|
Franz Faber phổ biến 'Truyện
Kiều" thành công ở Đức
|
B́a Truyện
Kiều bằng tiếng Đức. |
"Mang trong ḷng
cảm xúc về con người và đất nước
VN, tôi đă không cầm được nước
mắt khi đọc Truyện Kiều. Một
thời gian dài, tôi đă bồi hồi xao xuyến
về nó. Thế rồi, tôi quyết định
dịch tác phẩm ra tiếng Đức", nhà báo
Franz Faber thổ lộ.
Cuối năm
1955, từ Hà Nội trở về Berlin, Franz Faber nói
với vợ: "Em ơi, anh đă phải ḷng
một cô gái Việt Nam!". Và ông kể cho bà Irene
câu chuyện nàng Kiều. Irena cũng xúc động
không kém ǵ chồng. Bà quyết định học
tiếng Việt để giúp chồng dịch nghĩa
những phần trọng yếu của thi phẩm vĩ
đại mà chồng bà mang từ Việt Nam về.
Sau đó, ông
Faber đă tranh thủ từng giờ, từng phút
để làm việc. Ông xin gặp các học giả
VN như Đặng Thai Mai, Đào Duy Anh... để
tham khảo nội dung từng điển tích và
từ vựng. Thậm chí, ông c̣n về tận làng
Tiên Điền, quê Nguyễn Du, để t́m
hiểu.
Theo Faber, cái khó
nhất là làm sao lột tả được vẻ
đẹp ngôn ngữ mà Nguyễn Du đă sử
dụng tài t́nh. Dịch những câu thơ lục bát
sang tiếng Đức mà vẫn giữ được
nhịp điệu quả là khó. Đă vậy,
mỗi từ trong Truyện Kiều lại hàm
chứa một nội dung rộng lớn hơn
bản thân nó. Faber nói: "Chẳng hạn, mở
đầu thi phẩm là hai từ Trăm năm,
không thể hiểu đơn giản đó là
một con số. Ở đây có mối quan hệ hài
ḥa giữa các đặc điểm của sự
vật về h́nh thức, màu sắc và số lượng.
Trong Truyện Kiều, Nguyễn Du đă 10
lần viết Trăm năm và mỗi lần
như vậy, đ̣i hỏi một cách dịch khác.
Cho dù ở trường hợp nào, thi sĩ cũng hàm
ư nói đến độ dài của đời người".
Faber tâm sự:
"Tôi biết rơ, dịch Truyện Kiều là
tự nguyện đón nhận một công việc
cực kỳ khó. Song điều rất đáng
thổ lộ là, càng đi sâu vào công việc, tôi như
càng bị cuốn hút vào thân phận nàng Kiều, người
con gái tài hoa mà lắm nỗi truân chuyên. Khi đă
nắm được cốt truyện, bối
cảnh lịch sử, tôi càng tự hỏi ḿnh:
Phải chăng đó là điển h́nh của bao
thế hệ phụ nữ bị dập vùi dưới
chế độ phong kiến. Đấy chẳng
những là câu chuyện của một mối t́nh
trong sáng, thủy chung, mà c̣n là tấm gương
của ḷng dũng cảm, của niềm hy vọng và
của cuộc đấu tranh không mệt mỏi v́
một thế giới ngày càng tốt đẹp hơn".
Đồng
thời với việc dịch Truyện Kiều, Franz
Faber cũng tổ chức nhiều cuộc tọa
đàm về thơ ca cổ điển VN, đặc
biệt về Nguyễn Du và Nguyễn Trăi. Ở
tuổi 85, mái tóc trắng xóa, nhà báo Faber thổ
lộ: "Với Truyện Kiều và nền văn
học cổ điển ưu tú của VN, tôi đă
có một quăng đời thật đẹp".
Nhà báo Franz Faber
là người đầu tiên dịch Truyện
Kiều sang tiếng Đức (năm 1964). Từ
đó đến nay, Truyện Kiều đă
được tái bản 3 lần tại Đức vào
các năm 1976, 1980 và 2000.
16/06/2003 (Theo Nhân Dân)
|
Nghiên cứu Nguyễn Du và
Truyện Kiều ở Thái Lan
|
B́a Truyện
Kiều. |
Lần đầu,
một nghiên cứu so sánh về cuộc đời
và sự nghiệp hai đại thi hào dân
tộc Nguyễn Du và Sun-thon Phu (Thái Lan) từ góc
độ sử học, ngôn ngữ và văn chương
đă được giới thiệu tại
giảng đường khoa Ngữ văn, Đại
học Chulalongkorn.
