Những bài cùng tác giả
Gần mười năm tôi mới có dịp đi
lại máy bay đường dài. Sau đợt bệnh nặng năm đó, bác sĩ điều trị khuyên tôi
nên tránh những căng thẳng không cần thiết. Năm kia, đi môt chuyến trong
nước có vài giờ mà tôi đã thấy rất mệt mỏi. Lúc nào tôi cũng thao láo, nín
thở, căng thẳng. Cất cánh. Hạ cánh. Vào vùng trũng. Thắt dây an tòan… Tôi
còn dõi theo cao độ, vận tốc, nhiệt độ bên ngoài bên trong … các thứ. Làm
như tôi chỉ cần sơ sẩy chút xíu, lơ đễnh chút xíu là có chuyện không hay!
Tôi đã từng coi nhiều bộ phim mô tả chuyện máy bay rớt giữa vùng tuyết giá,
giữa biển khơi . Cho nên phải nghe kỹ người ta hướng dẫn cách thở oxy qua
mặt nạ, cách mặc áo phao, thổi còi… Người bạn ngồi bên còn hỏi nếu lỡ máy
bay rớt ngoài biển thì phải làm sao hả anh, càng làm cho tôi yên chí máy bay
sắp rớt. Ấy vậy mà trong chuyến bay đi Nhật tháng tư lần này tôi hoàn toàn
sống trong một trạng thái “vô sở trụ”. Tôi thấy ra hinh như chuyện máy bay
có rơi hay không không phải là nhờ tôi… lo lắng cho nó, căng thẳng vì nó. Tự
dưng tôi thấy nhẹ nhõm, thanh thản. Tôi nhìn qua cửa sổ. Ánh trăng thượng
tuần nửa vành lơ lửng, sáng hơn thường lệ vì không bị che khuất bởi những
đám mây.
Máy bay êm như ru, hay tôi êm
như ru, không biết. Kệ nó. Nhìn đồng hồ. Sắp đến rồi ư? Trăng đã nhạt tự bao
giờ . Chân trời bỗng hiện ra một vừng sáng tăm tắp, mênh mông, lúc đầu còn
phơn phớt rồi ửng hồng lên. Mới gần 4 giờ sáng. Hãy còn quá sớm mà sao ánh
hồng đã rực rỡ? Thì ra tôi đang bay về phía mặt trời. Thời gian ngắn lại.
Tôi vặn đồng hồ thêm hai tiếng theo thông báo. Không cảm thấy mình mất đi
hay được thêm. Bởi , làm gì có thời gian? Thời gian chỉ đựơc làm bởi không
gian đó thôi. Tôi xuống phi trường Kansai, Osaka lúc 6g30, giờ địa phương.
Nhiệt độ bên ngoài hơi lạnh. Sàigon lúc tôi đi nóng hầm hập, còn ở đây11 độ
C! Trong túi tôi có mấy lá bùa: mấy dòng chữ Nhật hỏi đường ra bến xe bus
về Sannomiya, Kobe, và ít tiền Yen để mua vé, gọi điện thọai khi cần. Mọi
thứ lạ hoắc, đặc biệt khi mà ở một nơi ta như…mù, câm và điếc. Ta không đọc
đựơc chữ, không nghe đựơc tiếng và nói thì chả ai hiểu cái gì cả! Cái cảm
giác trong phút chốc mình thành một người vừa mù, vừa câm vừa điếc ở một xứ
sở văn minh nhất Châu Á cũng hết sức thú vị! Lại một lần nữa mình đựơc sống
“vô sở trụ”! Người làm thủ tục nhập cảnh hỏi cái gì đó, tôi đoán họ hỏi giấy
mời mà tôi đã quên không mang theo, tôi đành lục trong túi lấy cái name
card của ông Katsuno ( mà tôi quen gọi là ông Ca-si-nô), hiệu phó trường Đại
