- Mẹ, trường thông báo đóng học phí. Ngày
23 tháng 10 thi.
Hồn tê tái, mọi khớp xương bỗng lỏng lẻo
như sắp ngã quỵ. Hai thúng rau nhẹ hơn mọi lần nhưng lòng chị trĩu nặng.
Bà chủ rọc rau muống tủn mủn rút bớt từng cọng rau, bó ốm nhách, lỏng lẻo,
giả tạo. Đống rau mà chị cắt từ ba giờ sáng dư gần một nửa. Công lao của
chịđó. Tự nhiên rau lên giá gần gấp đôi! Thức dậy khi trời còn tối mịt.
Một mình chị gánh hai thúng không tới rọc rau muống Phước Hải bất kể gió
mưa bão lụt, bất kể những sớm mai đông lạnh, rau muống lá quăn queo, cộng
to dày, thâm, nhám. Tiếng thúng xục xịch. Tiếng dép lích nhích lẹt xẹt.
Tiếng ếch rõ dần, và chị xăn ống quần lõm bõm bước xuống vũng nước, vội
vàng cắt, mê man cắt, bất kể đỉa đeo, mặc kệ cóc nhái nhảy lên mình, lên
đầu, cho tới khi đầy thúng. Mấy hôm nay buôn bán ế ẩm, chị lo lắng không
biết trưa nay có đủ lời để mua chút cá cho con không. Ngồi buồn chờ khách,
chị gom những cộng rơi vãi vào túi ny lông để về nhà nấu canh. Cái túi
mỏng nhẹ bay phất phơ mỗi khi có gió nhẹ, bốc lên mùi khó chịu. Từ ngày
chồng chị mất vì té từ lầu năm xuống khi đứng tô vách bị cơn bão Chanchu
quét tháng năm năm ngoái, chị ghê sợ những cơn gió mạnh. Anh rơi bịch
xuống đất cát gần đống hồ chị đang trộn, ngay trước mặt chị. Chị sững vài
giây rồi nhào tới hét lên "trời ơi", ôm cái xác mềm nhũn, co rút nhỏ như
đứa lên mười của anh. Chị như mê, tê điếng. Anh ơi! Máu! Máu! Dần ơi, ba
của con chết rồi! Có thiệt không đây? Mới tức thì anh nhìn em sâu trong
mắt em "hôm nay em nhớ mua thêm chút thịt ba chỉ về luộc, chấm mắm cà,
thằng Dần thích nhất món này. Chủ nhà bồi dưỡng thêm mỗi người năm chục ở
lại tối làm gấp cho xong". Ngày nào em cũng mua một trăm gam thịt heo,
nhưng có khi nào anh chịu gắp đâu. Em gắp miếng thịt bỏ vô miệng anh, anh
nhăn mặt rồi miễn cưỡng nhai, nhưng em thấy nước ngọt thơm của nó tươm ra
từ mép anh, anh nuốt ngon lành. Cục a đam nơi cổ anh nhô lên. Em biết anh
thèm lắm, lúc nào cũng "con còn nhỏ, lại phải vận dụng nhiều trí tuệ, cần
chất thịt hơn anh". Từ ngày phải đóng tiền học thêm cho con, anh bỏ hẳn
mọi chi tiêu "để dành tiền đóng học phí cho con kẻo nó không được thi lên
lớp. Đời tụi mình hư rồi, phải gắng cho con ăn học nên người". Lương thợ
của anh 55 ngàn một ngày, còn chị phụ hồ được 40 ngàn. Mỗi ngày chị phải
trích ra 10 ngàn cho cha con ăn sáng. Thấy cha con ăn ngon lành, ăn cơm
nguội chị cũng thấy ngon. Anh lao động cực nhọc, hễ đói bụng là run. Dù
sao sau khi vác xi măng, bưng gạch và trộn hồ, chị cũng được nghỉ ngơi,
chỉ giúp anh đưa cái bay, múc ca nước, còn anh quần quật suốt ngày từ 6
giờ rưỡi sáng cho tới năm giờ rưỡi mới về nhà, lại còn lục đục leo lên mái
trét keo lại mấy tấm tôn, máng xối. Hình như anh ngứa ngáy không chịu ngồi
yên một chỗ.
- Sao tới bây giờ con mới nói? Mình phải
đóng bao nhiêu? Chị lo lắng hỏi.
- Trường ra thông báo trên mạng cả tuần
nay, nhưng con sợ mẹ lo. Con thi bốn môn nên phải đóng một triệu ba trăm
bốn mươi lăm ngàn đồng mẹ à. Còn mười ngày nữa phải hoàn hành học phí, nếu
không, con sẽ bị cấm thi! Sang năm muốn thi lại, phải đóng tiền học cho
cho năm nay nữa. Trước sau gì cũng phải đóng.
