Tiểu sử tc giả
1/ Cu chuyện Rip Van Winkle. |
Ai đ từng đi du lịch ngược Dng Sng Hudson đều phải nhớ Rặng Ni Catskill. Rặng ni ny nh cao ln về pha ty của dng sng, thấp ở dưới l một ngi lng nhỏ nằm ngủ yn. Khi đất nước ny cn l một thuộc địa của Đế Quốc Anh, trong lng ny c một người đn ng tn l Rip Van Winkle cư ngụ. Rip l một anh chng đơn giản, bản tnh tốt. Đối với cc người trong lng, anh ta l một lng giềng tử tế. Nếu một nng dn no cần gip đỡ, anh ta đều tiếp tay. Anh ta cũng chạy theo cc phụ nữ trong lng. Anh ta chỉ dạy cho trẻ em trong lng cch bắn bi hay thả diều. Mỗi khi Rip đi qua lng, trẻ em thường vy quanh anh ta. Anh kể cho chng nghe nhiều chuyện ma, ph thủy v người da đỏ. Cc trẻ em thường leo trn đi anh hay nhẩy ln lưng anh. Chng tru chọc anh cả trăm cch. Ngay cả cc con ch trong lng cũng khng sủa cắn anh. Tuy nhin Rip c một lỗi lầm lớn, đ l khng chịu lm việc nơi nng trại của mnh. Khng phải l anh đ khng thử lm việc. Bất kỳ anh lm việc g, tất cả đều hỏng. Cc hng ro bao quanh căn vườn của anh đều sụp đổ. B của anh bị mất trộm. Cnh đồng của anh bị cỏ mọc nhanh hơn cc nơi khc. Mỗi khi Rip bắt đầu lm việc th trời đổ mưa. Chẳng cần phải ni mọi người đều biết rằng nng trại của anh l thứ km nhất trong lng. Cc con của Rip cũng thế, rch rưới v lu lổng như thể những đứa trẻ khng c gia đnh. Con trai của anh c cc thi quen như cha, cũng mặc quần o cũ của cha, vừa qu rộng, vừa cẩu thả, khi lm việc cần tới một tay giữ quần, gy thm trở ngại. Tất cả những điều kể trn khng lm cho Rip bận tm. Chẳng bao giờ anh ta thấy hứng th về một thứ g. Sống một mnh, Rip mới l con người hon ton hạnh phc. Nhưng b vợ Van Winkle chẳng hề để anh ta yn! B la ln: Rip Van Winkle, anh khng biết xấu hổ sao? Ti chẳng hề gặp một con người vừa lười biếng, vừa tr trệ như anh! Tại sao anh khng ra ngoi lm việc đi? Rip đ từng biết rằng anh khng thể ni ra m khiến cho vợ im miệng. V vậy anh chỉ biết nhn vai, lắc đầu v khng ni g! Nhưng cch im lặng của Rip cng lm cho b vợ nổi giận hơn v la lớn thm. Khi khng thể chịu đựng lu hơn, Rip đi ra ngoi. Trong nh,ợ Rip chỉ c một người bạn duy nhất l con ch Wolf. Con ch ny cũng sợ vợ như chủ của n. Mỗi khi đi vo trong nh, n ci đầu, đui quặp giữa hai chn. N lẻn đi, trnh khe mắt nhn v cy chổi của b Van Winkle. Khi cy chổi hiện ra, n phng ra cửa, ku lớn tiếng. Kể từ khi kết hn, thời gian tri qua cng lm cho Rip dở hơn. Để an ủi mnh, Rip thường ra ngoi qun rượu giữa lng. Tại nơi ny anh ta gặp một số người địa phương. Họ ngồi trn chiếc ghế di, trước qun, ni chuyện c k hay kể lại cc cu chuyện vớ vẩn khng bao giờ hết. Họ thuộc về một thứ hội lng, họ ht thuốc suốt ngy v gật đầu ra vẻ khn ngoan. Người đứng đầu hội lng tn l Nicholas Vedder, ng chủ qun. ng ta