.391 9.268 971 17.850 200.965 6.127
Dư đầu kỳ 1-1-2008 275 7.674 8.664 914 17.527 197.848 6.320
Chênh lệch tỷ giá - 451 - - 451 2.160 410
Đầu tư thêm 1.048 - - - 1.048 8.773 -
Thanh lý - - - - - (28) -
Trả góp và khấu hao (146) - (605) (57) (808) (14.562) (72)
------------ ------------ ------------ ------------ ------------
------------ ------------
Dư cuối kỳ 30-6-08 1.177 8.125 8.059 857 18.218 194.191 6.658
Page 14
13 Thuế thu nhập
Số thuế thu nhập đánh tính trên các bảng báo cáo tổng doanh thu :
6 tháng đầu năm 2008 6 tháng đầu năm 2007
Thuế thu nhập doanh nghiệp 3.397 2.770
Phần hoãn nộp chờ quyết toán (591) (432)
--------- ---------
Tổng cộng 2.806 2.338
( i ) Việt Nam
Thuế thu nhập doanh nghiệp (EIT) được tính trên cơ sở lợi tức pháp định
trong mục đích báo cáo tài chính, điều chỉnh thu nhập và các khoản phí không
được trừ khi tính thuế thu nhập. Thuế suất EIT áp dụng cho các hoạt động của
tập đoàn tại Việt Nam trong mức từ 10 đến 25%, như đã quy định trong các
giấy phép đầu tư chi nhánh tương ứng.
Page 17
THẢO LUẬN VÀ PHÂN TÍCH VỀ CUNG CÁCH QUẢN LÝ
Tổng quan về nhiệm vụ kinh doanh
Giá dầu thô thế giới đã leo thang từ giữa năm 2004 lên đến mức kỷ lục cao là
140 đô la Mỹ một thùng tại thời điểm lập khảo sát này. Ngoài chi phí về năng
lượng, vận tải và bao bì ra, giá cả của hàng nông sản cũng tăng vọt, tạo
thành một rào cản cho rất nhiều nhà sản xuất trong đó có tập đoàn chúng tôi,
trong việc tăng lợi nhuận. Tập đoàn đối mặt với những thách thức nghiêm
trọng chủ yếu từ hai thị trường và cơ sở sản xuất chiến lược là Việt Nam và
Trung Quốc.
Việt Nam thì gặp phải đầu tư nước ngoài tăng vọt làm quá nhiệt nền kinh tế
với mức lạm phát tăng cao 26% vào cuối tháng Tư. Việt Nam cũng nhập nguyên
liệu và trang thiết bị với số lượng lớn dự phòng giá cả còn lên tiếp, và
cũng mua vàng để giữ giá trị đồng vốn. Mọi động thái này đều dẫn đến gia
tăng thâm hụt cán cân thương mại gấp nhiều lần và loé lên mối quan tâm e đất
nước sẽ phải lâm vào một cuộc khủng hoảng tài chính. May mắn thay nền tảng
kinh tế Việt Nam tiếp tục ổn định và xuất khẩu phát triển, cộng với các biện
pháp đối phó hữu hiệu của chính phủ Việt Nam, nguy cơ về tài chính của đất
nước đã được lắng dịu. Tuy nhiên, chính sách thắt chặt tiền tệ, gia tăng lải
suất huy động vốn, giới hạn việc bung ra cho vay của các ngân hàng và hoãn
lại các dự án đầu tư lớn đã có những ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển
kinh tế của đất nước. Chính phủ Việt Nam đã điều chỉnh dự đoán chỉ số phát
triển GDP từ 8.5% trước đây xuống 7%, so với dự đoán của Ngân hàng Thế giới
cho là khoảng 6,7%. Với sự kiềm hãm phát triển kinh tế, lạm phát và lãi suất
nằm ở mức cao, người tiêu dùng và nhà sản xuất sẽ trở nên bảo thủ hơn, không
dẫn đến việc mở rộng bán hàng và phản ảnh lại là chi phí tăng trong giá
thành sản phẩm.
Các hoạt động của tập đoàn tại Trung Quốc cũng đối mặt các thách thức tương
tự. Chi phí nguyên nhiên liệu và tỷ lệ lạm phát đều tăng cao đẩy theo giá
thành sản xuất, và cạnh tranh rất gay gắt trong một thị trường hợp nhất. Các
hiện tượng này ngăn cản sự phản ảnh về chi phí tăng cao trong giá thành sản
phẩm và kết quả là lợi nhuận bị bóp nghẹt.
Tính chung cho nguyên nhân tăng đơn giá bán và tăng sản lượng, doanh số của
tập đoàn tăng đáng kể từ 146,76 triệu đô la cùng kỳ năm ngoái lên 182,735
triệu đô la trong năm nay, tức tăng 35,975 triệu đô la hay 24,5%. Tuy nhiên,
sự tăng chi phí không phản ảnh rõ trong đơn giá bán, mức lợi nhuận trước
thuế thực ra có giảm nhẹ từ 19,4% xuống 18,6% và mức lãi ròng giảm từ 5,4%
xuống 5,1%. Tuy vậy, nếu tính chung lãi gộp và lãi ròng quy cho các cổ đông
bình đẵng của công ty, tập đoàn ghi nhận phát triển so năm rồi là lãi gộp
tăng 19,4% (33,999 / 28,415 triệu US$) và lãi ròng tăng 16,1% (9,278 / 7,992
triệu US$) trong nửa đầu năm 2007.
Mặc dù khả năng lợi nhuận của tập đoàn bị ảnh hưởng bởi nguyên nhiên liệu
giá tăng cao, các chi nhánh ở Việt Nam cũng tự hào lợi thế cạnh tranh vượt
trội các đối thủ trong các hoạt động kinh doanh thượng tầng và hạ tầng, và
trong sự phối hợp đồng cấp. Khi tập đoàn giảm sản xuất GA và chuyển hướng
sang sản xuất MSG do có giá trị thặng dư cao hơn, doanh số GA giảm xuống
trong thời kỳ đó. Ngoài mặt đó, mọi sản phẩm khác của tập đoàn được phát
triển đều đặn. Về mặt thương mãi quốc tế, trừ ở Việt Nam chỉ tăng trưởng
chút ít, các thị trường khác đều phát triển ở mức hai số thập phân, phản ảnh
tính hiệu quả trong chiến lược đa dạng hoá thị trường của tập đoàn và cơ hội
bán chéo các mặt hàng khác nhau của tập đoàn trong cùng một thị trường. Tập
đoàn đã xây dựng một nền tảng thương mại xuất sắc cho việc thực hiện hoạt
động kinh doanh đa dạng trong cùng một khu vực và nâng tầm doanh số và lợi
nhuận của nó lên trong tương lai.
Page 18
PHÂN TÍCH KINH DOANH
(1) Phân tích doanh số qua sản phẩm
Đơn vị tính: Ngàn đô la Mỹ
MSG và GA
Mặt hàng bột ngọt của tập đoàn ghi nhận tăng trưởng 19,7% ở Việt Nam và một
tăng trưởng lớn lao 51,9% ở Trung Quốc, nhờ vào sự gia tăng tính cạnh tranh
của hoạt động xuất khẩu tại các nhà máy ở Việt Nam, sự cải tiến nhãn hiệu
MSG và các kênh phân phối mạnh mẽ ở Trung Quốc. Tổng doanh thu bột ngọt là
118,957 triệu đô la, tăng trưởng theo năm là 23,307 triệu đô la tức tăng
24,4% so với doanh thu cùng kỳ năm ngoái là 95,650 triệu đô la.
