Đêm qua đốt đỉnh
hương trầm
Khói lên nghi ngút, âm thầm nhớ quê
Ca dao
Hàng năm, sau khi
cùng dân bản xứ đón năm mới Dương
lịch, thì người Việt xa quê lại cùng
với gia đình, đồng hương sửa soạn
đón mừng TẾT truyền thống dân tộc.
Tết vẫn là ngày lễ vui nhất trong
năm của mọi người dân Việt. Cho nên
dù thời gian có qua đi, không gian
có ngăn cách, con dân Hồng Lạc vẫn
đời đời duy trì, bảo vệ những lễ
nghi, phong tục, những tập quán cổ
truyền của ngày Tết Nguyên Đán vào
đầu Xuân.
Những ngày mới định cư ở đất lạ, có
người đã tưởng như không còn biết
Xuân, biết Tết là gì. Nhưng chỉ sau
vài năm vất vả hội nhập, làm quen
với nếp sống mới, văn hóa mới, người
Việt đã tạo được truyền thống đón
Tết, mừng Xuân trên quê người.
Có người đã nói: Đón mừng TẾT là một
cái truyền thống quý giá của người
mình mà đi chợ Tết lại cũng rất hào
hứng, hấp dẫn.
Trước hết là phải
giải thích cho con cháu những tục lệ
của ngày Tết cổ truyền. Có cháu sẽ
thắc mắc là tại sao ngày mồng một
Tết không được quét nhà hút bụi; nhà
có bếp điện chứ đâu có dùng bếp củi
than mà cúng tiễn Táo Ông Táo Bà lên
trời; tại sao phải lựa mời người tới
thăm nhà xông đất vào ngày đầu năm,
xuất hành phải chọn hướng…Nhưng tục
lệ lì xì, mừng tuổi với bao tiền đỏ
chói thì các cháu hiểu rất mau và
nhớ rất lâu.
Ở khắp nơi trên đất Mỹ, nơi nào có
người Việt là nơi đó có những khu
chợ chuyên bán sản phẩm quê hương.
Mọi mặt hàng cần thiết cho việc bếp
núc đều có cả: từ chai nước mắm Phan
Thiết, mắm ruốc bà giáo Thảo tới rau
húng rau thơm. Muốn ăn tiết canh,
lòng heo tươi ngon, xin cứ tới chợ
Việt Nam. Thích thịt dai và thơm của
con gà đi bộ, khúc cá thu kho, trái
sầu riêng Thủ Đầu Một, chùm nhãn
lồng Hưng Yên: trong chợ đều có. Chả
bù với những năm đầu, ai cho một xị
nước mắm Thái Lan thì như vớ được
vàng; thấy trên vườn trước cửa có
một khoảng trồng rau thơm thì đích
thị là nhà người Việt Nam ta.
Chợ Tết bầy bán đủ thứ hàng cho TẾT.
Người ta có cảm tưởng như đây là một
chợ Đồng Xuân hay Bến Thành thu hẹp,
nằm trên một nước Mỹ rộng lớn. Dân
bản sứ mà đi vào khu Bolsa của
Orange County, khu Bellaire của
Houston, Eden Plaza của D.C, khu chợ
Việt Nam Toronto, Vancouver…. thì
coi như bị lạc lõng. Người ta chào
hỏi nhau bằng tiếng Việt, mặc cả mua
bán bằng tiếng Việt, thậm chí lớn
tiếng với nhau cũng bằng tiếng Việt.
Thiên hạ lũ lượt tới mua sắm, bãi
đậu xe không đủ chỗ cho khách du
xuân, nhất là những năm mà Tết trùng
vào ngày nghỉ Thứ Bẩy, Chủ Nhật.
Trước hết phải mua mấy cặp bánh
chưng. “Tết về nhớ bánh chưng xanh “
Vâng, Tết mà không có món bánh chưng
thì đâu còn là Tết. Nhất là những
chiếc bánh chưng gói bằng lá dong,
cột bằng sợi giang, nhân thịt tươi
nóng hổi khi mua, nằm trong lớp đậu
xanh đãi cho sạch, và gạo nếp ngỗng
trắng, thơm và dẻo.
Bánh chưng đã có một lịch sử từ ngày
lập quốc bởi Vua Hùng và có người đã
ví nó như linh hồn của ngày Tết.
Những năm đầu,
không có lá dong, bà con ta gói bằng
lá chuối khô, bọc bên ngoài bằng
những tờ giấy nhôm. Gói như vậy bánh
không có vị nồng ướt của tầu lá,
nhưng thôi, có còn hơn không. Đến
bây giờ thì không thiếu gì lá dong
từ quê hương đưa sang, nên đã có
những chiếc bánh chưng luộc rất dền,
rất xanh. Lại còn món giò lụa, chả
quế cũng nhiều vô kể và hương vị
cũng khá đậm đà.
