Lịch sử Ngày Lễ Mẹ

Vietsciences- Võ Thị Diệu Hằng      20/08/2014

Những bài cùng đề tài

Truyện ngắn viết về MẸ

Nhạc sĩ Y Vân và ca khúc 'Lòng mẹ'

Lễ rửa chân cho mẹ ở Hàn Quốc

Mother's Day for Peace

The battle Hymn of the Republic

Hình ảnh Môt ngày Lễ Mẹ tại Madison

 

Có những nhà sử học nghĩ rằng Lễ Mẹ xưa nhất là lễ các nữ thần, được tổ chức đầu tiên tại Phénicie.

La Mã:

CybèleThế kỷ thứ V trước Công Nguyên, người La Mã tỏ lòng kính trọng những bà mẹ mà họ gọi là Matralia. Từ năm 204 trước Công Nguyên, vào tháng Ba mỗi năm, từ ngày 15 đến 27, họ tưởng nhớ vị Nữ Thần Mẹ Cybèle (1) (Hy Lạp) hay Rhéa (La Mã, mẹ của mọi vị thần) và lễ  Hilaria (thuộc tín ngưỡng) của người La Mã kéo dài từ ngày 15 tới ngày 18 tháng 3. Các lễ này chấm dứt vào thế kỷ thứ 4 sau Công nguyên để thay thế bằng lễ Mẹ Maria, Mẹ Jésus.  

 

 

 

 

 

Hoa Kỳ:

 

Julia Ward Howe

Julia Ward Howe nảy sinh ra ý kiến lễ Mẹ năm 1872. Bà đã  làm lễ đặc biệt cho dịp này  mỗi năm tại Boston. Julia Ward Howe, là nhà thơ, tranh đấu cho hòa bình, được nổi tiếng nhờ năm 1870 bà viết bài Mother's Day Proclamation (2) và  lời cho bản quốc ca Battle Hymn of the Republic (3)

Juliet Calhoun BlakeleyThêm nữa, ngày 13 tháng 5 năm 1877, ngày chúa nhật thứ hai củaFrank Hering><span lang= tháng 5, Juliet Calhoun Blakeley (1818-1920) bước lên bục giảng kinh tại nhà thờ Episcopal và hoàn tất lời tuyện thệ với Đức Cha Myron Daughterty. Nghe nói là Cha Daughterty nổi tức vì có một nhóm chống đối đã ép con  bà Blakeley phải ở trọn đêm trong một quán rượu. Charles và Moses Blakeley hãnh diện vì mẹ nên đã kêu gọi các  bạn cùng tỏ lời kính trọng mẹ mình. Trong những năm 1880, nhà thờ Albion tổ chứng ngày Lễ Mẹ vinh danh bà Blakeley.

Năm 1887, Mary Towles Sasseen, dạy học tại Kentucky  bắt đầu tổ chức ngày Lễ Mẹ .

Năm  1904 Frank Hering,  South Bend, Indiana gắng tranh đấu định ngày cho Lễ Mẹ

Anna Maria Reeves Jarvis and daughter AnnaNăm 1907, ý tưởng lễ Mẹ lại được một cô giáo ở tiểu bang  Philadelphia là Ana Jarvis đặt vấn đề trở lại. Lễ khánh thành đầu tiên là ngày chúa nhật thứ hai tháng Năm, ở Grafton, Tây tiểu bang Virginia. Ngày đó là ngày giỗ của thứ hai của mẹ bà Ana. Năm sau, lễ được tổ chức tại Philadelphia. Ana Jarvis không  chịu ngừng  lại nơi đây, bà vận động các bộ trưởng, các thương gia và chính trị gia để lập ra ngày lễ Mẹ trên bình diện quốc gia.

Năm 1911 lễ này được tổ chức trên hầu hết các tiểu bang Hoa Kỳ.