Đó là kể cả việc nhu cầu bột ngọt tăng cao trong kỳ khiến tập đoàn chuyển
đổi một cách chiến lược một phần của dây chuyền sản xuất GA ở Việt Nam và
Trung Quốc sang sản xuất bột ngọt có giá trị thặng dư cao hơn. Kết quả là
doanh thu của mặt hàng GA sụt giảm từ 19,216 triệu đô la cùng kỳ năm rồi chỉ
còn 12,634 triệu đô la trong năm nay, thể hiện sụt giảm 34,3% hay 6,582
triệu đô la.
Từ nửa cuối năm rồi, xuất khẩu tại nhà máy ở Việt Nam gia tăng do kết quả
thay đổi tỷ giá khác biệt ngoại hối, khác biệt trong tầm cở thay đổi đơn giá
nguyên liệu và thể chế kinh tế ban hành bởi các nhà nước khác nhau. Tuy
nhiên, sự liên tục gia tăng nói chung đơn giá nguyên nhiên liệu đã áp lực
lên khả năng lợi nhuận của tập đoàn. Tại Trung Quốc, với thị trường nội địa
đang trải qua sự hợp nhất, quang cảnh cạnh tranh dường như hỗn loạn. Cộng
thêm áp lực thường xuyên tăng giá nguyên nhiên liệu cũng khiến ảnh hưởng đến
tăng trưởng lợi nhuận của mặt hàng bột ngọt trên thị trường.
Doanh số từ bột ngọt chiếm đến 65,1% tổng doanh số của tập đoàn, tương tự
mức độ năm trước, trong khi đó doanh số từ mặt hàng GA giảm đáng kể từ 13,1%
xuống 6,9%
Tinh chế bột sắn
Tiếp nối mức tăng trưởng vượt bậc 51,9% năm 2007, mảng kinh doanh nầy còn
báo cáo tăng trưởng 62,3% tức 6,925 triệu đô la lên 18,033 triệu đô la trong
6 tháng đầu năm. Mặt hàng này trở thành sản phẩm chính của tập đoàn sau mặt
hàng bột ngọt. Kinh doanh bột sắn tinh chế rất khả quan tại thị trường Trung
Quốc lẫn Việt Nam, nhất là ở Trung Quốc.
Mặc dù giá nguyên liệu khoai mì đắt hơn khoảng 70% so cùng kỳ năm rồi, nhu
cầu cao của thị trường cho phép tập đoàn lên giá bán sản phẩm và do đó thoả
mãn được tăng trưởng lợi nhuận. Với dây chuyền sản xuất đầu tiên công suất
100 tấn /ngày ở Hà Tỉnh sẽ đi vào hoạt động trước cuối năm, công việc cải
tạo và mở rộng công suất của nhà máy ở Gia Lai từ 100 tấn lên 150 tấn /ngày
đang dần hoàn tất, việc kinh doanh bột sắn tinh chế của tập đoàn hy vọng sẽ
thịnh vượng.
LYSINE
Trong thời gian lập báo cáo này, giá cả của lysine đã bắt đầu tăng và
doanh thu do đó tăng vọt 99,6% mang về cho tập đoàn 14,913 triệu đô la so
với 7,441 triệu đô la cùng kỳ năm rồi. Tăng trưởng doanh số chủ yếu là nhờ
tăng khối lượng bán ra, trong đó kể đến việc giá bán lysine rất thấp trong 6
tháng đầu năm 2007 khiến tập đoàn phải chuyển đổi một phần công suất sang
sản xuất GA nên sản lượng lysine bị thấp xuống rất nhiều. Mặc dù giá cả
lysine đã ngóc dậy, nhưng chi phí nguyên nhiên liệu cho sản xuất lysine vẫn
cao, nên lợi nhuận của mặt hàng này không thể tăng cao đáng kể trong thời
gian ngắn trừ phi đơn giá bán phải được nâng cao hơn nữa.
Hoá chất chuyên biệt
Nhu cầu về a-xít Clo-hydric và Xút tiếp tục tăng nhanh do được thúc đẩy bởi
nền kinh tế phát triển tại Việt Nam. Trong thời kỳ này, doanh số bán các mặt
hàng hoá chất này đạt đến 8,768 triệu đô la, tăng 26,8% so với 6,914 triệu
đô la cùng kỳ năm rồi. Mảng kinh doanh này hy vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng
đều đặn với nền công nghiệp đang nở rộ.
Phân bón
Dây chuyền thứ ba và thứ tư sản xuất phân bón dạng viên đã hoàn tất trong
quý 2 năm nay. Hơn nữa, trong hướng giá cả phân bón trên quốc tế đang tăng
vọt, tỷ lệ doanh số từ phân bón trong tổng doanh thu của tập đoàn cũng tiếp
tục tăng cao. Mảng này ghi nhận doanh thu tăng gấp đôi con số 2,544 triệu đô
la lên 5,131 triệu đô la trong cùng kỳ tương ứng và phần trăm đóng góp vào
tổng doanh số của tập đoàn cũng nhảy vọt từ 1,7% lên 2,8%. Theo gót sự phổ
cập dùng phân bón hữu cơ trên thị trường, tập đoàn đang nghiên cứu tính khả
thi trong việc mở rộng dây chuyền sản xuất mặt hàng này. Mảng phân bón này
được kỳ vọng là sẽ đạt được tiến triển quan trọng mang thêm doanh thu và lợi
nhuận đóng góp cho tập đoàn.
(2) Phân tích thị trường
Đơn vị tính: Ngàn đô la Mỹ
Vietnam
Nửa đầu năm 2008, doanh số từ thị trường Việt Nam là 77,649 triệu đô la, so
năm rồi 77,563 triệu đô la là tăng 86.000 US$ tức 0,1%. Mức tăng này là rất
thấp so các vùng lãnh thổ khác. Tỷ lệ đóng góp vào thị trường sụt giảm từ
52,9% năm rồi xuống còn 42,5% cùng kỳ năm nay. Sụt giảm phát triển trên thị
trường do các nguyên nhân sau: (1) tiền đồng Việt Nam yếu hơn 2,5% so cùng
kỳ năm ngoái, (2) chiến lược của tập đoàn trong việc đa dạng hoá thị trường
bột ngọt, đẩy mạnh xuất khẩu để phát triển thị trường hải ngoại, và (3) liên
quan đến sản lượng thấp của mặt hàng GA, trừ ra MSG và GA, các mặt hàng khác
như lysine, hoá chất chuyên biệt, tinh bột sắn và phân bón đều được lợi
nhuận từ sự phát triển nở rộ của nền kinh tế Việt Nam và thị trường cùng các
kênh phân phối đều phát triển đều đặn.