Đừng quên mua ít mứt sầu riêng, mứt
me, mứt quất, vài gói ô mai cam
thảo, nửa ký hạt dưa để nhâm nhi khi
có khách tới chơi. Vợ nhắc chồng mua
một chậu mai tươi, một cành đào Mỹ
quốc. Có năm thời tiết không đủ
lạnh, hoa đào không kịp nở, ta đành
mua vài cành đào giấy, đào nylon
thay thế. Nếu ở quê hương, thì ta đã
chạy lên Ngọc Hà hay xuống chợ hoa
đường Nguyễn Huệ mang về mấy cành
đào tươi, mấy cây quất chĩu trái.
Mua vài quả dưa hấu với vỏ xanh rờn,
ruột đỏ chói chang để có hương vị
Tết miền Nam nắng gắt.
Sắm thêm mấy thẻ nhang, mấy cuộn
hương vòng để thắp cúng gia tiên,
đồng thời cho thơm nhà thơm cửa.
Cũng đừng quên mấy bao giấy đỏ để
đựng tiền lì xì cho bầy cháu nội
ngoại. Ở đất nước tư bản, trẻ con
được mừng tuổi mấy đồng đô xanh với
lời chúc “nhất bản vạn lợi “ (one
dollar make ten thousand dollars )
thì chúng mừng hết chỗ nói.
Trước giờ Giao Thừa, đồng bào ta,
đặc biệt là thanh niên thiếu nữ, giữ
tập tục đi lễ chùa, nhà thờ rất
đông. Đến để xin lộc, cầu may, để
gặp nhau, chúc tụng nhau mọi sự lành
trong năm tới cũng như cầu nguyện
thanh bình thịnh vượng cho quê hương
đất tổ.
Rồi cùng về nhà xông đất, cúng gia
tiên. Đó đây, một vài tiếng pháo nổ
vang. Bên Mỹ, đốt pháo phải xin phép
trước, vì chính quyền sợ tai nạn xẩy
ra cho dân chúng. Nhiều cơ sở thương
mại không đốt pháo thật, nhưng có
pháo giả: cũng treo một giây pháo
dài trước cửa tiệm với tiếng pháo nổ
phát ra từ chiếc máy thu âm.
Nhưng nơi gặp gỡ đầu xuân của mọi
người thường thường là ở những Hội
chợ, Chợ phiên. Năm nào các cộng
đồng người Việt ở mọi nơi trên đất
Mỹ cũng đều tổ chức những hội Tết
mừng Xuân như vậy.
Hội Xuân kéo dài hai ba ngày, có khi
cả tuần. Trong hội có sân khấu để
trình diễn văn nghệ quê hương dân
tộc đón Tết, mừng Xuân, thi hoa hậu
áo dài, thi cắm hoa, cây kiểng; có
những gian hàng bán món ăn quê hương
đủ loại (ngoại trừ món Cờ Tây); cũng
có những gian hàng đỏ đen, bầu cua
cá cọp. Nam thanh, nữ tú lượt là hẹn
nhau tham dự. Con nít chạy tung tăng
trong những chiếc áo dài Việt Nam cổ
truyền. Giới chức chính quyền địa
phương được mời tham dự để chia vui
với nhóm cộng đồng còn trẻ cũng như
tỏ tình đoàn kết chủng tộc.
Hội chợ còn là cơ hội để các hội
đoàn gây quỹ cho các công tác từ
thiện bác ái tại địa phương hay giúp
đồng bào kém may mắn ở quê nhà.
Ây cứ loanh quanh như vậy mà cũng
hết mấy ngày Tết. Ngày nay, đa số
đồng hương ta đã lấy mấy ngày nghỉ
để ăn Tết, để đi thăm bạn bè. Họ
cũng đi về các thị trấn lớn có đông
người Việt hơn, để thăm viếng nhau,
để sưởi ấm lòng nhau, để tìm lại
trong nhau những hình ảnh, những kỷ
niệm của quê hương, đất tổ. Với thời
gian, TẾT đã đi vào văn hóa Hiệp
Chủng Quốc. Truyền thông đã dùng ba
mẫu tự T-E-T để chỉ ngày hội New
Year của người Việt Nam.
Trong lịch sử nước
nhà, chưa có giai đoạn nào mà người
Việt hiện diện một cách tự do, thoải
mái, đông đảo ở khắp năm châu bốn bể
như ngày nay. Như người Nhật Bản.
Như người Do Thái.
Họ là một thành phần trong khối
NGƯỜI VIỆT NAM máu đỏ da vàng trong
và ngoài nước, để cùng nhau xây dựng
một quốc gia VIỆT NAM hùng mạnh, có
tự do, dân chủ thực sự chứ không chỉ
trên văn bản, giấy tờ như hiện nay.
Bác sĩ
Nguyễn Ý Đức
Texas-Hoa Kỳ
www.bsnguyenyduc.com