học sư phạm Hyogo đưa ra. Cho qua. Ra đến sân ga xe bus, tôi đến dãy số 6
theo lời dặn. Tôi đọc thần chú: Sannomiya, Sannomiya. Mọi thứ rầm rập, người
ném hành lý của tôi vào thùng xe, phát thẻ, người giúp tôi mua vé ở một máy
tự động rồi đẩy tôi lên xe! Tôi chập chờn nhìn một nước Nhật văn minh, hiện
đại, vừa ngủ gà ngủ gật, thấy mình đi trong những cái hộp, cái thùng, cái
hang, cái cầu. Thì ra đường cao tốc ở đây đều có vách ngăn với dân cư chung
quanh cho đỡ tiếng ồn. Nhà cửa, đường sá tầng tầng lớp lớp, trên dưới, phải
trái, chen chúc, ngột ngạt. Ô kìa, biển! Biển vậy mà biển sao? Có thấy bãi
bờ, thùy dương cát trắng gì đâu! Mỗi lần ra Nha Trang, đường xa mệt nhoài mà
đến Cà Ná đã nghe thênh thang cái mùi biển mặn, đã thấy tít tắp bao la về
phía chân trời một màu xanh thẩm. Không khí biển như đượm chất muối iod làm
cho tâm hồn ta sảng khoái, thông minh ra thì phải! Ở đây thì không. Không
thấy bờ, không thấy bãi. Chỉ có nhà là nhà, san sát. Biển bị lấn đến đau
nhức vì bê tông. Thôi, chợp mắt một chút cái đã. Và rồi đến Sannomiya lúc
nào không hay! Hình như ai đó khẽ vỗ vai tôi, kêu dậy, đến bến rồi. Tôi lục
tục theo mọi người xuống. Và ơ kìa, ông Miyazaki, người bạn Nhật tôi đã có
dịp quen biết ở TP.HCM, đang đứng đợi tôi với nụ cười hiền hòa dễ mến. Mọi
thứ răm rắp như lịch trình đã xếp đặt. Làm việc với người Nhật, hình như cứ
việc phó mặc cho cái…chương trình nó chạy. Chỉ cần chệch một chút là hỏng
bét. Người bạn đến trứơc tôi đã từng bị lạc vì chệch một chút gì đó. Chỉ cần
mê nói chuyện một chút đủ chệch. Chuyến bus đã chạy qua vài giây trước đó
và anh cứ ráng gân cổ lên mà chờ chuyến sau có khi cả giờ nữa, để rồi lỡ
thêm một lô công việc khác. Tôi tủm tỉm cười, quan sát, dòm ngó. Mọi người
đi lại rầm rập, rầm rập. Mạnh ai nấy đi, không ai nói với ai, không ai cười
với ai. Ai cũng có việc mình. Tôi có cảm giác hình như ai cũng cô đơn trong
cái sự chen chúc, rầm rập này. Ông Miyazaki nhanh nhẹn đẩy túi hành lý giúp
tôi và đẩy tôi băng qua đường khi đèn xanh vừa cho phép. Ông nói đựơc tiếng
Anh nên tôi bắt đầu thấy cửa… he hé. Ông dẫn tôi qua đường vào một nhà hàng
để làm một ly cà phê sáng. Tốt quá! Tôi đang ghiền. Ông gọi café rồi bảo
nhanh lên, năm phút nữa có xe đến đón! Đây là trung tâm Kobe. Nhà hàng sang
trọng. Những người ngồi ăn sáng ai coi cũng có vẻ nghiêm nghị lạ lùng! Tôi
đặc biệt chú ý các loại giấy lau trên bàn. Phong cách Nhật, xếp dọc, trang
trọng, nền nã, có in tên nhà hàng bằng một thứ chữ như thư pháp tuyệt đẹp.
