|
Trần Nhân Tông (1258-1308)
Vua Trần Nhân Tông tên thực là
Trần Khâm, quê ở làng Tức Mặc, huyện
Mỹ Lộc, Nam định; sinh năm 1258, mất
năm 1308, làm Vua được 14 năm rồi
đi tu ở núi Yên Tử, khai sáng ra phái Trúc Lâm
trong Phật giáo Việt nam. Nhà vua sáng tác khá
nhiều thơ văn.
Sau khi đại
thắng trận Bạch Ðằng năm 1288 và
kết thúc vẻ vang công cuộc kháng chiến
chống quân xâm lược nhà Nguyên, Trần Hưng
Ðạo rước Vua Nhân Tông cùng Thượng hoàng
Thánh Tông về Thăng Long. Vua mở tiệc khao thưởng
tướng sĩ, và truyền cho dân chúng mở
hội vui chơi ba ngày ba đêm, gọi là "thái
bình diên yến".
Tương
truyền rằng trong mấy hôm đó, người
ta thấy ở chân các con ngựa đá tạc ra
để chầu hầu trước các miếu,
điện đều có dính bùn. Người ta cho
rằng chính các ngựa đá và muôn vật vô tri
của đất nước đều có tham gia
đánh giặc. Việc đến tai Vua Trần Nhân
Tông. Nhân lúc vui mừng, Vua liền ứng khẩu
ngâm hai câu thơ rằng:
Xã tắc lưỡng hồi lao
thạch mã
Sơn hà thiên cổ điện kim âu
Dịch:
Xã tắc hai phen bon ngựa
đá
Non sông nghìn thuở vững âu vàng.
|