|
Giản Ðịnh Ðế (1407-1409)
Niên hiệu: Hưng Khánh
Trương Phụ bắt được cha con Hồ Quý Ly đem về Kim
Lăng. Quý Ly bị giam cầm một thời gian rồi
đày đi làm lính ở Quảng Tây, còn con cháu và tướng sĩ thì được tha,
nhưng phải ở lại đất Trung Quốc. Vua Minh còn truyền lệnh cho Trương
Phụ bắt thêm những người có tài văn võ, giỏi
toán pháp, thầy đồ, thầy bói, thầy thuốc, kể cả những lực điền mặt
mũi khôi ngô, gân sức khỏe mạnh của Đại Việt đưa sang Kim Lăng,
ban thưởng phẩm hàm và sử dụng họ. Như vậy, chân tướng xâm lược của
vua quan nhà Minh đã được phơi bày. Chúng trương cờ "Phù Trần diệt
Hồ" chỉ là một chiêu bài, một thủ đoạn xâm lược. Kết thúc màn kịch
này, nhà Minh giả treo bảng gọi con cháu nhà Trần (nhằm bắt giết họ)
rồi ép quan lại Đại Việt và các bô lão làm tờ khai rằng:
"Họ Trần không còn ai nữa và đất An Nam vốn
là đất Giao Châu ngày trước, nay xin đặt quận huyện như cũ".
Ngay khi ấy nhà Minh chia nước ta ra làm 17 phủ,
5 châu, bổ nhiệm quan cai trị.
Thời gian này có Giản Định Vương Trần Quỹ, con thứ vua Trần Nghệ
Tông chạy giặc đến vùng Yên Mô (Ninh Bình) tập hợp bộ hạ xưng là
Giản Định hoàng đế dấy binh chống lại nhà Minh, khôi phục triều
Trần. Nhưng vì quân Trần mới tuyển mộ chưa kinh qua trận mạc nên bị
quân Minh đánh thua, phải chạy vào Nghệ An. May nhờ có Đặng Tất,
quan nhà Trần cũ đã ra hàng nhà Minh đang làm tri châu ở Hóa Châu
đem quân ra Nghệ An giúp sức. Rồi Nguyễn Cảnh Chân, Trần Nguyệt Hồ,
những tướng giỏi, cùng đem quân theo phò Giản Định Đế. Địa bàn của
vua Trần dược mở rộng từ Nghệ An trở vào. Từ đây, tháng Chạp năm
Mậu Tý (1408) Giản Định Dế hội tất cả quân Thuận Hóa, Tân Bình, Nghệ
An, Diễn Châu, Thanh Hóa tiến đánh Đông Đô. Đến Ninh Bình, các quan
thuộc và hào kiệt, các nơi theo về rất đông.
Hay tin ấy, Mộc Thạnh đem 4 vạn quân từ Vân Nam
sang phối hợp với quan Đô trưởng là Lữ Nghị quyết một phen sống mái.
Quân Minh đến bến Bô Cô thì gặp quân Trần. Một trận đánh ác liệt đã
xảy ra. Vua Giản Định tự cầm trống thúc quân, tướng sĩ triều Trần tả
xung hữu đột, phá được quân Minh, chém được Lữ Nghị, đuổi Mộc Thạnh
đến thành Cổ Lộng (ý Yên, Nam Hà). Vua Giản Định muốn thừa thắng
đánh tràn ra lấy Đông Quan (Đông Đô), nhưng tướng Đặng Tất và Nguyễn
Cảnh Chân ngăn lại, muốn quân các lộ về hội
đủ mới có thể đè bẹp được giặc. Vua Giản Định không cho là phải lại
nghe lời gièm pha nên đem Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân giết đi. Quân
Trần thấy vua giết những người có công, chán nản, nhiều người bỏ
trốn, con Đặng Tất là Đặng Dung, con Nguyễn Cảnh Chân là Nguyễn Cảnh
Dị, thấy thân phụ bị giết đều bỏ vua Giản Định, đem quân về Thanh
Hóa rước Trần Quý Khoáng vào La Sơn (Hà Tĩnh), tôn lên làm vua, hiệu
là Trùng Quang.
|
|