Năm 1914, tổng thống Hoa kỳ Woodrow Wilson đã  làm công bố chính thức lễ Mẹ vào ngày chúa nhật thứ hai của tháng Năm.

Một điều chua chát là sau những cố gắng của Ana Jarvis để được chính thức  ngày lễ Mẹ, thì giới buôn bán lợi dụng cơ hội để thua lợi. Bà rất ghét người ta  lấy ngày nghỉ lễ để làm tiến, nên nhân ngày lễ Mẹ năm 1923, bà đã nộp đơn yêu cầu chấm dứt lễ này và đã bị bắt vì lý do phá hoại hòa bình tại một hiệp hội những bà mẹ chiến tranh của Mỹ, nơi đó họ bán hoa cẩm chướng  màu trắng để kiếm tiền- theo Ana cẩm chướng trắng biểu tượng cho Mẹ-  Câu chuyện về Ana Jarvis không được  kết thúc tốt đẹp. Càng ngày bà càng  lâm vào cảnh khó khăn, bà mầt hết tất cả, kể cả bạn bè để cuối cùng   chết một mình trong  một viện an dưỡng, năm 1848.  Trước  khi mất chừng  vài ngày, bà có nói với một ký giả là bà rất tiếc đã khởi động cho ngày lễ Mẹ.

Ana đã đi, nhưng  ngày lễ Mẹ vẫn tồn tại và ngày càng  lan rộng  khắp nơi, mỗi nước  một ngày khác  nhau trong  năm, nhưng có những  nước như Ðan Mạch, Phần Lan, Ý Ðại Lợi, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc Ðại Lợi, Bỉ quốc cũng tổ chức  lễ Mẹ cùng ngày với  Hoa Kỳ.

me

 

 

Tưởng nhớ người Mẹ đã mất

Bà Hà Thị Hòa, Tổng giám thị Đại học xá Trần Quý Cáp, Sài Gòn, Việt Nam

Nhân vật MẸ trong truyện ngắn  Tiếng nấc đêm Đông   của Võ Thị Diệu Hằng

để tưởng nhớ lúc Bà mất

Hình của Võ Thị Diệu Hằng

Pháp quốc:

 

Đến thế kỷ XIX nước  Pháp mời biết đến lễ Mẹ.  Năm 1806, hoàng đế Napoléon bày ra việc sáng lâp lễ Mẹ chính thức  vào mùa Xuân.

Năm 1897, để chống sự giảm dân số, Liên minh Quốc gia (Alliance Nationale)  đã cho ra ý muốn thành lập một lễ cho các Con, đặt tầm quan trọng lên sự mắn con và tiết hạnh của gia đình.

Năm 1906, tại Isère Lễ Mẹ đầu tiên đã được tổ chức do sáng kiến của Hội Ái hữu những người Cha của Gia đình (Union Fraternelle des Pères de Famille). Thêm vào đó hội này tổ chức Lễ Mẹ đầu tiên tại Artas.

Ngày 31 tháng chạp 1917, tại Paris tổ chức lễ những gia đình đông con.

Ngày 16 tháng Sáu 1918, đại tá Croix Laval khởi xướng việc tổ chức  ngày lễ Mẹ đầu tiên tại Lyon  . Sau sự kiện này ý nghĩ tổ chức ngày lễ Mẹ đã hình thành. Do trong thời kỳ Ðại chiến thứ nhất, những người Mỹ đã gởi thư vô số kể nhân dịp lễ Mẹ đã thành lập từ lâu tại Koa Kỳ. Từ ngày đó, ngày lễ Mẹ đã quy định là 15 tháng Tám.

Ngày 9 tháng Năm, Bộ trưởng Nội vụ cho phép ngày lễ Mẹ thành ngày lễ quốc gia đầu tiên cho những bà Mẹ đông con. Sự "phong thần" (apothéose) của buổi lễ được diễn biến ngày 19 tháng 12, quá xa so với ngày 18 tháng 8 như lúc đầu đã định!