ngồi trong chiếc ghế rộng, k tại nơi đầu ghế di. D cho tại nơi qun ny, Rip vẫn khng được an ton. B Van Winkle thường xuất hiện nơi cửa qun. B ta la tất cả mọi người v gọi họ l lười biếng, chẳng ch lợi g v b ta cũng nắm cnh tay Rip, ko anh ta về nh! Một lối thot duy nhất của Rip l đi su vo trong rừng. Tại nơi đy, anh ta cảm thấy an ton. Rip ngồi dưới gốc cy, chia phần ăn với con ch Wolf v ni: Wolf đng thương, b chủ của my khiến cho my sống đời con ch. Nhưng cho tới khi no tao cn sống, my vẫn cn c bạn. Con ch vẫy đui, nhn chủ vừa thương hại, vừa u yếm. Vo một ngy ma thu đẹp trời, Rip đi su v ln cao trong Rặng Ni Catskill. Tới chiều, anh ta cảm thấy mệt mỏi nn ngồi nghỉ. Nhn qua hng cy, anh thấy cc cnh đồng pha dưới. Anh cũng nhận ra Dng Sng Hudson chảy rực rỡ trong yn lặng. Anh nhn r cc cnh buồm trắng trn nền trời tm. Anh ngắm l cy rừng rơi từ cnh cy gần đ. Bỗng nhin Rip nhận biết rằng chiều tối rồi m chưa về nh. Anh vội vng leo xuống ni. Đng vo lc ny, Rip nghe thấy tiếng gọi từ đằng xa: Rip Van Winkle, Rip Van Winkle. Rip nhn quanh. Anh khng thấy g m chỉ gặp một con quạ c đơn bay trn đầu anh. Anh ta nghĩ: Chắc l do tr tưởng tượng m ra. Rip lại tiếp tục đi khi nghe thấy cũng tiếng gọi khi trước: Rip Van Winkle, Rip Van Winkle, đồng thời con ch Wolf chồm ln v sủa lớn tiếng. Rip bắt đầu cảm thấy sợ hi. Rip quay đầu lại v nhận ra một người hnh dng kỳ dị đang chậm chạp leo ln cc tảng đ. Người lạ ny cong người v một vật đeo trn lưng. Rip ngạc nhin khi thấy một người lạ tại nơi c liu ny. Rip nghĩ: phải l một trong cc người lng giềng của mnh. Khi lại gần, Rip bị sửng sốt v người lạ. Anh ny vừa ln vừa mập, c tc v ru rậm rạp, mặc y phục Ha Lan của thời cổ xưa. Anh ny cũng mặc cả quần ống tm v trn vai cn vc một thng c vẻ đầy rượu. Người lạ ny ra hiệu bảo Rip gip một tay. Bản chất của Rip l hay gip đỡ, v thế Rip tiến tới người lạ v đỡ lấy thng rượu nơi vai của anh ln. Mỗi người thay nhau vc thng rượu một lc khi họ tm đường đi ln ni. Cng về sau Rip cng nghe thấy cc tiếng vang rền di như tiếng sấm từ đằng xa. Cc tiếng động pht ra từ khoảng giữa hai tảng đ lớn m hai người đang đi tới. Rip cho rằng phải c mưa v sấm l thứ thường xẩy ra trn ni cao. Anh ta tự hỏi tại sao người lạ mang một thng rượu ln miền ni hoang d ny. Nhưng rồi Rip khng ni g. Cả hai người đi giữa hai tảng đ lớn, vo một khoảng đất trống nhỏ hnh trn m thin nhin đ tạo nn giữa miền ni. Tại nơi ny Rịp nhn thấy một cảnh lạ khc. Trn khoảng đất trống c cc người kỳ dị đang chơi bng. Họ mặc y phục kỳ cục, kiểu cổ với o chẽn, quần tm, vi người c dao găm di đeo nơi thắt lưng. Mặt của họ trng cũng buồn cười. Một người c ci đầu to, mặt dẹp v mắt nhỏ như mắt heo. Một người khc c ci mũi to gần như chiếm cả