TỔNG KẾT TÀI CHÁNH
Lạm phát cao và sụt giảm nặng nề cán cân thương mại tại Việt Nam vào cuối
tháng Nam loé lên mối quan tâm về khả năng sụt giảm giá đồng Việt Nam và sự
trồi sụt của thị trường ngoại hối. Tuy nhiên, nền tảng kinh tế của đất nước
tiếp tục vững mạnh với các khoản đầu tư nước ngoài và xuất khẩu tăng cao đầy
tiềm năng cạnh tranh. Hơn nữa, với những nỗ lực của nhà nước ghìm lại các
hoạt động nổi trội và tăng lãi suất, thị trường ngoại hối đã dần ổn định
trong gần đây với tỷ giá VND / US$ là khoảng 16.500. Tỷ giá này cho thấy sụt
giảm 2,4% so cuối năm rồi.
Trong thời điểm khảo sát này, tạm cho là sự trồi sụt tỷ giá VND và US$ là
hiện tượng tạm thời và lãi suất cao sẽ bù đắp các khoản thâm hụt do đồng
tiền bị giảm giá, tập đoàn gia tăng dự trữ tiền mặt và tiền gởi Ngân hàng
98% tức khoảng 17,371 đô la. Tổng dự trữ tiền mặt và tiền gởi của tập đoàn
gia tăng 35,077 triệu đô la với lãi suất bình quân cho tiền gởi định kỳ là
khoảng 12 đến 15%. Tập đoàng gia tăng đáng kể tiền gởi Ngân hàng và chỉ vay
28,596 triệu đô la thêm.
Như thế, tỷ suất vận hành (tổng vay trên lợi tức cổ đông) là 27,9% và tỷ
suất vận hành thuần (sau khi bỏ khoản tiền mặt và tiền gởi ra) là 14,6%,
thấp hơn cùng kỳ năm ngoái là 28,5% và 22,2% tương ứng. Tỷ suất thanh toán
là 1,85, cao hơn cùng kỳ năm rồi là 1,76, cho thấy tập đoàn đang nằm trong
vị thế tài chính lành mạnh. Trong tất cả các khoản vay, 87% là US$, 8% là
đồng Renminbi và 5% là đồng New Taiwan. 17% các khoản vay là trung và dài
hạn và 83% là các khoản vay ngắn hạn.
Nhờ vào doanh số tăng trưởng lên 24,5%, tính thanh khoản cũng gia tăng 17,8%
từ 41,406 triệu US$ lên 48,796 triệu US$ so cùng kỳ. Trong thời gian tổng
kết, tồn kho giảm 6,256 triệu US$ tức 8,5% của 66.936 triệu US$ trên 73,219
triệu US$ của cùng kỳ năm ngoái. Tỷ suất thanh toán của tập đoàn tăng từ
1,76 lên 1,85.
Do chủ yếu các khoản vay của tập đoàn là bằng US$ từ Ngân hàng và lãi suất
US$ sụt giảm trong kỳ nên bình quân lãi ngân hàng cũng hạ nhẹ so cùng kỳ năm
trước. Ngược lại, phí lợi nhuận thuần trong kỳ giảm, vào khoảng 0,6% tổng
doanh thu.
Tỷ giá hối đoái
Trong kỳ, không như năm rồi giá trị tăng 0,2%, đồng Việt Nam giảm giá khoảng
2,5% cuối tháng 6. Tuy nhiên, do nhà máy tại Việt Nam của tập đoàn bắt đầu
tăng trưởng nhanh chóng trong doanh số xuất khẩu từ 6 tháng cuối năm 2007,
doanh số xuất khẩu vượt doanh số bán nội địa với 51,7% tổng doanh số trên
thị trường trong kỳ báo cáo. Thu nhập bằng đồng đô la Mỹ như thế đủ đảm bảo
cho tập đoàn thanh toán các khoản nhập khẩu và chuyển đổi sang các loại tiền
tệ khác. Nhờ tỷ giá hối đoái ổn định từ đầu tháng 7 và các khoản gởi Ngân
hàng bằng tiền đồng VN có lãi suất cao, tập đoàn có khả năng giảm thiểu thâm
hụt do các trồi sụt tỷ giá gây ra.
19- VEDAN - HÌNH ẢNH PHẢN PHÁT TRIỂN
Ngày 26/9/2008. Cập nhật lúc 8h 8'
(ĐCSVN) - Xã hội đang rất bất bình trước việc công ty Vedan ở Đồng Nai, suốt
14 năm qua đã xả một lượng nước thải lớn làm ô nhiễm sông Thị Vải gây ảnh
hưởng xấu đến sản xuất và đời sống của hàng nghìn hộ dân sinh sống hai bên
bờ sông. Đây không phải trường hợp cá biệt vì hiện nay trên nhiều dòng sông
của nước ta đã và đang bị chết dần do chất độc hại của các cơ sở sản xuất
công nghiệp xả ra nhằm thu lợi nhuận kinh tế cao.
Theo các dữ liệu báo cáo của Bộ Tài nguyên - Môi trường cho biết, hàng năm
lưu vực sông Cầu đang tiếp nhận thêm ít nhất 180.000 tấn phân hóa học và
1500 tấn thuốc trừ sâu. Có 800 cơ sở sản xuất công nghiệp, 200 làng nghề và
1200 cơ sở y tế trong khu vực có mật độ dân số cao hơn hai lần mật độ dân số
cả nước. Nước thải của nhà máy giấy Hoàng Văn Thụ giữa thành phố Thái Nguyên
xả thẳng vào các nhánh nhỏ đổ ra sông Cầu mang theo các chất ô nhiễm vô cơ,
xơ sợi khó lắng và độ kiềm cao. Khu công nghiệp gang thép Thái Nguyên cho
tuôn chảy vào sông Cầu một lưu lượng khoảng 1,3 triệu m3/năm với chất độc
hại như dầu mỡ, phenol và cyanure.
Lưu vực sông Nhuệ, sông Đáy với mật độ dân số 874người/km2, gấp đôi lưu vực
sông Cầu bị nước thải đô thị xối thẳng trực tiếp làm đen ngòm nước sông đang
bốc mùi. Cùng với sông Nhuệ, sông Đáy những con sông như Châu Giang, sông
Tích, sông Hoàng Long, sông Đào… từng nổi tiếng tắm mát bao thế hệ cư dân Hà
Nội, Hà Nam, Nam Định, Hòa Bình, Ninh Binh… nay đang chuyển màu khô kiệt vì
hôi thối.
Thực ra những dòng sông bị cạn kiệt, ô nhiễm không phải bây giờ mới phát
hiện ra mà từ mấy năm nay dân cư sống quanh vùng bị ô nhiễm đã kêu cứu và
nhiều cơ quan thông tin đại chúng đã cảnh báo, nhưng tại sao tình hình bảo
vệ môi trường ở các khu vực nêu trên chẳng những không được khắc phục mà
ngày càng bị ô nhiễm, độc hại nghiêm trọng hơn.