Vì những thủ tục hành chánh quá chậm chạp,  đến ngày 20 tháng 4 năm 1926 lễ Mẹ mới được  tổ chức chính thức nhưng phải đợi đến chế độ Vichy và mãi tới ngày 25 tháng 5 năm 1941 Thống chế Pétain mới đặt ra ngày lễ Mẹ áp dụng cho toàn quốc.

Lúc  bấy giờ bên Pháp người dân chưa hưởng ứng  nhiều như bên Hoa Kỳ, nhưng  nhờ số lượng thiệp mừng ngày Mother's day gởi đến quá nhiều nên đã nung nóng dân Pháp chú ý đến ngày lễ này.  Cuối cùng Tổng thống Vincent Auriol ký ngày 24 tháng  5 năm 1950 một đạo luật cho ngày lễ Mẹ và được qui định vào  ngày chúa nhật cuối cùng của tháng 5. Tại buổi lễ, những  bà mẹ xứng đáng nhất được các thị trưởng và dân biểu tặng huy chương. Huy chương vàng cho những bà mẹ có trên 8 con, nếu có 6, 7 con thì được  huy chương bạc và 5 con thì được  huy chương đồng.

Nếu như ngày lễ trùng với ngày Pente Côte thì  sẽ được đẩy lùi qua  ngày Chúa  nhật đầu tiên của tháng 6. Đây  là trường  hợp giống như năm nay, 2007, lễ Mẹ sẽ là ngày 3 tháng 6.

 Mexico và Nam Mỹ: truyền thống lễ Mẹ tổ chức  ngày 10 tháng 5. Thông thường họ gởi thiệp chúc  mừng.

Éthiopie, ngày lễ Mẹ không thể xác định trước được vì tùy thuộc trực tiếp vào thời kỳ mưa chấm dứt. Các trai gái khắp bốn phương về thăm mẹ họ.

 

Anh quốc:

Khoảng năm 1600 (tùy những nguồn khác nhau), lễ được tổ chức rộng rãi hơn, cho mọi bà mẹ  gọi là Mothering Sunday, bắt đầu từ ngày đầu của Tuần chay (carême). Sau đó ngày lễ được ấn định vào ngày Chúa nhật thứ tư của mùa Xuân. Nhà thờ thì lo việc làm lễ tôn kính Mẹ Maria, còn trẻ nhỏ thì về nhà tặng cho mẹ mình những  món quà, hoa và bánh.  Trong ngày này những người làm công cho gia đình giàu được dịp  nghỉ để về thăm mẹ.

 

Bỉ quốc:

 Ngày lễ Mẹ vào ngày chúa nhật thứ hai của tháng Năm và sao y bảng của Hoa Kỳ như số đông các nước như  Ðan Mạch, Phần Lan, Ý Ðại Lợi, Thổ Nhĩ Kỳ, Úc Ðại Lợi . Tuy nhiên bên Bỉ quốc, người ta tổ chức lễ tùy vùng, thí dụ miền Anversoire  thì lễ Mẹ được tổ chức vào ngày 15 tháng Tám, ngày Mẹ Maria.

Ðức quốc:

Ngày lễ Mẹ bắt đầu từ năm 1922, dưới nền cộng hòa Weimar. Được tổ chức vào chúa nhật thứ hai của tháng Năm. Ngày đó các bà mẹ nghỉ ngơi hoàn toàn, không làm gì cả. Các con làm hết. Rồi người ta đi chơi. Sau đó họ trở về nhà và làm bữa cơm thật ngon. Những đứa con tặng quà cho mẹ. Là một ngày mà những bà mẹ được thưởng công ơn đã làm suốt năm.