Tự dưng tôi thấy thèm viết vài câu thơ hay vẽ vời tí chút gì đó vào những
mảnh giấy mời mọc này. Tôi nhón lấy mấy tờ. Để vẽ, tôi nói. Ông ngạc nhiên,
đưa thêm cho tôi vài tờ nữa. Đúng 5 phút, ông nghe điện thọai rồi kéo tôi
dậy, chạy nhanh ra một góc phố. Xe đã chờ ở đó. Ô hay! Những người bạn Việt
Nam của tôi. Anh NTD đưa MC, cô sinh viên cao học vào tựu trường và sẵn dịp
ghé đón tôi. Anh cười: “Một sự may mắn có xếp đặt!”. Với người Nhật hình như
sự may mắn nào cũng có xếp đặt. Họ tin vào sự xếp đặt. Dĩ nhiên thỉnh thỏang
cũng có sự nhắc nhở của thiên nhiên. Xe chạy qua những đường hầm dài tít
tắp, hằng chục cây số, ngột ngạt, tối thui. Nghĩ lúc này mà động đất, núi
sập một cái thì chắc hẳn là chuyện ngoài xếp đặt. Xe được hướng dẫn bởi
navigator, màn hình hiện ra vị trí của xe đang ở đâu, đường nào trước mắt,
điểm nào phải tới. Chương trình đã lên khuôn nên chỉ cần chạy lạc qua hướng
khác lập tức máy móc sẽ sỉ vả ta ngay. Ta phải quành xe lại theo chỉ dẫn của
navigator. Tôi nghĩ đến một lúc nào đó rồi cũng chẳng cần phải có người lái
nữa. Lên xe, nhắm mắt, bấm nút, mở mắt, đến nơi. Thế là xong. Cách đây khá
lâu, đọc báo thấy hình như cũng ở Nhật người ta đã có thể fax một bức tựơng
Phật bằng gỗ từ nơi này sang nơi khác. Có lẽ nay mai người ta có thể fax một
con người! Và lúc đó, thật là hạnh phúc khi ta vừa ngồi đây làm việc lại có
một ta khác ở một nơi khác… Cứ y như Tôn Ngô Không nhổ sợi lông thổi cái
phù. Ta cũng có thể thổi cái phù lắm chứ, tại sao không?
Xe qua mấy đọan đường hầm tối
thui, đèn mù mờ, rồi mấy đọan đừơng đèo quanh co khúc khuỷu thì bỗng rơi vào
một không gian khác, tĩnh lặng, thưa thớt, hoang sơ. Và ơ kìa! Hoa anh đào!
Ở một góc đường và, à… rồi… ở cả một đoạn đường dài hun hút rực rỡ cơ man
nào là hoa và hoa! Hoa choáng ngợp! Hoa lạ lùng. Hoa buốt lạnh. Nhạt nhòa mà
rưng rức. Hồng hồng mà tuyết tuyết. Tôi kêu dừng xe, dừng xe lại…
Anh đào và Phú Sĩ
Lần này thì navigator chịu
nghe lời. Nó cho phép xe nép vào góc đường để tôi vội vàng nhảy ra khỏi xe.
Tôi đứng nhìn trân rặng hoa anh đào nhạt nhòa mà rưng rức trước mặt như nhìn
một cố nhân. Có chút nghẹn ngào. Như đã từng ước hẹn! Tôi bấm liền mấy tấm
ảnh. Làm như sợ nó tan biến. Ông bạn Miyazaki bỗng châm một tràng tiếng Nhật
sảng khóai. Nảy giờ chúng tôi nói với nhau bằng một thứ tiếng Anh khá mỏi,
bây giờ ông mới được châm một tràng tiếng Nhật hả hê bởi đã có MC. Cô du học
sinh Việt dễ mến đã nhanh nhẩu dịch: Ổng nói bác may mắn đến giữa mùa hoa
anh đào đang nở rộ! Chừng một tuần nữa hoa sẽ rụng hết! Nghe mà rụng rời!
Suốt đoạn đường còn lại tôi chỉ lo ngắm. Một loài hoa lạ. Rực rỡ, choáng
ngợp mà lạnh lùng. Chen chúc mà riêng tư. Rộn ràng mà kín đáo. Mong manh.
Thanh thoát. Bỗng dưng tôi nhận ra tất cả cái đẹp của vô thường! Hoa có vẻ
như không có mùi hương, hay không cần có mùi hương, hay hương rất thoảng vì
đã pha trong màu mây, màu nắng, màu gió để rải đều khắp các rặng núi xa kia?