khun mặt. Họ đều để ru với mu v kiểu khc nhau. Một người đn ng mập mạp c vẻ l trưởng nhm, mặc y phục ton mu đỏ, đội mũ trắng c gắn một lng chim di. Cả nhm người ny lm cho Rip nhớ lại cc bức tranh Ha Lan cổ xưa. Cc người lạ ny c vẻ đang vui chơi nhưng lại nghim nghị v khng ni g. Tiếng động nghe thấy chỉ l tiếng cc quả bng đụng vo cc quả chy cản. m thanh dội ra, vang ln trong ni giống như tiếng sấm rền. Khi Rip v người lạ tới gần, cc người ln ngưng chơi bng. Họ nhn chằm chằm vo Rip khiến cho cặp đi của Rip run ln. Rồi một người trong bọn họ đổ rượu vo cc ly lớn. Cc người ny uống rượu từng hớp trong yn lặng. Sau một lc, Rip bớt sợ hi. Khi khng cn bị ai nhn nữa, Rip bắt đầu nếm thử rượu. Một lần nếm rồi, dẫn tới lần sau. Anh ta uống nhiều rượu qu cho tới khi cảm thấy chng mặt. Mắt của Rip đờ đi v đầu c suy sụp. Rip sớm chm vo trong giấc ngủ say. Khi tỉnh dậy, Rip thấy mnh nằm tại nơi đ gặp người lạ với thng rượu. Anh ta dụi mắt, lc ny l buổi sng, trời nắng. Chim chc đang nhẩy nht v ru rt trong cc bụi cy. Một con chim diều hu đang bay l l trn cao. Rip suy nghĩ: Chắc l ta đ khng ngủ tại nơi ny suốt đm, rồi anh nhớ lại những g đ xẩy ra trước khi buồn ngủ. Anh ta cn nhớ một người kỳ dị với thng rượu, cc người chơi bng trong ni v anh đ uống rượu nhiều ly. Rip nghĩ ngợi một cch đau khổ: Ta phải xin lỗi b Van Winkle thế no đy?. Rip nhn quanh, tm kiếm khẩu sng đ từng được lau dầu sạch sẽ, nhưng anh ta chỉ thấy một khẩu sng rỉ st. Anh nghĩ rằng cc người kỳ dị trong ni đ tru chọc anh. Anh ni: Họ đ đổ rượu cho ta uống rồi lấy đi khẩu sng. Con ch Wolf cũng biến mất, Rip hut so nhiều lần m chẳng thấy con ch. Rip quyết định trở lại nơi m anh đ trải qua ban đm, tự bảo mnh nếu ta gặp một trong cc người đ, ta sẽ đi lại con ch v khẩu sng. Rip đứng dậy một cch kh khăn. Người anh cứng đờ khiến cho anh di chuyển nặng nề. Rip ni: Ngủ trn nền đ cứng ny khng hợp với ta. Sau một lc, Rip tm ra con đường mn m anh đ từng đi với người lạ. Khi tới cc tảng đ, anh ngạc nhin v một dng suối chảy qua nơi đy. Khng c cch no đi qua giữa hai tảng đ. Khng cn dấu vết no của khoảng đất trống. Chỉ c một bức tường đ cao từ đ nước đổ xuống. Rồi Rip phải ngừng lại. Anh ta bối rối. Anh gọi con ch nhiều lần. Chỉ c tiếng quạ trả lời. Điều g đ xẩy ra? Buổi sng đ tri qua v Rip thm bữa ăn sng. Anh ta khng muốn về nh với vợ, nhưng chẳng lẽ chết đi trong miền ni ny sao, v vậy Rip lắc đầu, rồi đặt khẩu sng rỉ st ln vai v buồn b hướng về nh. Khi gần tới lng, Rip nhn thấy nhiều người nhưng khng c ai m anh ta quen cả. Điều ny lm cho Rip ngạc nhin bởi v anh biết r từng người sống nơi đy. Quần o của họ cũng khc lạ, khng giống thứ m anh đang mặc. Cc người dn lng nhn chằm chằm vo Rip với cng vẻ ngạc nhin. Rip