  Argentine:

Ngày lễ Mẹ rơi vào ngày chúa nhật thứ ba của tháng 10

Tây Ban Nha:

"El dia de la madre" rơi vào ngày chúa nhật đầu tiên của tháng 5. Mẹ được nghỉ ngơi hoàn toàn. Cả gia đình đi ăn tiệm và mẹ được  ttặng hoa.

Đan Mạch:

Mẹ được ăn chocolat. Lễ tổ chức  vào chúa nhật thứ hai của tháng  5. Các tỉnh nhỏ tổ chức  long trọng hơn  các thành phố.


 

Lễ Mẹ trên thế giới được tổ chức vào ngày:

  Chúa nhật thứ hai, tháng 5
  • Úc
  • Bỉ
  • Đan Mạch
  • Phần Lan
  • Ý
  • Nhật
  • Thổ Nhĩ Kỳ
  • Hoa Kỳ
  • Đức
10 tháng 5
  • Hồng Kông
  • Ấn Độ
  • Mã Lai
  • Mexico
  • Oman
  • Pakistan
  • Qatar
  • Arabie saoudite
  • Singapour
  • Emirats Arabes Unis
Tháng 5
  • Bắc Phi- (Chúa nhật đầu)
  • Hongrie  (Chúa nhật đầu)
  • Pháp (Chúa nhật cuối)
  • Thụy Điển - Chúa nhật cuối)
  • Portugal (Chúa nhật đầu)
  • Tây Ban Nha (Chúa nhật đầu)
Tháng 10
  • Argentine - Chúa nhật thứ 2
 Tháng 2
  • Norvège (Chúa nhật thứ 2) Các con đánh thức mẹ dậy rồi mang bữa ăn sáng vô giường  mẹ và tặng mẹ hoa và bánh
 Tháng 12
  • Yougoslavie ( 3 ngày trước Noël)

Chú giải:

(1) Rhea, Cybele

Trong huyền thoại Hy Lạp, Rhea là mẹ các thấn, con gái của Uranus và Gaïa . Kết hôn bới anh trai là Cronus và là mẹ của Demeter, Hades/span>, Demeter, Hades, Hera, Hestia, Poseidon Zeus.  Cronus ganh với quyền hành của các con  trong tương lai, nên  để độc quyền thống trị, Cronus đã ăn thịt mọi đứa con của mình, trừ Zeus, nhờ Rhea. Rhea giấu Zeus trong động Dictean tại Crete và đưa cho Cronus một hòn đá được bao bằng vải quấn trẻ con và Cronus đã nuốt hòn đá mà tưởng là đã ăn thịt con trai mình nên  yên chí vì Rhea cứ tiếp tục làm cho chồng tưởng đã giết hết tất cả con của mình. Khi Zeus trưởng thành và có sức mạnh siêu phàm đã hạ bệ cha.

Rhea được xem như nữ thần Cybèle và cũng được biết dưới tên Rhea Cybele  và Magna Mater (Mẹ lớn)

Rhea được vẽ đứng giữa hai con sư tử, hay đứng trên chiếc xe do các sư tử kéo

 

2) Mother's Day Proclamation
 

1870

Arise then...women of this day!
Arise, all women who have hearts!
Whether your baptism be of water or of tears!
Say firmly:
"We will not have questions answered by irrelevant agencies,
Our husbands will not come to us, reeking with carnage,
For caresses and applause.
Our sons shall not be taken from us to unlearn
All that we have been able to teach them of charity, mercy and patience.
We, the women of one country,
Will be too tender of those of another country
To allow our sons to be trained to injure theirs."

From the voice of a devastated Earth a voice goes up with
Our own. It says: "Disarm! Disarm!
The sword of murder is not the balance of justice."
Blood does not wipe our dishonor,
Nor violence indicate possession.
As men have often forsaken the plough and the anvil
At the summons of war,
Let women now leave all that may be left of home
For a great and earnest day of counsel.
Let them meet first, as women, to bewail and commemorate the dead.
Let them solemnly take counsel with each other as to the means
Whereby the great human family can live in peace...
Each bearing after his own time the sacred impress, not of Caesar,
But of God -
In the name of womanhood and humanity, I earnestly ask
That a general congress of women without limit of nationality,
May be appointed and held at someplace deemed most convenient
And the earliest period consistent with its objects,
To promote the alliance of the different nationalities,
The amicable settlement of international questions,
The great and general interests of peace.