Điều đầu tiên phải đề cập đến là những nhà sản xuất vô đạo đức, thiếu ý thức
và tinh thần trách nhiệm trước cộng đồng của mình. Vì mục đích lợi nhuận
kinh tế bằng bất cứ giá nào, do đó họ đã vô cảm trước những dòng sông đang
cạn kiệt, nước đen ngòm và hôi thối. Họ cố tình làm ngơ, trước bao cây cối,
hoa màu úa tàn do chất nước thải, cơ sở sản xuất của họ xối ra. Rồi chất
thải ngấm vào dòng nước, nhiều người dùng phải mang những căn bệnh tứ chứng
nan y. Vì chạy theo lợi nhuận tối đa họ bất chấp và không tính toán xem sản
phẩm họ làm ra với giá trị gia tăng, từ những hoạt động sản xuất kinh doanh
có bù đắp nổi cái giá phải trả cho môi trường bị tàn phá?
Một nguyên nhân quan trọng khác là trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước có
thẩm quyền ở Trung ương và các địa phương trong việc cấp giấy phép cho sản
xuất, kinh doanh và kiểm tra, kiểm soát trong quá trình các đơn vị này tổ
chức sản xuất kinh doanh.
Từ lâu cơ quan bảo vệ môi trường đã cảnh báo, cả hệ thống những sông trong
lưu vực sông Đồng Nai đang chịu tác động cùng lúc nhiều người nguồn phần hạ
lưu bị ô nhiễm nghiêm trọng có những đoạn đã chết và đang chết. Nước sông
Đồng Nai đoạn từ nhà máy nước Thiên Tân đến Long Đại có lượng chì rất cao.
Còn chất hữu cơ với dấu hiệu nhiễm kim loại năng xối vào hủy hoại hệ thống
sông Sài Gòn. Riêng sông Thị Vải mà công ty Vedan xả nước thì làm ô nhiễm
môi trường, coi như bị “chết” từ lâu. Vậy mà các cơ quan chức năng ở Đồng
Nai sau khi cấp giấy phép cho công ty Vedan sản xuất kinh doanh, 14 năm nay
không hề có kiểm tra, kiểm soát để họ thực hiện nhiều hành vi tinh vi tìm
mọi cách xả thẳng nước thải ra sông Thị Vải. Chẳng những thế, công ty này
còn được Tỉnh khen thưởng vì có thành tích bảo vệ môi trường. Trong khi đó
sau khi nhà máý Vedan đi vào hoạt động từ năm 1994, thì chỉ một năm sau nước
dòng sông Thị Vải bắt đầu chuyển màu có mùi hôi thối. Nước sông Thị Vải ô
nhiễm nặng, cá, tôm chết hàng loạt là nguyên nhân từ nước thải của công ty
Vedan thải ra dòng sông. Tình trạng ô nhiễm dòng sông không chỉ lấy mất
nguồn lợi về kinh tế hàng trăm hộ dân làm nghề chài lưới, nghề nuôi trồng
thủy sản mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân hai bên lưu vực sông.
Nhiều người ven sông Thị Vải đã mắc các chứng bệnh như viêm phế quản do hít
phải khí độc thải ra từ các ống khói của nhà máy bị ghẻ lở từ nguồn nước ô
nhiễm.
Từ vụ vedandax vừa phát hiện đã cảnh báo về sự quan liêu, thiếu quan tâm đến
đời sống của dân của chính quyền các cấp ở Đồng Nai đã đểcho công ty Vedan
sản xuất 14 năm nay gây phá hủy môi trường làm nhiều người dân phải hệ lụy.
Cùng với sự quan liêu của chính quyền các cấp, sự bất cập trong công tác bảo
vệ môi trường của chính quyền địa phương cũng như các cơ chế, chính sách
quản lý của Bộ Tài nguyên - Môi trường cũng còn có nhiều điều chưa phù hợp.
Một số cơ chế, chính sách về phối hợp giữa ngành môi trường với cảnh sát bảo
vệ môi trường hoặc với các địa phương chưa có sự phối hợp chặt chẽ.
Từ một vụ đã phát hiện, có một câu hỏi đặt ra đất nước này cần có bao nhiêu
vụ khác tương tự như vậy chưa được phát hiện ra? Điều đó cảnh báo cho chúng
ta biết về tác hại của sự phát triển chỉ vì lợi nhuận kinh tế, không bền
vững cần phải tránh đó chính là sự phản phát triển. Kinh nghiệm của các “con
rồng” Đông Á trước đây, điển hình là Nhật Bản và kể cả Trung Quốc hiện nay
đã phải trả giá cho vấn đề này, thiết nghĩ mọi người đã quá rõ.
Phát triển bền vững là sự phát triển đáp ứng các yêu cầu hiện tại mà không
phá hủy môi trường làm tổn hại đến lợi ích của cộng đồng dân cư hiện tại và
tương lai. Vì vậy chúng ta không thể phát triển sản xuất bằng bất cứ giá nào
khi môi trường bị hủy hoại.
Minh Sơn
httpNhững nông dân "chết" cùng sông Thị Vải...
Những nông dân "chết" cùng sông Thị Vải...
ĐỨC TRUNG (23/09/2008 07:00)
20- Ngư dân không biết làm gì khi cá tôm không còn
Từ khi nhà máy Vedan đi vào hoạt động, hàng trăm nông ngư dân đã bao đời
sống bằng nghề nuôi trồng, đánh bắt thủy sản trên sông Thị Vải rơi vào cảnh
thất nghiệp. Những phận nghèo nương tựa vào dòng Thị Vải kiếm miếng cơm manh
áo thì khi dòng sông bị "giết chết", cũng có nghĩa họ tiệt đường mưu sinh...
50 hộ ngư phủ… gác ngư cụ!
Về xã Phước Thái (Long Thành, Đồng Nai) sau hơn một tuần Cty Vedan bị bắt
quả tang xả nước thải chưa qua xử lý ra sông Thị Vải và buộc phải đóng cửa
các họng cống xả nước thải, nhưng dòng sông Thị Vải vẫn bốc mùi hôi thối
khủng khiếp, nhìn xuống dòng nước chỉ thấy một màu đen ngòm. Ông Lương Văn
Trường - Chủ tịch Hội Nông dân xã Phước Thái ngao ngán kể lại, từ khi nhà
máy Vedan đi vào hoạt động (1994) cũng là thời điểm dòng sông Thị Vải đã bắt
đầu có những dấu hiệu bị ô nhiễm. Nước sông chuyển từ trong xanh sang màu
đen đục, khi thì xủi bọt trắng xóa khắp mặt sông, bốc mùi thối đến buốt óc
khiến cá, tôm phơi bụng chết hàng loạt. Tình trạng này, hơn ai hết ngư dân
là người lo lắng hơn cả vì nguy cơ thất nghiệp đang đe doạ họ từng ngày.