nhận ra rằng khi họ nhn anh, họ sờ vo cằm của họ. Khng suy nghĩ, Rip cũng lm theo. Qu ngạc nhin, Rip thấy bộ ru của mnh đ di tới ba tấc. Tới lc ny, Rip đi vo trong lng. Một nhm trẻ em lạ đi theo gt anh ta. Chng la ht v tru chọc anh, chỉ vo bộ ru di. Cc con ch cũng sủa lớn khi anh ta đi qua. Ngi lng ny c vẻ khc trước, vừa rộng hơn vừa đng người hơn. C cc dy nh m Rip chưa hề thấy trước kia v cc căn nh m anh đ từng ghi nhớ th nay đ biến mất. Cc tn lạ được gắn trn cửa nh. Cc bộ mặt lạ xuất hiện nơi cửa sổ. Mọi người đều xa lạ. Đầu c Rip quay cuồng. Anh ta tự hỏi phải chăng anh v thế giới chung quanh đ bị m hoặc. Chắc chắn đy phải l ngi lng bản qun của anh. Anh vừa mới rời khỏi lng vo ngy hm trước! Đ từng c cc đồi v thung lũng của Rặng Ni Catskill! Nơi xa xa l Dng Sng Hudson mu bạc đang chảy. Rip suy nghĩ: Bnh rượu kia đ lm cho đầu c của ta rối loạn. Rip tm lối về nh một cch kh khăn. Anh ta lại gần nh với nỗi e sợ. Mỗi lc, anh trng đợi nghe thấy giọng ni đanh thp của b Van Winkle. Anh ta đ thấy căn nh suy tn rất nhiều. Mi đ đổ, cửa sổ bễ vỡ, cnh cửa lớn long bản lề. Một con ch đi giống như con Wolf đang lừ đừ canh chừng. Rip gọi tn n nhưng con ch gầm gừ v nhe răng nhọn, rồi bỏ đi. Anh Rip đng thương ny thở di: Con ch của ta cũng qun cả ta nữa!. Rip đi vo trong nh. Căn nh th trống trải v yn lặng. Anh ta lớn tiếng gọi vợ v con nhưng chỉ vang ln tiếng của anh rồi tất cả đều im lặng. Rip vội bước tới nơi hội họp cũ, qun rượu trong lng. Nhưng qun ny cũng khng cn nữa. Tại nơi đy tọa lạc một căn nh lớn bằng gạch, trn cửa c treo tấm bảng Khch Sạn Đon Kết. Rồi cy lớn trước qun rượu được thay thế bằng một cột cờ cao v trn ngọn cột, c một l cờ với cc ngi sao v sọc, đang bay phấp phới trong gi nhẹ. Mọi thứ đều lạ v b ẩn. Chỉ c một vật quen thuộc được vẽ trn cửa, đ l bộ mặt vui tươi của Vua George. Dưới chnh bức vẽ ny Rip đ từng ht thuốc v ni chuyện với bạn b. V bức vẽ cũng bị thay đổi lun. Chiếc o mu đỏ của Vua George by giờ trở thnh mu xanh v vng. ng ta đội trn đầu một chiếc mũ thay v vương niệm, pha dưới c kẻ dng chữ lớn: TƯỚNG WASHINGTON. Thng thường trong qun kh đng người. Rip tm kiếm Nicholas Vedder hay Van Bummel nhưng chẳng thấy đu, chỉ c cc g xa lạ rảo bước quanh đ. Họ tranh luận về cc vấn đề dn quyền, bầu cử, tự do, đồi Bunker, Quốc Hội. Đối với anh Rip đang bỡ ngỡ, cc từ ngữ ny chẳng mang nghĩa g. Đm đng vy quanh Rip. Họ nhn vo bộ ru di của anh, vo cy sng rỉ st v bộ y phục xa lạ. Cuối cng một người rẽ đm đng v ni: chng ti đang c bầu cử tại đy. Tại sao ng mang sng tới? .Rip ku ln: Khoan đ, ti l con người tn trọng ha bnh v trung thnh với Nh Vua. Một người la lớn: Trung thnh với Nh Vua hả? ng ta l một người thuộc Đảng Tory! ng ta l một gin điệp, đả đảo ng ấy!. Rip đng thương cố gắng cắt nghĩa rằng anh ta khng lm hại ai, anh chỉ muốn tm kiếm vi người bạn m anh thường gặp nơi qun rượu. Một người ni: Vậy họ l ai? Kể tn ra!. Rip suy nghĩ một lc lu rồi ni: Nicholas Vedder by giờ ở đu?. Sau một lc yn lặng, một ng gi bằng giọng ni yếu ớt đp lại: Nicholas Vedder hả? ng ta đ chết 18 năm rồi! ng ta được chn trong sn nh thờ!.