 

3) The battle Hymn of the Republic


by Julia Ward Howe


1862

Mine eyes have seen the glory of the coming of the Lord
He is trampling out the vintage where the grapes of wrath are stored,
He has loosed the fateful lightening of His terrible swift sword
His truth is marching on.

Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
His truth is marching on.

I have seen Him in the watch-fires of a hundred circling camps
They have builded Him an altar in the evening dews and damps
l can read His righteous sentence by the dim and flaring lamps
His day is marching on.

Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
His truth is marching on.

I have read a fiery gospel writ in burnish`d rows of steel,
"As ye deal with my condemners, So with you my grace shall deal;"
Let the Hero, born of woman, crush the serpent with his heel
Since God is marching on.

Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
His truth is marching on.

He has sounded form the trumpet that shall never call retreat
He is sifting out the hearts of men before His judgment-seat
Oh, be swift, my soul, to answer Him! be jubilant, my feet!
Our God is marching on.

Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
His truth is marching on.

He has sounded form the trumpet that shall never call retreat
He is sifting out the hearts of men before His judgment-seat
Oh, be swift, my soul, to answer Him! be jubilant, my feet!
Our God is marching on.

Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
His truth is marching on.

In the beauty of the lilies Christ was born across the sea,
With a glory in His bosom that transfigures you and me:
As He died to make men holy, let us die to make men free,
While God is marching on.

Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
Glory! Glory! Hallelujah!
His truth is marching on.

 

Tin các báo:

PASO ROBLES, California - Hội Ðồng Cố Vấn Về Nữ Trang (JCOC) của Hoa Kỳ cho biết qua các cuộc thăm dò nhân Ngày Hiền Mẫu này (13 Tháng Năm) cho thấy rằng, trong tổng số tiền 16 tỷ đô la mà người Hoa Kỳ sẽ chi tiêu nhân ngày lễ quan trọng này, thì có 2.1 tỷ đô la được người Hoa Kỳ dành ra để mua các loại nữ trang cho mẹ, trong khi chỉ có 1.6 tỷ đô la được dành ra để mua quần, áo, váy... và các loại phụ tùng, vật dụng khác cho mẹ, và 2.3 tỷ đô la để mua hoa tặng mẹ...

Cuộc thăm dò cũng cho thấy trong số các loại nữ trang sẽ được ưu tiên mua cho mẹ, có 16% cho biết sẽ mua các loại bông tai, dây chuyền và các loại nhẫn thời trang (fashion ring)...

Cuộc thăm dò cũng cho biết có 62% số người được thăm dò cho biết sẵn sàng mua nữ trang hay đồng hồ để tặng mẹ, dù rằng mức chi tiêu để mua quà tặng này có thể lên đến 300 đô la, tức hơn hẳn mức chi tiêu trung bình của mỗi người Hoa Kỳ trong Ngày Hiền Mẫu này, dự trù là... 139.14 đô la!

Trong khi đó, cuộc thăm dò nơi các bà mẹ về món quà mà các bà chờ đợi vào Ngày Hiền Mẫu này là gì, thì thấy có 23% các bà mẹ cho biết thích nhận được các loại nữ trang hay đồng hồ, 22% thích nhận được một món quà có tính cách cụ thể hơn nữa, đó là loại nữ trang nào đó có gắn... hột xoàn hay đá quý... (L.T.)

