nguyenxuandien's blog
Các ông Nguyễn Huệ Chi, Phạm
Duy Hiển, Nguyễn Quang A sát cánh cùng nhau khi cờ
và biểu ngữ giương lên hôm 17/7/2011.
nguyenxuandien's blog
Ý nghĩa của “trí thức”
Giải thích ý nghĩa của “trí thức” nhà giáo Phạm
Toàn, gần 50 năm phục vụ ngành giáo dục, nghiên cứu,
biên soạn sách, nói lên suy nghĩ
của mình:
“Trí thức là người sống
bằng sản phẩm của trí óc, khác với nhà nông sống
bằng sản phẩm của chân tay trên mảnh
đất của mình, dĩ nhiên việc
chân tay của nhà nông cũng cần có trí óc, nhưng
người trí thức của nông nghiệp, đấy là nhà nông học.
Nông dân nói chung thì không tính vào thành phần trí
thức, công nhân khi đứng máy thì cũng tính đến đầu
óc thế nhưng người phát minh, làm ra những
dây chuyền sản xuất, có lẽ đó
mới là người trí thức.
Sản phẩm của trí tuệ rõ nhất là
những sản phẩm về lý thuyết, như những công trình về
xã hội học, về tâm lý học, kinh tế học. Xưa nay
người ta chỉ nói đi học là đi học, thế nhưng nhờ nhà
tâm lý học thì người ta biết được đi học để làm
những việc gì, nhờ vậy việc đi học mới tốt đẹp cho
cuộc đời, cho cuộc sống. Anh Ngô Bảo Châu có nói là
trí thức thì phải làm tốt công việc của mình đã.”
Em là kỹ sư cơ khí nhưng cũng
là người tu luyện Pháp Luân Công, theo em trí
thức là người có sự hiểu biết, chuyên về một
ngành nghề, tất nhiên mình cũng hiểu biết nhiều
về quyền con người, tức là mình có những quyền
lợi nào
anh Phạm Xuân Giao
Nhà văn Phạm Xuân Nguyên tham
gia biểu tình chống Trung Quốc trước Nhà hát
Lớn TP Hà Nội hôm 03/7/2011. Kami's blog.
Về phần một trí thức trẻ ở Saigon,
vừa là kỹ sư đồng thời cũng là môn đệ Pháp Luân
Công, một hệ thống tu dưỡng, rèn luyện tinh thần và
thân thể, qua phương pháp tập khí công nhẹ nhàng,
nhưng đang gặp bao cản trở, khó khăn từ phía chánh
quyền Việt Nam, anh Phạm Xuân Giao nói về vị trí của
người trí thức:
“Em là kỹ sư cơ khí nhưng cũng là người tu luyện
Pháp Luân Công, theo em trí thức là người có sự hiểu
biết, chuyên về một ngành nghề, tất nhiên mình cũng
hiểu biết nhiều về quyền con người, tức là mình có
những quyền lợi nào.”
Bàn thêm về vấn đề phát huy dân chủ để đất nước Việt
Nam có được các nhà trí thức lớn, giáo sư Phạm Toàn
cho biết chuyện “phản biện” được báo giới nói tới
nhiều, thời gian gần đây, đó chỉ là một hình thức
phô trương, trình diễn, chứ thực chất những cuộc đối
thoại giữa chánh quyền với trí thức, chưa dẫn tới
một kết quả thực tiễn nào:
Thật ra điều đó bắt đầu từ ý
những người phản kháng một cái thực tại, nhưng
phản kháng thì sợ, thì nhát, nên mới tìm ra một
chữ mà nghe hai bên đều chấp nhận được là “phản
biện”.
“ Thật ra điều đó bắt đầu từ ý những người phản
kháng một cái thực tại, nhưng phản kháng thì sợ, thì
nhát, nên mới tìm ra một chữ mà nghe hai bên đều
chấp nhận được là “phản biện”. Nghe có vẻ xuôi tai
nhưng thật ra không thể bắt tất cả trí thức đều phản
biện được, nếu có người đang mãi nghiên cứu cố làm
cho xong một công trình, người ta không đi biểu tình
được, nên không vì thế mà bảo người đó là nông dân
à. Ở Việt Nam lâu nay là cố lôi vào, đã là trí thức
thì phải phản biện, phải có trách nhiệm với xã hội,
cái đấy nói chung là một sự thô kệch.”
Phản biện và tiếp thu ý kiến phản
biện
Vậy theo nhà giáo Phạm Toàn, muốn phản biện sao cho
đúng đắn, điều đó đòi hỏi nhà nước cũng như trí
thức phải làm đầy đủ trách nhiệm của mình:
Ngày 2/2/2012 anh Phạm Xuân
Giao bị công an phường Dakao cưỡng chế lên
xe cảnh sát trong lúc ngồi thiền Pháp Luân
Công ôn hòa tại công viên Lê Văn Tám. TTXVA
“Người trí thức phải làm công việc của mình cho tốt đẹp,
họ có điều kiện, có nhận thức, khi tham gia phản
biện thì phải lập luận chặt chẽ, chắc chắn, và đòi
hỏi người nghe, nhận phản biện, phải lịch sự trả lời
và nhận khuyết điểm.”