Phải! Phải! Cuộc đời của chị bị lấp đầy
toàn những chữ phải. Chị hoảng kinh, đầu nóng lên như sốt. Làm sao
để có một lúc một triệu rưỡi? Chị lục lọi nhớ lại những người bà con khá
giả, hy vọng đưa ra lý do chính đáng, họ sẽ giúp đỡ. Nhưng chị ngại ngần.
Lâu nay không tới thăm vì không muốn họ khó chịu khi gặp mặt chị, sợ chị
sẽ than thở, xin xỏ. Những ánh mắt sắt cạnh lạnh lùng đã bằm nát và làm
đông lạnh một phần hồn của chị cách đây hai muơi mốt năm, lúc chị sắp sanh
con. Trái tim nhà giàu được đúc bằng bê tông cốt sắt. Chị dò hỏi những
người bạn hàng ngồi trên sập bên cạnh. Chị bán vé số ra vẻ hiểu biết:
- Muốn có tiền nhiều, thì đi nuôi người
bịnh là hay nhứt. Dân quê ngoài Bắc vô đây vợ chồng con cái đều đi làm
mướn kiểu này, mỗi năm một người để dành chục triệu, trở về Bắc làm ăn. Ăn
cơm chủ, khỏi tốn kém gì cả.
Chị bán thịt chêm vô:
- Muốn làm không, tôi giới thiệu cho một
chỗ lương tới hai triệu rưỡi một tháng. Nhưng chỗ này không hiểu sao ai vô
cũng ra ngay, giỏi lắm là một tuần. Bà Mạnh giám đốc công ty ở đường
Nguyễn Thiện Thuật.
Hai triệu rưỡi một tháng! Chị mừng run
hỏi ngay địa chỉ và mong mau bán hết gánh rau như sợ có ai chiếm chỗ tốt.
Hôm nay chủ nhật, thằng Dần không đi học. Còn bốn bó cuối cùng. Chị không
đủ kiên nhẫn nữa, gởi hai bó cho bà đồng nghiệp bán giùm rồi quảy gánh
thoăn thoắt về nhà tươi vui kể ngay cho con, không kịp rửa tay. Thấy con
ái ngại, chị trấn an "mẹ ráng làm vài tháng thôi, để đóng tiền trường. Mẹ
muốn con mau ra trường, thành ông kỹ sư, biết đâu học lên tấn sĩ?". Dần ôm
vai mẹ : "Mẹ ơi, con hứa sẽ học giỏi đậu cao. Con thương mẹ". Chị cười
vui thật sâu. Cái hôn của con làm chị xúc động. Dễ chừng năm năm nay thằng
Dần không hôn mẹ. Ra đường nó cũng tránh không muốn đi gần mẹ.
Người đàn bà khoảng sáu mươi lăm, mặt
nghiêm nghị, trán hằn nét buồn chán, túi mắt phồng như có nước, nhìn chị
từ đầu xuống chân như muốn cân đo sức lực lẫn sức chịu đựng của người xin
việc.
- Chị đã làm công việc này chưa?
- Thưa, cháu nuôi bệnh bà mẹ chồng chín
năm.
- Ông nhà tôi hơi béo...Trông chị nhỏ và
gầy, sợ...
- Dạ cháu làm phụ hồ, mỗi ngày vác hàng
chục bao xi măng hăm lăm ký lên xuống cầu thang, bưng xà bần đi đổ, xúc
cát trộn hồ, gánh rau.
- Tôi tìm một người đàn ông để chăm cho
nhà tôi nhưng không có. Đàn ông không kiên nhẫn. Ông nhà tôi khó tính
lắm.
- Dạ để cháu thử - chị mỉm cười, vẻ cương
quyết.
- Vâng, chị cứ thử. Lương khởi đầu là 2
triệu rưỡi. Nếu làm tốt, chị sẽ được tăng lương ngay tháng sau. Sáng mai
chị tới được không? Bắt đầu 15 tây cho dễ tính tiền.
Gió mằn mặn tanh tanh thổi nhẹ mơn man,
chị men theo lề đường, đi thẳng ra biển. Cơn mưa lớn đầu hôm làm phẳng lì
bãi cát ít dấu chân. Sóng cao xào xạc. Tháng năm năm ngoái nơi biển này,
sóng đã cuốn và nuốt chết một sinh viên từ Đà Lạt xuống. Lâu lắm rồi chị
không còn tâm để nhìn cảnh đẹp xung quanh, chỉ gánh kẽo kẹt hai thúng rau
đầy, mắt nhìn thẳng, tai lắng nghe tiếng gọi mua. Chị lửng thửng đi dọc
theo đường biển. Dường như hôm nay lá xanh hơn, hoa thắm hơn và nắng trong
lóng lánh. Anh ơi, phù hộ cho em làm việc lâu bền. Để giúp con học lên, em
sẽ làm bất cứ chuyện gì cho dù khó nhọc.
Người đàn ông nằm quay lưng ra ngoài. Tóc
cứng bạc chỉa lên trời, da ngăm đen, đẫm thấp. Bàn tay trái co lại.