Một trong những ngư dân lâm cảnh bi đát phải bỏ nghề chài lưới là anh Nguyễn
Văn Trí (ấp 1 Phước Thái). Bao nhiêu năm gắn bó với con sông Thị Vải, cũng
bằng ấy thời gian dòng sông nuôi sống cả gia đình anh. Nay sông "chết", vợ
chồng anh cũng thoi thóp theo. Anh Trí cho biết “Sông Thị Vải nổi tiếng
nhiều loại cá tôm, thế nhưng bây giờ chết sạch rồi, muốn đánh được vài con
tôm, con tép phải xuôi tít xuống hạ lưu mới có… Bây giờ vợ chồng tui không
biết mần gì để sống vì lâu nay chỉ quen tay chài lưới…”. Còn ngư dân Trần
Văn Út lắc đầu thở dài: “Nhà tui có đến 2 đời sống bằng nghề thuyền chài,
vậy mà nay sông ô nhiễm nghiêm trọng, nhúng chân xuống nước cũng sợ ghẻ, lở
thử hỏi cá tôm làm sao sống được”. Anh Út uất ức kể: “Nếu bỏ nghề thì không
biết làm gì để sống, hàng ngày tui chỉ còn cách đi thật xa để đánh bắt nhưng
cũng chỉ được vài con tép, con tôm”.
Theo Hội Nông dân Long Thành, hiện có ít nhất 50 hộ dân ven sông sống bằng
nghề chài lưới phải nuốt uất nghẹn vào lòng vì bị Vedan cắt mất đường mưu
sinh. Trao đổi với NNVN, ông Trần Như Độ - Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh Đồng
Nai cho biết, trước mắt Hội sẽ kiến nghị với cơ quan chức năng có biện pháp
giúp ngư dân học nghề, chuyển đổi nghề nghiệp.
21- Người nuôi cá cũng mất nghề
Ông Trần Như Độ - Chủ tịch Hội Nông dân Đồng Nai:
Hội sẽ bảo vệ nông dân tới cùng!
Việc Vedan gây ô nhiễm khiến người dân bị thiệt hại, bức xúc chúng tôi đã
nghe từ lâu. Tuy nhiên do không có bằng chứng đầy đủ dù đã nhiều lần chúng
tôi tiếp cận, tự "điều tra" mong có cơ sở kiến nghị cơ quan thẩm quyền xử lý
nhưng không thành công. Nay sai phạm của Vedan đã được phanh phui quá rõ, do
đó Hội Nông dân sẽ bảo vệ quyền lợi của người dân đến cùng nếu Vedan không
chịu bồi thường thỏa đáng.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, tại Phước Thái có hàng trăm hộ dân chuyên nuôi
trồng thủy sản, nhưng đã bao năm qua ít nhất 40 hộ dân với diện tích nuôi
trồng trên 70ha phải bỏ nghiệp. Theo chị Nguyễn Thị Thoa, nhà có 2 ha mặt
nước nuôi cá thì từ năm 1994 khi Vedan hoạt động, xả nước thải ra sông rồi
chảy vào ao hồ khiến cá nhà chị chết sạch. Từ đó chị Thoa thả thêm mấy lần
nhưng cá không sống nổi đành phải bỏ nghề. Quá bức xúc, gia đình chị phản
ánh lên Hội Nông dân xã, huyện và chính quyền địa phương nhưng vì không có
bằng chứng Vedan vi phạm nên đành chịu trận. Tương tự, nhà ông Nguyễn Văn
Đại có hơn 1ha nuôi cá cũng bị nước sông Thị Vải làm ô nhiễm khiến cá trong
ao chết hết, từ đó bỏ ao không. Tuy vậy nhà ông cũng không được sống yên bởi
nguồn nước luôn bốc mùi thối kinh khủng…
Ông Nguyễn Văn Ấm - Chủ tịch UBND xã Phước Thái cho hay, trước đây nhiều
đoàn đại biểu của Quốc hội, HĐND tỉnh Đồng Nai, huyện Long Thành đến tìm
hiểu về tình trạng ô nhiễm của sông Thị Vải do Vedan gây ra. Thế nhưng, qua
nhiều lần UBND xã tổng hợp ý kiến phản ánh của người dân chuyển các cơ quan
chức năng thì mọi việc vẫn đâu vào đó, thậm chí tình trạng ô nhiễm ngày càng
tệ hại hơn.
Theo ghi nhận của chúng tôi, không chỉ người dân ở xã Phước Thái khốn khổ
bởi sông Thị Vải mà các xã Phước Thiện, Phước An (Long Thành) và hàng ngàn
hộ dân sống dọc theo dòng sông Thị Vải cũng điêu đứng vì dòng sông…thối.
Ngược dòng sông Thị Vải, hàng ngàn người dân ở các xã Mỹ Xuân A, Mỹ Xuân B
(Tân Thành, Bà Rịa - Vũng Tàu) cũng cùng cảnh ngộ, họ cho biết bây giờ đã
“vạch mặt thói làm ăn thiếu đạo đức của Vedan” nên sẽ làm đơn tập thể kiện
tới cùng. Chiều tối qua 22/9, trao đổi với PV NNVN, ông Trần Như Độ cung cấp
thêm, hiện ở Phước Thái có tới 40 hộ dân nuôi trồng thủy sản với trên 70 ha
mặt nước bỏ hoang hóa…Chưa hết hơn 10 ha đất màu mỡ trồng lúa 3 vụ/năm cũng
bị "giết chết" khiến người dân bị dồn vào đường cùng!
22- Hậu quả trầm trọng của sản xuất gây ô nhiễm: Cả xã mắc nợ vì Vedan
Đó là thực trạng đáng buồn ở xã đảo Thạnh An, huyện Cần Giờ- TPHCM. 260 lá
đơn của ngư dân ở xã này gửi đến chính quyền yêu cầu đòi lại nguồn sống đã
bị hủy diệt do ô nhiễm sông Thị Vải gây nên
Xã đảo Thạnh An (huyện Cần Giờ - TPHCM) từng là hình ảnh của một vùng ngư
nghiệp trù phú, nơi sinh sống của khoảng 1.000 hộ dân với hơn 85% sống nhờ
nghề nuôi trồng, đánh bắt thủy hải sản và làm muối. Toàn xã có 38,8% hộ
nghèo. Trên chuyến đò qua đảo, chúng tôi trò chuyện với một lão ngư, ông lắc
đầu: “Tiêu điều lắm cô ơi. Từ khi nhà máy Vedan có mặt tại Đồng Nai cũng là
lúc con sông Thị Vải hấp hối. Bao nhiêu ao tôm, bãi nghêu, bãi sò của ngư
dân đều chết sạch”.
Đến xã, hỏi về tình hình nuôi trồng thủy sản của ngư dân, một cán bộ nguyên
là chủ tịch xã nhẩm tính: “Từ năm 2000 đến 2004, xã có 3 bãi sò (một thuộc
dự án Thành đoàn, 2 dự án còn lại do người dân hùn vốn làm). Nuôi được vài
tháng, 3 bãi sò chết sạch. Ba bãi nghêu đầu tư sau đó cũng lần lượt chết khi
nghêu lớn bằng cỡ ngón tay cái. Tổng diện tích thiệt hại ước hơn 300 ha. Đấy
là chưa tính số người nuôi hàu, nuôi cua, rồi số người sống nhờ nghề đáy,
đặt lưới cũng thất thu do không còn cá, tôm dưới sông. Từ năm 2004, nhiều
người bắt đầu thất nghiệp. Thanh niên bỏ đảo đi làm công nhân”.