Về vai trò của trí thức trong và ngoài nước trong
công cuộc phát huy dân chủ, nhà giáo Phạm Toàn nhấn
mạnh:
“Đối với tôi, vấn đề hết sức đơn giản, ai yêu
nước thì cứ làm, ai yêu nước thì phải lao động, ai
yêu nước thì phải dân chủ, thế còn bao giờ bảo đảm
được dân chủ, lòng yêu nước của trí thức thì lúc ấy
còn tùy vào cuộc sống, sớm muộn gì cũng sẽ có, thế
nào cũng có, không cần phải chờ lâu đâu.”
Về những đóng góp cho tiến trình cải tiến dân chủ
tại quê hương, kỷ sư Phạm Xuân Giao đặt vấn đề:
Người trí thức phải làm công
việc của mình cho tốt đẹp, họ có điều kiện, có
nhận thức, khi tham gia phản biện thì phải lập
luận chặt chẽ, chắc chắn, và đòi hỏi người nghe,
nhận phản biện, phải lịch sự trả lời và nhận
khuyết điểm
nhà giáo Phạm Toàn
“Em tu luyện theo Chân-Thiện-Nhẫn, thành ra muốn
đóng góp cho đất nước, thì cái gì thuộc về Chân, tức
là điều đứng đắn thì mình làm theo, có nghĩa là chân
lý đó, nếu ai cũng làm đúng như vậy. Thứ hai là mình
phải nghỉ tới người khác, nếu mọi người đều làm đúng
như vậy thì có thể đóng góp to lớn cho xã hội.”
Ông PHẠM MINH HOÀNG, giáo sư
tại trường Đại Học Bác Khoa Sài Gòn, bị bắt
ngày 13/8/2010.về tội “hoạt động chống phá
chính quyền". AFP
Một khoa bảng được xem là trí thức của Việt Nam, tiến sĩ
Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu
độc lập IDS, tự giải thể năm 2009, trình bày về đặc
tính của người lao động trí óc, trong xã hội Việt
Nam:
“Đối với một người làm việc bằng cái đầu của mình
thì không ai có thể cấm người ta nghĩ cái gì, không
ai có thể cấm người ta làm việc trí óc, dẫu người đó
có ở trong tù thì cũng vẫn thế. Tất nhiên trong một
xã hội dân chủ, tất cả mọi người đều có phương tiện
trao đổi đó là tự do ngôn luận, lúc đó có tranh
luận, thảo luận nhiều hơn, chắc chắn sẽ có nhiều
người lao động trí óc phát biểu ý kiến của mình
nhiều hơn.”
Dịp này, ông cũng đưa ra nhận định về mối liên hệ
giữa phát huy dân chủ và sự đóng góp của đội ngủ trí
thức, trong đó có những người Việt hải ngoại:
Người ở trong cuộc có thể nhìn
nhận vấn đề ở gần quá, không được bao quát bằng
người đứng xa ra một chút, những học giả Việt
Nam ở nước ngoài, có thể có những đóng góp rất
quan trọng cho sự phát triển của đất nước
tiến sĩ Nguyễn Quang A
“Trí thức dẫu là họ sống ở đâu, trong hay ngoài
đất nước Việt Nam, cũng đều là đáng quý, không những
là có thể đóng góp, mà nếu đã là người Việt thì nên
có trách nhiệm để đóng góp. Tôi nghỉ rằng các học
giả người Việt ở nước ngoài, dù bất cứ ở đâu, đều có
những đóng góp hết sức quan trọng, cho sự phát triển
của đất nước, bởi vì các anh, các chị ở những đất
nước phát triển hơn Việt Nam, có dịp tiếp xúc với
những trí thức mới nhất, có điều kiện để học hỏi,
tìm hiểu thêm những kinh nghiệm, từ giới trí thức sở
tại và trên thế giới trong một hoàn cảnh thuận tiện
hơn là ở Việt Nam.
Một điểm rất quan trọng nữa là các anh chị đứng xa,
còn người trong nước chúng tôi thì hàng ngày, hàng
giờ, suốt năm, suốt tháng phải nằm trong cái hệ
thống này, nằm trong cuộc sống này, phải lo đủ các
thứ hàng ngày. Người ở trong cuộc có thể nhìn nhận
vấn đề ở gần quá, không được bao quát bằng người
đứng xa ra một chút, những học giả Việt Nam ở nước
ngoài, có thể có những đóng góp rất quan trọng cho
sự phát triển của đất nước.”
Qua trao đổi với một số trí thức trong nước, trong
đó có các nhân vật bất đồng chính kiến, các cựu tù
nhân chính trị và tôn giáo, thì chuyện mời trí thức
Việt Nam về đóng góp công sức, trí tuệ để xây dựng
và phát triển đất nước là điều rất khó thực hiện, vì
trên thực tế Việt Nam chưa bao giờ thật sự có dân
chủ.