Trong công
tŕnh của ḿnh, nhà nghiên cứu Ponpen Hăntracun
của Đại học Sinlapakorn đă làm
nổi bật chủ nghĩa nhân đạo cao
cả thông qua đối chiếu, phân tích
những điểm tương đồng và khác
nhau trong tư tưởng, đề tài và phong
cách sáng tạo của hai tác giả đặt
trong tương quan chặt chẽ với
những biến động xă hội của hai
nước giai đoạn thế kỷ 18-19.
Sun-thon Phu (1786-1855) là nhà thơ vĩ đại
của dân tộc Thái Lan, danh nhân văn hóa
thế giới cho đến nay vẫn có
ảnh hưởng trong đời sống văn
hóa Thái Lan hiện đại.
Cả
Truyện Kiều và tác phẩm Phra Aphai Mani
đều có ảnh hưởng lớn trong ḷng
mỗi dân tộc Việt Nam và Thái Lan, không
chỉ từ sự hoàn mỹ nghệ thuật
mà c̣n bởi tính giản dị, gần gũi,
dễ đi vào ḷng người.
31/12/2002
(Theo TTXVN)
|
Truyện
Kiều được dựng thành vở
ballet
Nhà hát Nhạc
Vũ Kịch Việt Nam sẽ cho ra
mắt vở ballet "Thuư Kiều" vào
đầu năm sau. Đây là lần
đầu tiên, câu chuyện bi thương
của nàng Kiều được
chuyển thể sang nghệ thuật múa. Dưới
đây là cuộc tṛ chuyện với NSND
Công Nhạc, tác giả kịch bản và
biên đạo múa cho tác phẩm độc
đáo này.
- Có
nhiều ư kiến cho rằng, ông đang
"liều ḿnh" khi làm vở ballet
"Thuư Kiều", ông nghĩ sao?
- Những người
thầy của tôi và nhiều biên đạo
khác từng ấp ủ mơ ước
dựng Kiều nhưng họ không có cơ
hội làm v́ nhiều lư do. Tôi muốn
thay họ thực hiện mong muốn
ấy. Bên cạnh đó, điều
kiện bây giờ có thể cho phép và tôi
cũng muốn thử sức ḿnh. Chúng tôi
đă tập hợp được
một đội ngũ nghệ sĩ
với tŕnh độ biểu diễn cao
để dựng vở.
- Thuư
Kiều trên sân khấu múa sẽ như
thế nào?
- Tôi cũng
đang cố gắng tưởng tượng
h́nh ảnh Thuư Kiều được
chuyển thể bằng nghệ thuật múa.
Nhưng dù thế nào th́ cũng sẽ t́m
được ngôn ngữ múa thích hợp
cho nàng Kiều, có thể là ngôn ngữ
ballet dân tộc kết hợp với
hiện đại. Mục đích của
tôi là phải dàn dựng làm sao để
Kiều không nói nhưng vẫn
dễ hiểu.
- Ai sẽ
viết nhạc cho vở ballet của ông?
- Tôi đă
nhờ nhạc sĩ Nguyễn Văn Nam
đảm nhận, anh ấy từng
viết giao hưởng truyện Kiều,
bởi vậy sẽ hiểu được
phần nào khi viết cho ballet. Chúng tôi
sẽ bàn bạc và thống nhất để
anh Nam sáng tác phù hợp với ngôn
ngữ múa.
01/06/2002
(Theo Văn Hóa)
|
Lần
đầu tiên truyện Kiều lên
hợp xướng
Không
chỉ là một tác phẩm văn
học nổi tiếng, giờ đây,
truyện Kiều được bước
vào lĩnh vực âm nhạc. CD có tên
"Hợp xướng truyện
Kiều" với 3 chương, 12
đoạn, vừa ra mắt công chúng
TP HCM.
Hợp
xướng độc đáo này do
nhạc sĩ của phong trào văn
nghệ quần chúng Vũ Đ́nh Ân
sáng tác. Bằng âm nhạc, tác
giả miêu tả gia thế và tài
sắc nàng Kiều, đoạn
Kiều gặp và đính ước
với Kim Trọng, bán ḿnh chuộc
cha, gặp Thúc Sinh…
Một
bản Kiều cổ mới
được phát hiện
Nhà sưu
tập Nguyễn Khắc Bảo
mới sưu tập được
4 cuốn Truyện Kiều
bằng chữ Nôm, trong đó
một cuốn có niên đại
1879.