- Thế Brown Dutcher ở đu? ng ta đ theo qun ngũ từ đầu cuộc chiến v khng bao giờ trở lại.- Cn Van Bummel, ng hiệu trưởng?. ng ta cũng tham gia chiến tranh, đ từng l một vị tướng. By giờ ng ta ở trong Quốc Hội. Rip buồn rầu. Tất cả cc bạn cũ của anh đ khuất. Mọi cu trả lời đều lm anh bối rối. C những điều m anh khng hiểu nổi: Quốc Hội! Chiến tranh! Cuối cng Rip ni ra một cch tuyệt vọng: Tại đy c ai biết Rip Van Winkle khng? Một người trả lời: Ồ, chắc rồi, Rip Van Winkle ở đằng kia!. Rip quay người lại. Dựa vo thn cy l hnh ảnh của chnh anh khi đi vo trong ni, trng vừa lười biếng, vừa rch rưới. Anh Rip đng thương lc ny hon ton bối rối. Anh khng biết rằng chnh mnh cn l mnh hay l một người khc. Vo lc ny, một người hỏi: ng l ai?. Rip ku ln: Ti khng biết! Ti khng cn l ti nữa! Ti ở đằng kia hả, khng. Đ l một người khc đ ăn mặc giống ti! Ti l ti tối hm qua. Nhưng ti đ ngủ trong ni v khẩu sng của ti bị tro. Mọi vật đều thay đổi. Ti khng cn biết tn ti l g v ti l ai?. Mọi người nhn nhau, lắc đầu buồn b! Họ g đầu suy nghĩ. C người ni nhỏ về việc tước đi khẩu sng trước khi ng gi ny c thể lm hại ng ta hay người khc. Rồi một người đn b trẻ len qua đm đng, nhn ng gi Rip c bộ ru bạc. B ny bế một đứa b mụ mẫm trong tay. Đứa b la khc khi nhn thấy ng gi ru rậm. B ta bảo nhỏ đứa b: Im đi, Rip, ng gi ny khng lm hại con đu!. Tn của đứa b v giọng ni của người mẹ lm cho Rip giật mnh.Rip hỏi: Tn chị l g?- Judith Gardenier!. V tn cha của chị?. B ta trả lời: A! một người đn ng đng thương, tn l Rip Van Winkle. Nhưng đ 20 năm từ khi ng ta bỏ nh ra đi, khng ai nghe ni về ng ta nữa. Con ch đ trở về nh m khng c ng ấy. Khng ai biết ng ta đ tự st hay bị đạn lạc, lc đ ti cn l một đứa b. Rip hạ giọng hỏi thm một cu: Mẹ của b by giờ ở đu? Ồ, b ta đ chết khng lu sau đ, do ci nhau với anh chng bn dạo. Cuối cng cn c một cht tin vui. Rip khng cầm giữ được lu nữa. ng ta chong tay quanh người con gi của mnh v ku ln: Ta l cha của con đy, ta đ l Rip Van Winkle vo thời đ! By giờ ta l ng gi Rip Van Winkle. Rip quay về pha đm đng: C ai ở đy biết anh chng Rip Van Winkle đng thương khng?. Mọi người yn lặng. Rồi một b gi bước chậm chạp về pha Rip. B ta xem xt bộ mặt của Rip một lc v ni: Chắc rồi, đy l Rip Van Winkle. Chnh l Rip! Cho mừng anh trở về, anh bạn lng giềng! Tại sao v anh đ ở đu trong 20 năm trường? Rip kể lại cu