Nó không quyến rũ bằng mùi hương mà quyến rũ bằng sự e ấp, dịu dàng. E ấp
dịu dàng mà rộn rã ngây ngất. Thật lạ! Chỉ có thể tìm thấy trong tác phẩm
của Kawabata. Trong hồn Nhật. Đẹp và buồn. Người ta thấy ở nơi này nơi kia
cũng có hoa anh đào. Ở Washington DC chẳng hạn. Hoa đào ở đó cũng đựơc
chiết từ Nhật sang. Nhưng hình như nó rực rỡ, hào nhoáng, mà có phần hợm
hĩnh, thiếu một chút gì đó, một chút hồn hoa! Ở Nhật người ta đồng hóa anh
đào với mỹ nhân. Mỹ nhân tự cổ như danh tướng. Cái đẹp tức tưởi của những
dặm hồn, của mong manh mà vĩnh hằng. Rồi cái màu tuyết bẽn lẽn tinh khiết
điểm chút hồng thơ dại kia chợt gợi tôi nhớ đến Uy viễn tướng công! Hồng
hồng tuyết tuyết. Mới ngày nào! A, đúng rồi! Phải gọi hoa anh đào là hoa
“mới ngày nào” mới đúng. Mới ngày nào, những cành đào khẳng khiu kia như
còn ấp úng với mùa đông thì nay đã nghiễm nhiên náo nức, báo hiệu xuân về.
Hoa rủ nhau òa lên một lượt, xòe ra một lượt, làm chóang ngợp cả không gian,
rồi trong lúc mọi người chưa kịp hết ngẩn ngơ thì hoa rủ nhau òa lên một
lượt, rụng bời bời một lượt cho người ta luyến tiếc, ngậm ngùi.
Trường Đại học Sư phạm
Hyogo xa Kobe đến hơn một giờ xe bus. Ở đây, đoạn đường không đo bằng cây số
mà đo bằng thời gian. Hỏi đây đến Nagoya bao nhiêu cây số, người ta nói một
giờ xe đầu đạn. Từ trường ra Kobé bao nhiêu cây số? Một giờ mười lăm phút
xe bus. Vậy thôi. Núi non trùng điệp, đường sá quanh co, khi xẻ núi khi lấp
biển, ai biết gần xa? Đường chim bay hay đường đèo dốc, đường có ánh trăng
trong lòng đá hay đường có nắng hoa đào? Ngôi trường ở trên một ngọn đồi
tuyệt đẹp. Nhấp nhô từng khối nhà. Có cái vẻ hoang vu. Xa xa là núi rừng
trùng điệp, lố nhố hoa là hoa. Trên bãi nắng sân trường, cỏ xanh mượt, những
cô sinh viên Nhật nhỏ nhắn xinh đẹp ngồi nép từng cụm dưới hoa, vừa sưởi
nắng vừa ăn trưa. Có tiếng chim ríu rít rụt rè đâu đó. Cầm lòng không đậu,
tôi cũng ngả lưng vào một cội đào để nghe cho hết tiếng thì thầm. Rằng
xưa có gã từ quan. Lên non tìm động hoa vàng ngủ say (PTT). Tôi không
phải là gã từ quan, cũng không tìm động để ngủ. Tôi thức, thao láo thức.
Tôi thử nâng một chùm hoa đào trên lòng bàn tay. Hoa tíu tít bám vào từng kẻ
ngón. Hoa bám rất chặt, như níu lấy khiến tôi cũng giựt mình. Bỗng dưng
từng cánh hoa run rẩy. Càng lúc run càng mạnh. Ô hay, chẳng lẽ? À, mà không,
gió! Xin chứng giám, gió!