Ông Nguyễn Bảo Trị, trưởng ấp Thạnh Bình, kể: Gia đình ông vốn có nghề đóng
đáy lâu đời, hai sở đáy cho sản lượng từ 1 tấn - 1,5 tấn hải sản/tháng, sáu
người con của ông được ăn học đầy đủ cũng nhờ hai sở đáy này. Từ năm 1995,
sản lượng bắt đầu giảm sút, cá chết nổi lềnh bềnh trên mặt sông vì nguồn
nước chuyển màu đen như cà phê. Ông cùng năm chủ sở đáy làm đơn khiếu nại
nhà máy Vedan đã xả thải làm ô nhiễm sông Thị Vải. Khoảng cuối năm 1995, mỗi
chủ sở đáy nhận được 1 triệu đồng từ nhà máy Vedan với lý do “hỗ trợ sản
xuất”. Kiệt sức, ông bán dần ngư cụ để trả tiền vay ngân hàng làm vốn đóng
đáy... Đến năm 1997, bảy sở đáy ở Thạnh An phải lần lượt nghỉ.
Ông Nguyễn Minh Phích (Chín Phích), nguyên chủ tịch hội nông dân xã. Năm
2002, được huyện khuyến khích, ông đầu tư nuôi tôm sú và có lời. Năm sau,
ông quyết định đầu tư hơn 4 ha diện tích mặt nước, nuôi với số lượng lớn
nhưng con tôm gần đến kỳ thu hoạch chết sạch khiến ông mất trắng. Cầm cự đến
năm 2006, số tiền nợ đã lên đến nửa tỉ đồng, ông bỏ nghề.
Cũng trong khoảng thời gian đó, ông Phích cùng phó chủ tịch hội nông dân
nuôi hàu theo mô hình mới. Hai năm, với 160 lồng hàu khoảng 380 tấn nhưng
giống như tôm sú, sắp đến kỳ thu hoạch thì hàu chết hết, gần 300 triệu đồng
đi theo con hàu. “Sau đó tôi với anh Phúc còn nuôi sò, cá chẽm... nhưng cũng
đều chết sạch. Tôi định thử nghiệm nuôi trồng thủy sản để nếu thành công thì
nhân rộng cho bà con. Bây giờ thì vỡ mộng rồi”.
Nợ càng nhiều, đời sống càng teo tóp
Hậu quả để lại lớn nhất ở xã đảo Thạnh An này là hầu hết những hộ từng tham
gia dự án nuôi tôm, nghêu, làm nghề đáy sông, đặt lưới đều mắc nợ. Ít thì
năm bảy triệu, nhiều lên đến nửa tỉ đồng. Gia đình ông Bảo Trị vay 7 triệu
đồng từ Quỹ Quốc gia hỗ trợ việc làm đầu tư vào sở đáy, cá tôm không có, làm
ăn thua lỗ, bán sở đáy vẫn không đủ tiền trả nợ ngân hàng. “Đến nay số nợ,
lãi vay cộng dồn của gia đình tôi đã lên đến 25 triệu đồng”- ông Trị thở
dài.
Số nợ của ông Bảo Trị vẫn chưa thấm vào đâu so với ông Chín Phích, thất bại
liên tiếp để lại cho ông số nợ lên đến nửa tỉ đồng, muốn bán đầm để trả nợ
cũng không được vì mọi giấy tờ hợp pháp đều đã ký gửi ngân hàng, hằng tháng
ông chỉ có thể chạy tiền trả lãi!
Khổ nhất là người dân ấp Thiềng Liềng- ấp nghèo nhất ở xã Thạnh An- với 180
hộ sinh sống bằng nghề làm muối và nuôi tôm sú. Chỉ cho chúng tôi hai hồ tôm
khoảng 1,5 ha lặng như tờ, ông Nguyễn Văn Đổi rầu rĩ: “Mất trắng hết rồi!
Không phải bây giờ mà tình trạng đã kéo dài ba bốn năm nay cũng vì nước
sông... Thị Vải”. Để có vốn đầu tư vào hai ao tôm, ông Đổi đã vay của ngân
hàng 50 triệu đồng, đến nay cả lãi và vốn đã lên đến 70 triệu đồng.
Rời xã Thạnh An, chúng tôi không khỏi lo ngại khi người dân “ôm” nợ quá
nhiều, còn nguồn sống hằng ngày của họ cứ teo tóp. Cả vốn liếng cũng không,
những chiếc ghe nhỏ không thể đi xa đánh bắt, rồi đây tương lai con cái họ
sẽ ra sao khi xã này đang là xã nghèo nhất TPHCM?
Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Trưởng Ban Tuyên truyền Hội Luật gia TPHCM: Củng cố
hồ sơ khởi kiện
Phía Hội Nông dân TPHCM đã đề nghị tôi trợ giúp về mặt pháp lý trong vụ các
nông dân huyện Cần GIờ khởi kiện Công ty Vedan gây ô nhiễm sông Thị Vải.
Hiện chúng tôi đang trong quá trình củng cố hồ sơ, thu thập chứng cứ để
chứng minh thiệt hại do ô nhiễm nguồn nước gây ra.
Ở các nước khác, nếu thấy có thiệt hại, cơ quan môi trường của Nhà nước sẽ
đứng ra khảo sát và doanh nghiệp gây ô nhiễm sẽ bị buộc bồi thường. Nhưng ở
nước ta, người bị hại phải tự đi xác minh nên phía Hội Nông dân TP sẽ hỗ trợ
các nông dân về mặt này. Theo nhận định ban đầu của tôi, đã đủ cơ sở để khởi
kiện Công ty Vedan làm ô nhiễm sông Thị Vải, gây ảnh hưởng đến việc đánh
bắt, nuôi trồng thủy sản và sinh sống của nông dân xã đảo Thạnh An, huyện
Cần Giờ. Các nông dân có thể đề nghị Hội Nông dân huyện Cần Giờ đứng đơn
kiện thay họ với sự hỗ trợ của Hội Nông dân TP.
Có ba nguồn chứng cứ chính: Một là, việc mất mùa nuôi trồng thủy sản hoặc
thủy sản chết hoặc sản lượng nuôi trồng sụt giảm (so sánh trước và sau khi
nguồn nước bị ô nhiễm). Hai là, nghiên cứu những tác hại do ô nhiễm đối với
cả nguồn nước mặt lẫn nước ngầm trong lòng đất. Việc này đã được Hội Nông
dân TP nhờ một viện nghiên cứu chuyên ngành khảo sát. Cuối cùng là kết luận
điều tra của Cục Cảnh sát Môi trường về những sai phạm của Công ty Vedan.
(Nguồn: nld.com.vn)
http://www.dichvuthuyloi.com.vn/vn/Thong-Tin/Thong-Tin-Tinh-Hinh-O-Nhiem/Hau-Qua-Tram-Trong-Cua-San-Xuat-Gay-O-Nhiem-Ca-Xa-Mac-No-Vi-Vedan/
23- Vụ Vedan xả nước thải ra sông Thị Vải:
"Cuộc chiến" giữa nhà báo và Vedan
Thứ hai, 29/9/2008, 13:27 GMT+7
Scandal "giết" sông Thị Vải của Cty "Vedan" không chỉ đi vào lịch sử... vi
phạm môi trường ở Việt Nam về sự tinh vi, thời gian diễn tiến lâu, quy mô
lớn, mà còn tạo cơ hội tác nghiệp có một không hai cho giới truyền thông.
