|
Vua Trần Nhân Tông tên thực là
Trần Khâm, quê ở làng Tức Mặc, huyện
Mỹ Lộc, Nam định; sinh năm 1258, mất năm
1308, làm Vua được 14 năm rồi đi tu
ở núi Yên Tử, khai sáng ra phái Trúc Lâm trong
Phật giáo Việt nam. Nhà vua sáng tác khá nhiều thơ
văn.
Sau khi đại
thắng trận Bạch Ðằng năm 1288 và kết
thúc vẻ vang công cuộc kháng chiến chống quân
xâm lược nhà Nguyên, Trần Hưng Ðạo rước
Vua Nhân Tông cùng Thượng hoàng Thánh Tông về Thăng
Long. Vua mở tiệc khao thưởng tướng sĩ,
và truyền cho dân chúng mở hội vui chơi ba ngày
ba đêm, gọi là "thái bình diên yến".
Tương
truyền rằng trong mấy hôm đó, người ta
thấy ở chân các con ngựa đá tạc ra để
chầu hầu trước các miếu, điện
đều có dính bùn. Người ta cho rằng chính các
ngựa đá và muôn vật vô tri của đất nước
đều có tham gia đánh giặc. Việc đến
tai Vua Trần Nhân Tông. Nhân lúc vui mừng, Vua liền
ứng khẩu ngâm hai câu thơ rằng:
Xã tắc lưỡng
hồi lao thạch mã
Sơn hà thiên cổ điện kim âu
Dịch:
Xã tắc hai phen bon ngựa
đá
Non sông nghìn thuở vững âu vàng.
|