- Này ông, đây là chị Thu ở xóm Đồng Nai,
tới đây ở để chăm sóc ông. Ông cần việc gì thì bảo chị ấy nhé. Cái tủ kia
là của chị để áo quần, chiếc ghế bố và cái tê lê đằng kia. Chị có xem thì
mở nhỏ, để ông nghỉ. Chút nữa chị bếp mang thức ăn của ông tới, chị đút
cho ông ăn. Khăn ăn kìa. Nhớ cho ông uống nước sau khi ăn. Mỗi ngày đẩy xe
ông ra sân tắm nắng mười lăm phút. Buổi trưa thì tắm cho ông. Áo quần dơ
có chị bồi đem ra máy giặt. 7 giờ tối cô vật lý trị liệu tới tập cho ông,
nên phải cho ăn cơm sớm. Chị nhớ học cô ta để biết cách tập cho ông thêm
buổi sáng. Chị có biết đưa người bệnh lên xe lăn không? Trước khi đưa lên
xe, chị phải co duỗi chân ông kẻo cứng khớp, ông đứng không được. Từ ngày
mắc bệnh, ông thay đổi tính. Ráng chịu khó. Thôi chị ở lại nhé! Tôi có
việc phải đi.
Cánh cửa kính khép nhẹ nhàng để lại mình
chị với người đàn ông năm bất động. Chiếc quần sọc xanh lợt trễ tràng.
Lưng ngắn nung núc mỡ. Tiếng thở đều. Chị mở nhẹ truyền hình. Khỏi cần
điều chỉnh mà hình và âm thanh đều rõ, cả chục đài Việt, chục đài ngoại,
nhiều đài quá. Chị hơi lạ khi thấy mình thích ở đây!
- Ê ! Mướn mày tới đây để coi truyền hình
hả? Lại đây tao bảo!
Chị giật mình quay phắt lại. Tiếng nói
khàn khàn, phát ra từ đôi môi lệch làm chị liên tưởng tới những phim kinh
dị. Tiếng ho húng hắng. Mũi nở to che gần hết mặt.
- Xin lỗi chú, chú cần gì?
- Lại đây! Đỡ tao ngồi dậy !
Chị tắt ngay truyền hình, bắt đầu thấy
khó chịu. Từ xưa giờ chị làm nghề tự do, không bị ai ra lệnh. Nhưng gương
mặt con hiện ra, chị bình tĩnh lại, chồm người, hai tay chống cạnh giuờng
thế chờ đợi; "chú ôm cổ cháu". Người đàn ông quàng cánh tay phải qua vai
chị. Chị gồng mình kéo ông ta ngồi dậy, tự an ủi "chỉ những người đau khổ
mới căm thù số mạng, ông này là bệnh nhân mà". Chị cảm thấy dâng lên chút
thương hại, tay trái đỡ vai ông ta, tay phải đấm lưng một cách thành thạo.
Chín năm kinh nghiệm đã cho chị phản xạ bất ngờ này. Cặp mắt sưng vì ngủ
nhiều có vẻ sảng khoái. Râu tua tủa. Mùi thiu thiu của mồ hôi từ lưng ẩm
nóng.
- Không có ai cạo râu cho chú sao? Chú
ngồi dựa vô tường, cháu đi kiếm dao cạo râu nhé!
Chị gỡ tay ông chủ ra, nhưng ông ta cầm
bàn tay chị bóp nhẹ, trong lúc mắt vẫn nhắm tỏ sự cảm ơn. Chị để yên dò
xét. Bàn tay từ từ bò lên cao hơn, tới cổ tay, rồi xoa nhẹ nhàng. Người
chị nổi gai, chị trừng mắt. Tiếng rên trong cổ họng nhiều nọng phát ra hừ
hừ. Bất chợt ông kéo mạnh tay chị xuống làm chị mất thăng bằng, ngã chúi
xuống, tay ông ta chụp lấy mặt chị, cạp lên cổ, lên má, lên mặt. Nước
miếng dẻo nhẹo hôi hám làm chị lợm muốn ói, muốn đẩy cho ông ta té xuống
sàn nhà, nhưng hình ảnh chồng chị nằm sóng soãi dưới đất khiến chị bình
tĩnh trở lại. Chị gỡ tay ông ta ra thả nằm xuống giường, chạy vô phòng
tắm, kiếm chai thuốc tẩy trút một bụm chà rửa, kỳ đến rát da, hơi cay làm
chảy nước mắt. Cắt miếng chanh xát lên. Hai triệu rưỡi. Con ơi! Tôi ráng
chịu nhục để đóng tiền học cho con tôi hay tôi bỏ đi ngay bây giờ? Còn một
năm nữa thằng Dần ra trường rồi. Tương lai của nó. Anh ơi, ráng phù hộ cho
em đủ can đảm. Còn một tuần nữa là hạn chót đóng tiền rồi. Một triệu ba
trăm bốn mươi lăm ngàn đồng.
Đã đăng trên
báo
Người Lao Động