Trò chuyện giữa lúc bầu không khí nóng bỏng mà Vedan tạo ra vẫn hừng hực,
nhà báo Ngô Sơn, phóng viên báo Lao Động theo dõi vùng Đông Nam Bộ (trong đó
có tỉnh Đồng Nai) kể cho chúng tôi nghe về những ngày tác nghiệp, nếu không
muốn nói là "chiến đấu" để giành giật những thông tin về Vedan.
Từ thông tin đến suy nghĩ và hành động
Thông tin Vedan xả chất thải bị bắt quả tang, tôi nghe phong thanh qua đồng
nghiệp vào chiều trước khi VTV phát sóng (chiều thứ bảy 13/9/2008). Chuyện
Vedan xả chất thải thì hơn 10 năm qua, dân tố nhiều rồi, vậy là bây giờ mới
có bằng chứng, dứt khoát cùng với thương hiệu Vedan, đây sẽ là một sự kiện
chấn động.
Năm 2002, tôi từng điều tra về việc xe của Vedan xả "trộm" chất thải lỏng
xuống ruộng của dân bị Công an huyện Tân Thành bắt (tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu),
hồ sơ cầm về nhiều nhưng gặp nhiều khó khăn nên không triển khai được.
nhabao.jpg
Đoàn PV khảo sát trên sông Thị Vải
Nhiều năm đi công tác ở miền Đông Nam Bộ, chỉ cần đến gần bờ sông Thị Vải,
nghe mùi hôi thối bốc lên ngột ngạt, thấy tình cảnh dân, với những vuông tôm
trơ trụi hoang tàn vì ô nhiễm, cũng ấm ức nhưng tìm chứng cứ quả khó khăn.
Đêm đó tôi thức đến 2h sáng để lật giở lại tất cả các hồ sơ tài liệu về
Vedan từ trước đến nay. Mặt khác tôi cũng trăn trở, liều sẽ "làm rõ" đến
đâu, khi từ nhiều năm trước, qua nhiều báo, thậm chí cả báo địa phương (báo
Đồng Nai) cũng phản ánh việc Vedan gây ô nhiễm. Vậy mà 14 năm trời đã xử lý
được đến đâu?
Sáng hôm sau chưa kịp báo cáo thì Ban biên tập đã điện thoại chỉ đạo phải
vào cuộc ngay, bám sát với tinh thần chiến đấu cao, thông tin phải "sắt",
quá trình triển khai có ý tưởng, vướng mắc, cần phối hợp cứ gọi điện yêu cầu
sẽ đáp ứng ngay... Hai ngày đầu tôi độc lập tác chiến, tiếp đó báo huy động
thêm nhiều phóng viên vào cuộc tại cả Hà Nội và TP. HCM, ngoài ra các cây
bút chuyên bình luận cũng "nổ súng".
Ngay sau đó tôi có mặt ở sông Thị Vải (chủ nhật 14/9), hiện trường nằm bên
trong nhà máy, lực lượng báo chí đông đảo nhưng không báo nào vào được ngoại
trừ đoàn kiểm tra liên ngành và công an. Ngay cuốn băng phát sóng trên VTV
cũng là băng do đoàn kiểm tra liên ngành Bộ TN&MT cung cấp.
Các phóng viên lăn xả nhiều chỗ, thậm chí thuê cả ghe thuyền giá có lúc cả
400.000 đồng để chở đi chụp các cống xả thải của Vedan, hỏi han tìm hiểu
nhân dân, nhưng quá nhiều câu hỏi dân không thể trả lời được: Cơ quan chức
năng còn phát hiện những gì? Vì sao Vedan bây giờ mới lộ diện? Trách nhiệm
chính quyền địa phương đến đâu? Vedan nói gì?... Trách nhiệm thông tin đến
công luận lúc đó thực sự đè nặng lên vai các nhà báo.
Giữa lúc bí, có nguồn tin cho hay, Sở TN&MT Đồng Nai cũng có thành viên tham
gia trong đoàn kiểm tra, tất sẽ có báo cáo diễn biến, sẽ phải giải trình với
lãnh đạo tỉnh. Như vậy đây sẽ là luồng thông tin vừa chính thống, lại chính
xác hơn là mò mẫm ngoài sông, và cũng là thời điểm có thể chất vấn trách
nhiệm sự quản lý kiểm soát của Sở... Thế nên phóng viên kéo nhau về Sở để
chất vấn. Cứ thế, bằng cách này hay cách khác, thông tin của vụ việc được
báo chí chuyển tải đến công luận cả nước...
NgoSon.jpg
Nhà báo Ngô Sơn
Về vụ việc và thông điệp
- Hơn chục ngày qua, những chuyển động nào trong vụ Vedan gây ấn tượng với
anh?
- Thứ nhất là việc cùng lúc 2 đoàn của 2 cơ quan (Bộ TNMT và Công an) cùng
vào cuộc vụ Vedan. Thứ hai là thái độ quyết liệt của cơ quan chức năng trong
việc làm rõ sai phạm. Và thứ ba là sự đeo bám sự kiện, sự cạnh tranh thông
tin quyết liệt của phóng viên các báo, từng giờ, ngày đêm.
- Theo anh vụ việc sẽ đi đến đâu?
- Còn nhiều vấn đề cần làm rõ lắm: đoàn của Bộ TN&MT xác định Vedan trốn phí
xử lý thải hơn 90 tỷ. Theo mình là chưa đủ: Với 44.800 m3 dịch thải lỏng sau
lên men, đáng lẽ phải tái sản xuất 100% thì Vedan thừa nhận thải ra sông
(cái này khác với nước thải dùng để tái sản xuất 100%, lưu ý nhé). Thì nếu
chi phí 1m3 xử lý chất này ra nước thải đạt chuẩn (tính cả giá thành đầu tư
máy móc điện đóm vận hành) hết khoảng 60.000 đồng/1m3. Với 44.800m3/tháng
(kết luận của Bộ TNMT) thì Vedan còn bỏ túi khoảng gần 3 tỷ đồng/tháng.
Khoản này chưa được làm rõ, và làm rõ sẽ xử lý ra sao?
Nếu phát hiện tất tật sai phạm, rút giấy phép thì lại không thuộc thẩm quyền
Bộ TN&MT. Nếu đóng cửa nhà máy, ảnh hưởng đến 2.700 công nhân và hàng chục
ngàn nông dân sản xuất nguyên liệu cho Vedan, chưa nói hệ thống phân phối?!
Nếu xử lý hình sự, thì luật lại chưa quy định truy cứu pháp nhân (Cty) mà
chỉ Thể nhân (cá nhân)...
- Anh nghĩ sao về một làn sóng báo chí và người dân cả nước đang phanh phui,
tố cáo các tiêu cực môi trường lớn nhỏ?
- Đó là một sự phấn khởi, tin tưởng để rồi không chỉ dư luận, báo chí mà
người dân dấy lên phong trào bảo vệ môi trường, tuy nhiên mình cũng lo ngại,
nếu xong "Vedan" rồi trở lại như cũ ở nơi khác, tức là chỉ "làm điểm", làm
"phong trào" thì e rằng...