Chỉ mấy ngày nữa thôi, hoa
sẽ rụng hết! Và, đúng vậy, chỉ mới mấy ngày bận bịu mà hoa đã lìa cành. Rụng
cũng lạ! Rụng la đà, rụng lênh đênh. Rụng mà không khô, không héo, không
tàn. Rụng là để rụng vậy thôi như nở là để nở vậy thôi . Rủ rê nhau nở đồng
lọat, rồi cũng rủ rê nhau rụng đồng lọat, lớp lớp mênh mang. Nó lãng đãng
rụng. Nó lơ đểnh rụng. Chập chờn lả tả. Như những cánh bướm. Thôi thì
thôi chỉ là phù vân. Thôi thì thôi nhé có ngần ấy thôi (PTT).
Buổi tối, những rặng núi xa
mờ, thẩm tím từng từng lớp lớp đàng xa kia. Ánh trăng thượng tuần huyền
hoặc. Những cành đào khẳng khiu nhô lên, vươn qua rặng núi, vút lên trời
cao. Sớm mai, tiếng chim én ríu rít. Những con đường nhỏ lát từng cánh hoa
đêm trước đã ngậm đầy sương.
Anh bạn trẻ Tanibayashi,
hiền lành, nhũn nhặn, dễ thương, trưởng nhóm hỗ trợ nghiên cứu, lõm bõm
tiếng Anh, là người quản lý khu nhà quốc tế (international house) dành cho
các chuyên gia, giảng viên, nghiên cứu sinh ngoại quốc đưa tôi nhận phòng.
Khi bước vào phòng, sàn gỗ lát trơn bóng, tôi phạm một sai lầm nghiêm trọng:
quên cởi giày! Anh bạn cũng không tiện nhắc. Đến khi tôi nhận ra anh chỉ
mang vớ, tôi mới giật mình, bước xuống bục tháo giày và anh nhìn tôi mỉm
cười, tỏ ý biết ơn. Mới đến Nhật lần đầu, tôi đã dại dột mang giày có dây
buộc! Ở Nhật, cứ phải thay giày dép xoành xoạch. Vào nhà, cởi giày, đổi
dép. Vào toilet, bỏ dép này đổi dép kia. Bước ra lại thay dép khác. Đi ra đi
vào đi tới đi lui thay dép liên tục. Cho nên có lẽ khi cần phải nói đến cụm
từ “thay như thay áo”, ở Nhật, ta có thể nói “thay như thay dép” cho chắc
ăn! Tôi cũng tự chế đôi giày có dây buộc của mình …toang hoác thành giày
không dây cho tiện.
Phòng tôi ở tận lầu 4.
Chiều tối, mở cửa ra ngòai. Đèn hành lang bật sáng. Lạ lùng, cứ mỗi lần tôi
vừa bước đến hành lang của một tầng nào thì đèn hành lang đó lại bật sáng!
Vừa qua khỏi thì nó tắt ngấm! Chắc có ai đó đang quan sát mình, nhìn ngắm
mình, một người khách lạ phương xa lớ ngớ hay có ai đó đã quá tử tế, sợ mình
trượt chân chăng? Nhưng, cái quái quỷ gì thế! Ai mà theo dõi mình kỹ thế!
Vừa chạm hành lang, đèn sáng, qua khỏi hành lang, đèn tắt! Thử đi thử lại
mấy lần đều thế! Thì ra… nó tự động! Chả cần biết mình có muốn hay không, có
cần hay không! Nó cảm ứng. Nó lập trình. Nó cóc cần mình! Tôi thấy hơi giận,
hơi phiền. Mình ăn mặc luộm thuộm, nhếch nhác, muốn âm thầm đi xuống tầng
dưới tắm rửa, giặt giũ ké ở phòng anh bạn đồng nghiệp đến trước, vì hệ
thống gaz của phòng tôi trục trặc. Nhưng nó làm mình quê quá! Phía đối diện
kia còn có cả dãy nhà cao tầng cho nữ sinh viên các nước, họ sẽ nghĩ thế nào
khi thấy một ông “chuyên gia”… luộm thuộm đi giữa các hành lang sáng trưng!
