|
Lê Chiêu Tông (1516-1522)
Niên hiệu: Quang Thiệu
Vua húy là Y, lại có tên nữa là Huệ, cháu bốn đời
của Lê Thánh Tông, cháu đích tôn của Kiến vương Tân, con trưởng của
Cẩm giang vương Sùng. Mẹ là Hoàng hậu Trịnh Thị Loan, người xã Phi
Bạo, huyện Thanh Chương (Nghệ An). Ông sinh ngày 4 tháng 10 năm
Bính Dần (1506). Khi Tương Dực đế bị giết năm
Bính Tý (1516) không có con nối, quan đại thần là Lê Nghĩa Chiêu,
Trịnh Duy Sản đón lập lên làm vua, khi đó ông mới 11 tuổi Nhưng khi
đó kinh thành bị tàn phá, Trịnh Duy Sản phải rước vua vào Tây Kinh.
Trần Cảo thấy kinh thành bỏ không đã chiếm lấy và tự xưng làm vua.
Thấy vậy triều đình sai Trịnh Duy Sản, Nguyễn Hoằng Dụ, Trịnh Tuy...
Vậy đánh Trần Cảo. Trần Cảo phải chạy lên đất Lạng Nguyên (Lạng
Sơn).
Triều Lê sau khi dẹp tan được loạn Trần Cảo thì
nội bộ lại càng lục đục, đánh giết lẫn nhau. An Hòa hầu Nguyễn Hoàng
Dụ và Vĩnh Hưng Bá Trịnh Tuy đem quân đánh
nhau liên miên. Dân chúng khổ sở cảnh loạn lạc, đầu rơi máu chảy:
"Giặc bên ngoài chưa yên, các quyền thần đánh lẫn nhau, giết nhau
dưới cửa khuyết, máu giây đầy chốn kinh sư, mặt trời vàng tối, vận
nước ngày một suy".
Trước tình hình đó, Nho giáo ngày một suy vi,
nhường chỗ cho Phật giáo và Đạo giáo cùng các thú ma thuật ngày càng
phát triển.
Trong số các thế lực phò lập vua, mỗi người đều
có những mưu đồ riêng. Càng về sau bằng tài năng
quân sự nổi bật và sự khôn khéo thâu tóm quyền hành, Mạc Đăng
Dung đã ngày càng trở thành một n hân vật cột trụ trong triều. Vua
Lê Chiêu Tông phải tự thân hành đến phủ đệ của Mạc Đăng
Dung gia phong cho ông làm Thái phó... Quyền uy của Mạc Đăng
Dung ngày một lớn, người người đều hướng về họ Mạc. Đăng
Dung cho con gái nuôi vào hầu vua thực ra để dò xét coi giữ. Con
trưởng của Đăng Dung là Đăng
Doanh làm chức Dục Mỹ hầu trông coi điện Kim Quang. Từ đó Đăng
Dung đi bộ thì che lọng phượng dát vàng, đi thủy thì dùng thuyền
rồng dây kéo, ra vào cung cấm như đi vào chỗ không người, không
kiêng sợ gì...
Trước tình cảnh ấy, vua Chiêu Tông mưu ngầm với
Trịnh Tuy tìm cách triệt hạ thế lực của họ Mạc. Kế hoạch bại lộ, vua
bỏ chạy khỏi kinh thành. Mạc Đăng Dung bèn
cùng với các quần thần khác lập em của Chiêu Tông tên là Xuân lên
ngôi vào ngày 1 tháng 8 năm Nhâm Ngọ (1522).
Chiêu Tông thì bị giáng xuống làm Đà Dương vương rồi bị giết. Như
vậy Chiêu Tông ở ngôi được 7 năm, thọ 26
tuổi.
|
|