Trước đó, tỉnh Đồng Nai (nơi Vedan đóng đô) đã từng có một cuộc họp, một
lãnh đạo Sở ngành (tôi quên tên) bức xúc mà nói rằng: "Bây giờ, không còn là
thời điểm bất chấp môi trường vì kinh tế như thời gian qua". Tôi nghĩ đó
chính là thông điệp của xã hội.
8 tiếng đợi Vedan!
Sáng ngày 19/9, Vedan chấp nhận gặp báo chí, anh em Sài Gòn đổ xuống có mặt
đúng 8h. Mấy lần trước gọi điện, đại diện Vedan dứt khoát không chịu tiếp.
Lần này khác hẳn, bảo vệ ok ngay, cho vào, gửi xe ở bãi xe và đi xe máy có
biển số "Vedan" do 1 bảo vệ lái chở vào phòng họp. Cửa phòng lại có 2 bảo vệ
gác, đi một bước là ánh mắt các bác bảo vệ dõi sát...
Tuy nhiên, chính xác là hôm đó cánh cửa Vedan rộng mở đón tất tật các bác
nhà báo nào muốn nghe đại diện Vedan trần tình. Gần 20 phóng viên của hầu
hết các báo được Vedan rộng cửa tống vào những phòng máy lạnh, chè thuốc
nước thoải mái như sinh nhật.
Có 1 chị phục vụ rất nhiệt tình, muốn uống gì? cà phê: ok ngay. Hết cà phê,
hết nước là rót ngay. Nói chung là tinh thần phục vụ giống như mình là
thượng đế. Cứ phóng viên nào mới xuất hiện, các bậc đại diện Vedan lại tất
tưởi chạy đến, mời ngồi ghế, uống nước, xin card... rất lịch sự lễ phép.
Cứ khoảng 1-2 tiếng, một phiên dịch và đại diện Vedan (người nước ngoài) lại
bước vào phòng nói rất lịch sự: "Mong các ký giả chờ chút, lãnh đạo cao cấp
Vedan đang làm việc với đoàn kiểm tra, sắp xong rồi. Xong là tiếp các ký giả
ngay. Cám ơn nhiều nhiều các ký giả Việt Nam đã dành thời gian quý báu đến
để nghe Vedan trần tình".
Cứ điệp khúc đó đến tận trưa, vị lãnh đạo Vedan vẫn... bặt vô âm tín. Các
phóng viên nhà ta rát hết cả ruột. Bên ngoài đoàn liên ngành và công an đang
làm việc khẩn trương, trong khi tất cả bị "nhốt" trong này, không có thông
tin gì, thế có chết không?
Trong khi đó, sóng điện thoại trong phòng kín này thì chập chờn. Muốn ra
ngoài gọi thì bảo vệ từ chối vì sợ ký giả Việt Nam mất an toàn trong khu vực
đang làm việc. Anh em đề nghị trong thời gian chờ lãnh đạo cao cấp Vedan làm
việc xong, thì cho báo chí đi quan sát các đường ống xả thải, hệ thống nhà
máy... Nhưng vị đại diện rất lịch sự: "Ở đó công nhân đang làm việc, xe
container ra vào nhiều, sợ nguy hiểm đến tính mạng của ký giả Việt Nam. Nếu
để ký giả có vấn đề gì thì Vedan khổ lắm".
Cánh báo chí nói: "Công nhân làm việc được, tức là giữ được an toàn thì các
nhà báo còn biết cách giữ an toàn hơn. Nếu bị sao không bắt đền Vedan đâu".
Vị đại diện bí quá lắc đầu: "Cái này chỉ có lãnh đạo cao cấp Vedan mới quyết
chớ tôi không có quyền. Mong ký giả lượng thứ".
Rồi đến khoảng 12h, thấy chị phục vụ bước vào, khệ nệ bê cơm, anh em ồ lên:
Liệu có cơm chiều nữa không? (ý nói có chờ đến chiều luôn không). Chị phục
vụ và cán bộ Vedan cười... tủm tỉm rồi lễ phép đặt hộp cơm lên bàn, bày đũa
thìa, mời anh em xơi: "Đây là suất cơm cán bộ, hổng phải cơm công nhân. Chúc
ký giả ngon miệng".
Nhiều PV muốn bỏ đi (có thể ra về rồi quay lại cũng được) nhưng lại sợ mất
thông tin, sợ vị lãnh đạo cao cấp đến bất ngờ, hỏi thiếu thông tin thì...
thế nên nghiến răng ăn cơm và quyết tâm "xem ai lì hơn ai".
Lần đầu tiên ăn cơm "cán bộ Vedan", không nước mắm, không muối, canh không
bột ngọt Vedan, miếng thịt gà không nuốt nổi. Tóm lại là nhạt thênh thếch
(chị phục vụ giải thích cán bộ nước ngoài của Vedan ăn như thế). Vậy mà cũng
ráng ăn hết để "ai lì hơn ai".
Hết trưa, tới chiều, trong bụng đầy cơm nhạt, nước trà, cà phê, thuốc lá,
chả có tí thông tin gì trong cái ngày 19/9 quan trọng (công bố kết luận sai
phạm Vedan) mình mới bắt được liên lạc với một "đầu mối" thông tin, cứ chục
phút gọi điện ghi chép lại diễn biến việc lãnh đạo cao cấp Vedan làm việc
với đoàn kiểm tra thế nào.
Thông tin rời rã lúc này quý như vàng. Mỗi lần thấy mình alo là anh em lặng
im ngay, tai giỏng lên, căng hết cỡ, sổ sách nhăm nhăm ghi. Híc phải có cái
gì chở chẳng lẽ thua à? 15h chiều, nguồn tin báo: lãnh đạo cao cấp Vedan vẫn
tranh cãi về câu chữ với đoàn kiểm tra, chưa chịu ký biên bản sai phạm.
16h... cũng chưa ký. Anh em ngồi không nổi, đứng không xong, bỏ đi không nổi
(vì chờ đến lúc này rồi mà). 16h50, nguồn tin báo "ký rồi"!
Vị đại diện Vedan và mấy bác bảo vệ cũng hồi hộp báo cáo với các nhà báo:
lãnh đạo sắp tới rồi! Anh em hối hả dọn lại phòng rồi bày máy móc, kiểm tra
máy ảnh, máy ghi âm và giở sổ chi chít những chất vấn suốt cả ngày bực quá
đã soạn ra...
17h, ông K.H.Yang (Phó Chủ tịch HĐQT Vedan) bước vào và... câu đầu tiên là
xin lỗi bắt ký giả tốn thời gian quý báu, bởi vì công việc với đoàn kiểm tra
lâu quá. Câu thứ 2 là xin lỗi người dân, xin lỗi có xả chất thải...
Mẹ ơi! Người dân đã chờ câu đó từ 14 năm rồi, các nhà báo mới chờ đợi có 8
tiếng nhằm nhò gì đâu?
Theo Trần Minh
(Theo lời kể của nhà báo Ngô Sơn)
©
http://vietsciences.free.fr
và http://vietsciences.org
|