Nhưng thực ra cái buồn phiền
của tôi còn có gốc rễ sâu xa hơn! Trời ơi, trăng nhàn nhạt, mây lang thang,
những ngọn núi xa tít tắp sẩm màu, những cành cây chới với nhô cao, rừng âm
u, hoang lạnh. Những rặng anh đào buổi tối nghe có cái gì rờn rợn, lung
linh. Trong khung cảnh hư hư thực thực đầy cái vẻ lãng mạn não nùng như vậy
mà đèn cứ bật sáng trưng rồi tắt ngấm từng cơn từng cơn như vậy có đáng
trách không! Nó có cái gì đó máy móc, vô cảm, không hòa điệu với thiên
nhiên. Bỗng dưng tôi tiếc ngẩn ngơ những giậu mồng tơi quê nhà! Nhà nàng
ở cạnh nhà tôi. Cách nhau cái giậu mồng tơi xanh rờn!(NB). Nhờ trời, cái
giậu mồng tơi xanh rờn đó tối om, không có đèn bật lên bật xuống kiểu này
nên trai gái quê tôi mới có dịp hẹn hò những đêm trăng sáng, những tối trăng
lu, mới có dịp rủ rỉ rù rì, rúc ra rúc rích. Chớ kiểu này thì còn làm ăn cái
nỗi gì! Tôi chợt hiểu ra tại sao thanh niên Nhật không thèm lấy vợ lấy
chồng! Hò hẹn ở đâu? Rúc rích ở đâu? Cho nên không lạ khi biết vấn đề đau
đầu của Nhật hiện nay là trẻ thì không chịu lập gia đình, không chịu đẻ con,
còn già thì cứ già hoài…!
Hình như con người càng chế
tạo ra nhiều máy móc tinh xảo có tính người gọi là humanoid để phục
vụ mình thì máy móc cũng “chế tạo” ra những con người có tính máy móc gọi là
robotoid để hợp tác với nó chăng?
Khi đặt chân lên đất Phù tang
- một xứ sở thần tiên đầy phép lạ - tôi nhanh chóng nhận ra cái cảm giác cô
đơn, lạc lõng, bơ vơ giữa chốn đông người, giữa một môi trường đầy máy móc
bao quanh khiến mình phát hoảng.
Đâu cũng máy. Đã vậy, toàn chữ
Nhật không mới chết chớ! Có người nói tại người Nhật sống trên đảo nên vậy!
Không thích nghi thì ráng chịu! Lên taxi, vừa với tay định đóng cửa xe giúp
bác tài thì bác đã gắt! Để nó tự động đóng. Việc gì phải mó tay! Việc gì
phải… tử tế! Vừa đứng vào toilet, nước xả cái ào, chưa kịp trở tay nó lại
xả cái ào, chẳng khác gì… chê mình là đồ làm biếng! Lạ lùng nhất có lẽ là
cái cầu tiêu tự động… xịt nước rửa ráy các thứ cho mình. Nước nóng, nuớc
lạnh, sấy khô, quạt mát…. Nhột chịu không nổi. Lạnh teo luôn. Nóng muốn rụi.