Điều
đặc biệt là bản này
lại gần gũi với những
bản Kiều được in
bằng chữ quốc ngữ đang
phổ biến hiện nay. Truyện
in khổ nhỏ, dày hơn 100 trang,
một số trang đầu và
cuối đă bị người
đời sau thay bằng các trang chép
tay. Ở cuối cuốn truyện có
ghi cơ sở in nhưng chỉ có
hai chữ Văn Đường.
Một số nhà nghiên cứu cho
rằng đă bị mất một
chữ Quán ở đầu,
bởi Quán Văn Đường
là nơi đă in một bản
Kiều vào năm 1879. Nhưng, so sánh
giữa hai bản đó th́ thấy
có vài chỗ khác nhau, nên nhiều người
lại nghĩ chúng không thể
được in ra cùng một nơi
được.
Cho đến nay, tổng cộng
đă có 34 bản Kiều được
phát hiện, với nhiều chỗ
không hoàn toàn trùng khớp với
nhau, thậm chí là rất khác
biệt. Theo ông Bảo, có lẽ Truyện
Kiều đă bị sao chép khá
nhiều vào cuối thế kỷ 19,
đầu thế kỷ 20 bởi các
bản Kiều ra vào thời điểm
này rất khác nhau.
(Theo
Thể Thao Văn Hoá, 29/08/2001).
Một bản Kiều cổ
mới được phát hiện
Nhà sưu tập
Nguyễn Khắc Bảo mới sưu
tập được 4 cuốn Truyện
Kiều bằng chữ Nôm, trong
đó một cuốn có niên đại
1879.
Điều đặc
biệt là bản này lại gần
gũi với những bản
Kiều được in bằng
chữ quốc ngữ đang phổ
biến hiện nay. Truyện in
khổ nhỏ, dày hơn 100 trang,
một số trang đầu và
cuối đă bị người
đời sau thay bằng các trang chép
tay. Ở cuối cuốn truyện có
ghi cơ sở in nhưng chỉ có
hai chữ Văn Đường.
Một số nhà nghiên cứu cho
rằng đă bị mất một
chữ Quán ở đầu,
bởi Quán Văn Đường
là nơi đă in một bản
Kiều vào năm 1879. Nhưng, so sánh
giữa hai bản đó th́ thấy
có vài chỗ khác nhau, nên nhiều người
lại nghĩ chúng không thể
được in ra cùng một nơi
được.
Cho đến nay, tổng cộng
đă có 34 bản Kiều được
phát hiện, với nhiều chỗ
không hoàn toàn trùng khớp với
nhau, thậm chí là rất khác
biệt. Theo ông Bảo, có lẽ Truyện
Kiều đă bị sao chép khá
nhiều vào cuối thế kỷ 19,
đầu thế kỷ 20 bởi các
bản Kiều ra vào thời điểm
này rất khác nhau.
(Theo Thể
Thao Văn Hoá, 20/3/2001).
|
Cuốn
truyện kiều khổng lồ
Nhà thư pháp Phạm
Kế đang giới thiệu cuốn
Truyện Kiều khổng lồ tại Hà
Nội.
Sau khi đă xuất hiện và gây ấn tượng
sâu sắc cho du khách tại Festival Huế
2002. Đầu tháng 11, cuốn Truyện
Kiều khổng lồ đă xuất
hiện tại Hà Nội.
Toàn bộ 3254 câu thơ trong Truyện
Kiều đă được các nghệ
nhân, họa sĩ, nhà thư pháp người
Huế chép lên giấy khổ 120x160 cm,
đóng thành cuốn sách dày 220 trang
gồm sáu tranh phụ bản, nặng 75
kg.
Nhà thư pháp Phạm Kế -một trong
những tác giả thực hiện
cuốn sách- cho biết:
Chép Truyện Kiều của Nguyễn Du lên
sách khổ lớn bằng lối viết
chữ nghệ thuật thư pháp, các ông
muốn thể hiện sự trân trọng
đối với một tài sản văn
hóa lớn của dân tộc.
(vnExpress)
|
|
|