Mỗi mảnh đất của quê hương là một mảnh thịt
xương người Việt đã ngã xuống để giữ gìn. Sao không
bằng sức mình làm giàu trên mảnh đất ấy? Trao nó vào
tay người ngoài không chỉ là hoang phí mà còn là một
mối nguy hiển hiện. Đó là một sự lãng phí có tội với
tương lai của đất nước..
"Tiết kiệm là quốc
sách" - câu nói ấy được lặp đi lặp lại không biết
bao lần trên sách vở, báo đài nhưng dường như tác
dụng của nó thực sự chưa thấm vào đâu. Tôi chợt
nghĩ, đó là do người Việt Nam chúng ta không những
không có bản tính tiết kiệm mà ngược lại còn vô cùng
hoang phí, nên khẩu hiệu ấy mới như "nước đổ lá
khoai".
Hãy bỏ qua những
"tiểu tiết" như tắt điện, tắt điều hoà khi ra khỏi
phòng hay những bữa tiệc xa hoa của không ít người
Việt Nam khiến người nước ngoài cũng phải "nể" -
những sự hoang phí mang tính cá nhân như thế chưa
thấm vào đâu so với "trào lưu" hoang phí của cả một
đất nước.
Bắt đầu từ chuyện
những hồ nước Hà Nội bị san lấp và nhiều cánh đồng
"bờ xôi ruộng mật" khắp các tỉnh thành đột nhiên
biến thành sân golf hay được bê tông hoá thành khu
công nghiệp. Đúng sai, phải trái thế nào người dân
đã nói quá nhiều. Tôi chỉ xin nhấn mạnh rằng việc xẻ
thịt ao hồ, đồng ruộng như thế là cực kỳ hoang phí.
 |
|
Ảnh: e-city.vn |
Đâu phải thành phố
nào trên thế giới cũng được thiên nhiên ban tặng hệ
thống hồ đẹp và dày đặc như Hà Nội. Vậy mà chúng ta
đã biến bao hồ lớn hồ nhỏ của thủ đô thành ao tù
chứa rác, thậm chí còn muốn bức tử chúng để xây cao
ốc, chung cư. Và dù biết rằng phải mất mấy trăm năm,
mấy ngàn năm những mảnh đất cằn khô mới thành ruộng
nước hai mùa trồng lúa, chúng ta vẫn nhẫn tâm đổ bê
tông cốt thép lên trên để "xây cho nhà cao cao mãi".
Hành vi đó có thể gọi là gì ngoài hai từ hoang phí?
Ai đi qua đường Láng
sẽ nhìn thấy tấm biển đề "Di tích lịch sử văn hoá
Chùa Nền", tấm biển mờ mịt vì bụi, chỉ lối vào một
ngôi chùa luôn đóng cửa im ỉm, sân chùa đã được
trưng dụng làm kho hàng, bãi gửi xe, trước cổng chùa
ngổn ngang xi măng, sắt thép. Có phải vì cả nước có
quá nhiều những "di tích lịch sử văn hoá đã xếp
hạng" nên chúng ta thành ra coi thường? Nếu cứ hoang
phí các di tích như thế, đến lúc chúng ta sẽ phải
xếp chúng vào "sách đỏ" vì nguy cơ tuyệt chủng.
Cả những "di sản văn
hoá phi vật thể" cũng đâu được chúng ta trân trọng.
Sự hoang phí đội lốt bảo tồn mới đáng sợ làm sao:
chúng ta háo hức giới thiệu với thế giới về ca trù,
quan họ; sung sướng nếu trong cuộc giao lưu, bạn bè
nước ngoài nói vài câu tiếng Việt hay hát một điệu
dân ca. Nhưng chính chúng ta đâu có biết trân trọng
chúng? Bao nhiêu người Việt Nam ngồi xem hết một vở
chèo hay một vở cải lương? Chúng ta đối xử một cách
lạnh nhạt những thứ mà ngoài miệng xưng tụng là tinh
hoa. Với sự hoang phí ấy, liệu bao nhiêu bằng công
nhận của UNESCO mới đủ để giúp những tài sản tinh
thần của dân tộc ta thôi tuyệt chủng?
 |
Tôi chợt lạnh người
khi gần đây báo chí đang xôn xao về chuyện nhiều
địa phương cho nước ngoài thuê rừng, thuê đất.
Ảnh: cadn.com.vn
|
Một sự lãng phí đáng
lo ngại hơn nữa - lãng phí nhân tài. Đất nước ta có
truyền thống hiếu học và trọng người có học. Nhưng
giữa trọng thị và biết cách sử dụng tiết kiệm, hiệu
quả nhân tài lại có khoảng cách khá xa. Đã có bao
nhiêu người tu nghiệp trời Tây, mong được về làm
việc trong cơ quan Nhà nước nhưng rồi đành ngán ngẩm
khăn gói ra đi "làm thuê cho Tây". Bao nhiêu vị có
học hàm học vị vẫn hàng ngày đến cơ quan chỉ để nhâm
nhi nước chè? Bao nhiêu luận văn, luận án phủ bụi
trong thư viện?
Nhân tài không phải
như ao hồ tự nhiên mà có, để có một nhân tài, người
mẹ đã đổ mồ hôi trên cánh đồng, người cha đã sôi
nước mắt trên những cuốc xe ôm, người con đã mờ mắt
vì những đêm chong đèn thức trắng. Vậy mà nhân tài
cuối cùng đi đâu? Chợt nhớ lời của người xưa: "Tiền
vào nhà khó như gió vào nhà trống". Nhưng với Việt
Nam, có lẽ không phải số nhân tài quá ít nên không
đủ lấp đầy "nhà trống", mà vì nó trống trải, lạnh
lẽo, khó sống quá nên nhân tài vào cửa trước ra cửa
sau. Ai đó đã đúc kết một câu nói chua chát nhưng
không phải không có lý rằng người Việt ta "giàu thì
ghét, nghèo thì khinh, thông minh thì không dám
dùng." Nếu vẫn giữ sự lãng phí nhân tài, liệu đến
bao giờ chúng ta mới có thể hoá rồng, hoá hổ hay mãi
mãi chỉ loay hoay trong cái bẫy thu nhập trung bình?
Tôi chợt lạnh người
khi gần đây báo chí đang xôn xao về chuyện nhiều địa
phương cho nước ngoài thuê rừng, thuê đất. Chao ôi,
mỗi mảnh đất của quê hương là một mảnh thịt xương
người Việt đã ngã xuống để giữ gìn. Sao không bằng
sức mình làm giàu trên mảnh đất ấy? Trao nó vào tay
người ngoài không chỉ là hoang phí mà còn là một mối
nguy hiển hiện. Đó là một sự lãng phí có tội với
tương lai của đất nước.
Nếu không chịu tỉnh
mộng, vẫn tưởng người Việt chúng ta luôn biết tiết
kiệm, biết trân trọng những thứ mình có, đến một
ngày sực tỉnh muốn trân trọng, muốn tiết kiệm những
thứ ấy e đã muộn rồi.