Cứ bấm bấm, miễn là đừng bấm lộn! Toàn chữ Nhật! Bình nước sôi rồi mà rót
hoài không ra. Phải bấm nút thứ nhất rồi bấm tiếp nút thứ hai, máy bơm mới
chịu họat động. Đèn bàn rờ cái thì sáng, rờ cái thì tắt! May mà không có
thằn lằn, rắn mối, dán, kiến các thứ… bò qua bò lại, chớ không đèn cứ tắt
sáng hoài! Một miếng plastic xanh xanh đỏ đỏ ngoằn ngoèo như lá bùa dán trên
tường. Đụng vào chỗ này thì nước nóng. Đụng vào chỗ kia thì nước lạnh. Không
cẩn thận, nhảy dựng lên như chơi! Đâu cũng máy. Không có con người. Không
có nụ cười. Cứ bỏ tiền vào máy, giấy cũng đựơc, xu cũng được, ấn nút một cái
là có thứ mình muốn. Thối tiền không thiếu một xu! Muốn đổi ý cũng được. Máy
nhả ra trả lại đàng hòang! Như có linh hồn vậy. Chỉ có điều một linh hồn giá
lạnh. Không nói năng, không cảm xúc. Mua vé tàu điện ư? Cứ đến góc đường, bỏ
tiền vô máy, ấn nhẹ, vé rớt ra, lượm tiền thối! Lạ lùng là khi phải mua vé
đi nhiều chặng, đổi nhiều ga, xuôi ngược nhiều bến, chỉ cần ấn nhẹ thì… một
chiếc phong bì dày côm lòi ra. Có đủ các vé cần thiết. Cứ y như có ai đang
giấu mặt ở bên trong đó vậy! Chỉ thiếu nụ cười, vài lời trao đổi, vài câu
dặn dò! Ở nhà ga thì máy soát vé lạnh lùng nuốt cái ọt đầu này, phun cái ọt
đầu kia, có lúc lại nuốt chửng luôn, chả biết nó giở trò gì! Chỉ có con
người mới tất tả ngược xuôi. Rầm rập rầm rập. Nhăn nhăn nhó nhó. Chỉ có con
người mới luôn luôn căng thẳng như sợi dây đàn. Người trễ một chút, nhầm một
chút là hỏng bét. Máy thản nhiên như không, hoàn thành nhiệm vụ một cách
xuất sắc! Đời sống con người vì thế như co cụm lại, co rúm lại, nhất nhất
tuân thủ theo máy. Riết rồi cũng quen, thấy máy dễ thương! Không có không
đựơc. Trục trặc thì chẳng biết xoay sở ra sao. Máy nó răm rắp. Không lơ
đễnh. Không năn nỉ. Không cảm thông. Và dĩ nhiên cũng không… tham nhũng. Con
người tạo ra máy rồi thích nghi với nó, chịu đựng nó, chìu chuộng nó. Nó mà
không nghe thì chỉ có chết!
Một anh bạn Việt kiều sống
lâu năm ở Nhật đưa tôi về thăm nhà. Cửa vừa mở đã nghe rú còi báo động làm
tôi tưởng anh mở nhầm… nhà hàng xóm! Máy cứ rú càng lúc càng dữ cho đến khi
chủ nhà mò tìm được đúng chiếc chìa khóa nhét vào miệng nó! Nếu lỡ mất chìa
khóa thì nó cứ rú cho đến khi cảnh sát tới! Một lần khác về đến nhà, bấm
hoài cái remote mà cổng không chịu mở! Đành phải bấm cô sinh viên cao học
ngồi bên cạnh nhờ xuống mở giùm. Cái remote này không những biết mở cổng mà
còn biết cười rất dễ thương! Từ đó, mỗi khi xe về đến nhà chỉ cần bấm nhẹ
remote lập tức nhảy xuống, chạy lại mở cổng, cười tươi. Chỉ khi nào remote
ngủ gục như hôm đi thăm làng Atsuke về trễ thì mới phải bấm hai ba cái liền
thôi!
Khi phải sống mãi ở một nơi
“cực lạc”, một xứ sở thần tiên, có lẽ con người sẽ chán ngắt, sẽ mệt mỏi và
có khuynh hướng tìm về cõi ta bà - cõi người ta - đầy ô trược như Từ Thức
trở về trần ngày xưa. Con người phải khổ đau mới biết thế nào là hạnh phúc,
phải mỏi mòn để nuôi niềm hy vọng, phải gian truân mới cảm nhận vinh quang.
Tuổi trẻ Nhật có lẽ đang gặp nhiều vấn đề từ đó. Và nền giáo dục Nhật đang
nỗ lực phục hồi lại hồn Nhật, một tâm hồn đầy yêu thương, lãng mạn và phiêu
lưu của những ngày xưa cũ, nên đã đưa vào chương trình những trà đạo, vũ
điệu dân gian… cùng những Rashomon, những Ngàn cánh hạc…
Tháng 5/2007
©
http://vietsciences.free.fr
và http://vietsciences.org
Đỗ Hồng Ngọc
|