Ngày của mẹ” (Mother’s Day - ngày chủ nhật thứ hai của tháng 5), năm nay lại được nhãn hiệu sữa Ensure Gold của Abbott Hoa Kỳ, nhắc nhở trong 1 chương trình truyền thông 3 phút trên đài HTV7 nhằm thay mặt những người con Việt Nam gửi muôn vàn lời yêu thương tới đấng sinh thành.

Chương trình thu hút sự góp mặt của nhiều nghệ sĩ có tên tuổi như ca sĩ Lam Trường, nghệ sĩ Thanh Ngân, Việt Trinh… và cả nhiều nhân vật nổi tiếng như Giám đốc Ninomax, nghệ nhân Ý Lan, Bác sĩ Ngọc Lan - Ngọc Phượng… nói về những kỷ niệm, những tình cảm yêu thương của mình đối với Mẹ, được phát sóng vào các ngày thứ Hai, Tư, Sáu vào lúc 19h45 trên HTV7 từ ngày 27/4 tới ngày 13/5 và trên sóng các đài truyền hình địa phương phía Bắc như Hà Tây, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Huế từ ngày 3/5 tới ngày 13/5.

Ngoài những thông điệp đầy ý nghĩa được truyền tải qua lời những người con tiêu biểu trong chương trình “Ngày của mẹ”, Ensure Gold còn thay mặt những người con gửi tặng quà là phiếu “Khám sức khỏe” cho Mẹ mình để thể hiện sự quan tâm, chăm sóc tới sức khỏe của Mẹ.

Tại thành phố Hồ Chí Minh, 1,000 người con đầu tiên gọi điện đăng kí tới số 8294969 sẽ nhận được 1,000 phiếu khám sức khỏe miễn phí tại phòng khám Victoria hoặc phòng khám An Sinh. Chương trình dành cho các bà mẹ trên 50 tuổi, là lứa tuổi rất cần được để ý chăm sóc về sức khỏe. Ngoài ra người đăng kí cũng có cơ hội tặng những tấm thiệp chúc mừng miễn phí cho Mẹ của mình, cùng với những giải thưởng may mắn bao gồm 1 giải nhất có giá trị 10 hộp sữa Ensure Gold và 1 sổ tiết kiệm 1 triệu đồng, và 3 giải khuyến khích với mỗi giải thưởng là 5 hộp sữa Ensure Gold.

Cho tới thời điểm này chương trình đã thu hút được khoảng 500 người đăng kí tham gia chương trình tại TP Hồ Chí Minh.

Tại khu vực các tỉnh phía Bắc, khán giả gửi tin nhắn tới số 8383 với nội dung “ME X Y Z” (trong đó X là tên của Mẹ, Y là địa chỉ, và Z là lời chúc dành cho Mẹ) để tặng thiệp chúc mừng miễn phí cho Mẹ, cùng với những cơ hội trúng thưởng ngẫu nhiên do máy tính chọn lựa. Ngoài ra, mỗi tin nhắn cũng sẽ tương đương với 1,000 đồng đóng góp vào quỹ các bà mẹ neo đơn.

“Ngày của mẹ” là một ngày lễ lớn trên khắp hành tinh nhằm tôn vinh và bày tỏ lòng biết ơn tới các bà mẹ, một truyền thống tốt đẹp rất gần với tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam. Với mong muốn đóng góp và phát triển những giá trị nhân văn của cộng đồng, Ensure Gold đã và sẽ tiếp tục giới thiệu những chương trình tương tự tại Việt Nam.

24h.com

 

  • Võ Thị Diệu Hằng

  • Đăng lần đầu tháng 5/2005

  • Bổ sung lần 2, tháng 5/2006

  • Bổ sung  lần 3, 13 tháng 5, 2007

  • Bổ sung  lần 4,10 tháng 5, 2009

  • Bổ sung hình ảnh lần 5, 27 tháng 5, 2012

  • Bổ sung  lần 6, 20 tháng 8, 2014

 

©  http://vietsciences.free.fr Võ Thị Diệu Hằng