Báo chí Việt Nam suốt những ngày qua liên tiếp cập nhật những văn bản mang tính cấp bách của chính phủ về công tác phòng chống cúm gia cầm. Nhiệm vụ hàng đầu mà nhà cầm quyền Hà Nội đưa ra là phải kiên quyết không để dịch tái bùng phát nhất là vào thời điểm mùa mưa lũ, cũng như mùa đông sắp tới.
Trong thực tế những người dân cần làm gì để phòng chống cúm nói chung và cúm gia cầm H5N1 nói riêng?
Gia Minh hỏi chuyện tiến sĩ y khoa Nguyễn Đình Nguyên tại Úc khi ông về công tác ở Việt Nam hồi tuần qua. Trước hết ông nói về việc sử dụng thuốc Tamiflu mà nhiều người vẫn cho là cách phòng chống cúm duy nhất hiện thời.

Tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên: Cần xác định Tamiflu không phải là thuốc để điều trị cúm gia cầm, mà là để trị cúm không đặc hiệu, cúm A không đặc hiệu. Tamiflu cho đến nay chỉ chứng minh là làm giảm triệu chứng chứ không giảm tỷ lệ tử vong. Mà mục tiêu trong cúm gia cầm là giảm tỷ lệ tử vong.
Tamiflu cũng giống các lọai thuốc khác là một vũ khí; nhưng virus H5N1 chúng ta chưa biết hết kết cấu của nó nên kháng thuốc là chuyện đương nhiên. Virus cúm để tồn tại thì biến hình; nếu can thiệp tự nhiên thì biến đổi chậm nhưng nếu mạnh thì nó phải biến hình.

Gia Minh: Mọi người vẫn cho rằng Tamiflu là thuốc chống hiệu quả nhất, vậy phải áp dụng biện pháp gì để phòng ngừa?

Tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên: Tamiflu là điều trị gốc tức khi triệu chứng phát ra rồi thì phải uống đúng liều, đúng thời điểm. Nếu dùng trước khi phát hiện bệnh mới hiệu quả. Nên phải theo nguyên lý phòng ngừa. Thường có triệu chứng mới vào viện, mà khi vào viện rồi thì dùng Tamiflu không có hiệu quả.
Phải hiểu vật chủ trung gian là gia cầm, thủy cầm… Nhưng cắt nguồn gia cầm không giải quyết đuợc vấn đề. Chỉ còn cách phòng chống thụ động và phòng chống chủ động là vắc xin. Nhưng cúm nhóm A có đặc điểm là biến hình theo thời gian. Phương pháp thụ động nhất là giữ vệ sinh cá nhân.

Gia Minh: Tiến sĩ đang có mặt tại Việt Nam, thì nhận xét của tiến sĩ về những biện pháp đang thực hiện?

Tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên: Theo tôi bệnh dịch theo chu kỳ là trở lại. Nhưng tôi thấy có biện pháp tích cực là thủ tướng vận động kêu gọi để quản lý chặt nguồn gây bệnh: như việc cách lý, khu trú giảm thiểu lây lan.
Tôi thấy Việt Nam đang tích cực làm việc đó. Dù sao trong thời gian qua Việt Nam là một trong những nước có khả năng ngăn ngừa dịch tái phát và tác hại của dịch.

Gia Minh: Đối với bản thân người dân thì phải làm gì trong lúc này khi chu kỳ trở lại?

Tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên: Đối với người dân sở tại thì dù chưa có khả năng lây lan từ người qua người, nhưng khi thấy đàn gà bệnh thì đừng phát tán bệnh ra bằng cách bán đi để lấy lại tiền, mà phảu hủy đi.
Người du lịch thì về chuyên môn không có khuyến cáo cách ly; nếu không đến trang trại nuôi gia cầm thì thôi. Khi có khuyến cáo không ăn thì mới không ăn. Cho đến bây giờ thì Y tế Thế giới chưa có khuyến cáo nào là không đến những vùng không có cúm gia cầm.
Đặc điểm của cúm gia cầm là ở 56 độ C  đã chết rồi. Chúng ta biết nó là nguy hiểm nhưng không phải đến mức phải sợ hãi.

Gia Minh: Xin cám ơn Tiến sĩ Nguyễn Đình Nguyên.