chuyện. Hai mươi năm trường đối với Rip chỉ l một đm tri qua. Cc người dn lng lắng nghe v lắc đầu. Họ khng dm tin nữa. Nhưng rồi sau đ, họ thấy ng gi Peter Vanderdink bước chậm chạp trn đường. Họ quyết định hỏi ng ta nghĩ sao? Peter l người gi nhất trong lng. Peter nhận ngay ra Rip. ng ta chấp nhận cu chuyện của Rip l sự thực. ng ta cắt nghĩa rằng Rặng Ni Catskill thường c những người lạ lui tới. ng gi Peter ni một cch trịnh trọng: Quả thật, ng Hendrik Hudson đ tm ra dng sng v mỗi 20 năm, ng ta đều trở lại với nhm người của ng khi tuần trăng bn nguyệt. Bằng cch ny, ng ta v cc thuộc hạ c thể kiểm sot dng sng. ng gi Peter tiếp tục kể: Tại sao hả, cha của ti đ một lần trng thấy họ tại thung lũng trong miền ni. Họ mặc y phục Ha Lan v chơi chn quả bng. ng Peter cũng lắc đầu một cch nghim nghị: Vo một buổi chiều ma h, chnh tai ti nghe thấy họ chơi bng gỗ với m thanh gy ra giống như tiếng sấm. Cu chuyện bị cắt ngắn v đm đng giải tn v quay về cuộc bầu cử. Người con gi của Rip dẫn ng ta về cư ngụ với gia đnh nng. C ny kết hn với một nng dn vui vẻ. Rip cn nhớ anh chng ny l một trong cc đứa trẻ đ từng tro ln lưng của mnh. Cn về con trai của Rip, cậu ny được mướn lm cng cho một nng trại. Giống như cha, cậu ta giỏi việc của người khc cn việc của mnh th dở. ng gi Rip lại tiếp tục cch đi chơi v thi quen cũ. Phần lớn thời giờ ng trải qua l kể chuyện tại chiếc ghế di trước qun. D sao phải rất lu ng ta mới hiểu r những g xẩy ra trong giấc ngủ. Đ c một cuộc cch mạng. Quốc gia ny khng cn thuộc về nước Anh. By giờ Rip l một cng dn tự do của Hoa Kỳ. Nhưng tự do đối với Rip c một nghĩa khc. ng ta c thể đi mọi nơi m khng nghe thấy giọng ni của b Van Winkle. Rip thường hay kể chuyện của mnh cho mọi người lạ tới qun rượu. Cuối cng tất cả đn ng, đn b v trẻ em lng giềng đều thuộc lng cu chuyện ny. D cho vi người ni rằng họ nghi ngờ sự thực của cu chuyện nhưng cc người Ha Lan loại cổ đều tin tưởng từng lời kể. Ngay cả tới ngy nay mỗi khi nghe thấy tiếng sấm vo buổi trưa h, nhiều người cn ni rằng đ l do ng Hendrik Hudson v nhm người của ng ta đang chơi bng gỗ trong Rặng Ni Catskill. 2/ Tc Phẩm v Tc Giả. Rip Van Winkle l một cu chuyện c nguồn
gốc từ chuyện dn gian Đức, lần
đầu tin xuất hiện vo năm 1819/20
trong cuốn Sch Phc Thảo (The Sketch Book) nhưng
sau đ, đ sớm trở thnh một
huyền thoại. Cu chuyện anh chng Rip v tch
sự, lẩn trnh b vợ v cc trch nhiệm
gia đnh, đi vo trong ni với con ch v
khẩu sng rồi trở về lng cũ sau 20 năm
ngủ say, đ được nhiều người
ưa thch tại Hoa Kỳ bởi v khng
những nh văn Irving đ thay đổi
cốt truyện m cn thm vo trong chuyện
thứ hương vị văn chương đặc
biệt Mỹ. Người Mỹ thng thường
được coi l c cc đặc tnh như
lạc quan, thực tế, hướng về tương
lai...
|