|
Công chúa Phụng Dương (1244-1291) là con Tướng
quốc Thái sư Trần Thủ Độ, mẹ
là phu nhân Bảo Châu. Từ nhỏ, Phụng Dương
đă nổi tiếng thông minh và rất mực
hiền hậu. Vua Thái Tông Trần Cảnh yêu n
đem về cung nhận làm con nuôi, cho hiệu là
Phụng Dương. Từ đó Phụng Dương
trưởng thành trong hoàng cung như một nàng công
chúa.
Lớn lên Phụng Dương được
gả cho Thượng tướng Thái sư
Trần Quang Khải. Nghi lễ đúng lệ như
con gái vua lấy chồng. Nhưng thật không may
cho Phụng Dương, lúc ấy Thái sư
Trần Quang Khải đang say mê một người
thiếp nên nhạt t́nh với vợ mới.
Chuyện đến tai Trần Thủ Độ
khiến ông nổi giận cho gọi con gái về
hỏi han cặn kẽ rồi quyết định
không cho phép Quang Khải được làm như
thế. ở phủ tể tướng, Quang
Khải có nhiều thê thiếp nhưng về danh
nghĩa, Phụng Dương là chánh phi, tuy nhiên,
Phụng Dương đối xử với các
thứ thiếp của chồng hết sức bao
dung. Bà ân cần chỉ bảo cho họ cách làm
ăn, khu xử. Hoặc họ làm điều ǵ
khiến Quang Khải la mắng th́ Phụng Dương
lại nhẹ nhàng khuyên giải để họ
biết lỗi mà sửa. Trần Quang Khải bàn
việc nước, bà lo quán xuyến việc nhà,
cư xử với người già người
trẻ có phép tắc, sắp xếp công việc
đâu ra đấy, nên tiền tài không hao phí mà
vẫn sinh lợi khiến chồng rất hài ḷng.
Đi lấy chồng nhưng Phụng Dương
vẫn săn sóc, phụng dưỡng cha mẹ chu
đáo. Khi cha mất, bà đích thân lo cơm nước
hầu hạ mẹ hệt như một cô gái thường
dân nết na hiếu thảo.
Năm Giáp Thân (1284) quân Nguyên xâm lược nước
ta. Thái sư và bà xuôi thuyền cùng triều đ́nh
về Thiên Trường. Th́nh ĺnh nửa đêm có
chiếc thuyền bị bốc cháy. Nghe tiếng
hoảng loạn, ai nấy tưởng giặc
đến nơi rồi. Bà b́nh tĩnh đánh
thức Thái Sư dậy, đưa lá mộc che tên
cho chồng. Bà được Thái sư thực
sự yêu phục.
Cuối đời, Thượng tướng Thái sư
về nghỉ ở trang riêng tại phủ Thiên Trường.
Bà về theo rồi mất ở đấy năm
47 tuổi. Nhân cách bà được chính Thái sư
đánh giá:
- Làm điều thiện, nói điều nhân,
sống nết na, chết lưu danh, vượng
phu ích tử.
|