Bi kịch Hamlet của Shakespeare
Phạm Văn Tuấn
 

Tiểu sử Shakespeare

1/ Hong Tử Hamlet của Xứ Đan Mạch.


Vo thời xa xưa, trong lu đi Elsinore cổ knh c nhiều bng ma. Bng ma hiện ra tại cc cửa sổ. Bng ma chờ đợi tại cc cầu thang. Bng ma cũng chập chờn trong cc gc phng, nơi cc mn cửa, sau ngọn lửa le li trong l sưởi. Sống trong lu đi ny l Vua nước Đan Mạch Claudius. Mỗi đm, nh vua tổ chức tiệc tng, với pho bng, với m nhạc huyn no nhưng quanh quẩn đu đ vẫn l cc bng ma v cảnh yn lặng gh rợn vẫn rải rc đ đy trong ta lu đi. Trn sn thượng của ta lu đi lại c một con ma thường đi đi lại lại, lm cho nhiều người bị khiếp sợ. Cc người lnh đ kể cho Hong Tử Hamlet về con ma đ. Con ma ny c bộ mặt buồn thảm hơn l giận dữ, mặc bộ o gip mu xm trng giống như nh vua đ qua đời, thường hiện ra khi đồng hồ g 12 tiếng, ra hiệu bằng cử chỉ m khng ni nn lời.

Trong một đm tối, Hamlet đ cng người bạn thn tn l Horatio v người lnh gc Marcellus leo ln trn sn thượng của ta lu đi, men theo cc bức tường, đuổi theo con ma, để tm cch ni chuyện với con ma. Con ma đ vẫy Hamlet tới một nơi hoang vắng để ni chuyện ring tư khiến cho Horatio v Marcellus khuyn Hong Tử khng nn mạo hiểm bởi v c thể bị m hại. Nhưng Hong Tử Hamlet vẫn coi thường nguy hiểm, khng sợ hi. Khi đ ở một nơi vắng vẻ, con ma cho biết chnh n l nh vua cũ, v đ ni với Hong Tử như sau :"Ta l hồn của cha nh ngươi, đang chịu số phận phải đi lang thang trong cc đm trường lạnh gi bởi v khng được giải tội. Ci chết đ tới với ta qu bất ngờ". Hamlet hỏi hồn ma :"Mi chết v bị rắn độc cắn phải khng ?" Hồn ma bn trả lời :"Vng, đng vậy, bị cắn bởi chnh con rắn độc đang đội vương niệm của ta v ngủ với vợ của ta. Em ta đ giết ta do đổ thuốc độc vo lỗ tai của ta khi ta đang ngủ trong vườn tri cy, để cướp đi ngai vng v hong hậu của ta".

Hong Tử Hamlet đ thốt ln :"Ta biết điều đ, tm hồn ta biết điều đ". Từ lu, Hamlet khng hiểu tại sao chng ght Vua Claudius v cho tới lc ny, chng bị sửng sốt v mẹ của chng đ sớm kết hn với người em trai của người chồng cũ, gần hai thng sau khi vị vua gi qua đời. Dĩ nhin, đy l một vụ st nhn. Vụ m muội ny đ cắt nghĩa về con người đ kết hn với mẹ của chng v đy l một cuộc hn nhn khng thch hợp, khng hợp php. Con ma yu cầu Hong Tử Hamlet : "Hy bo th cho ta về vụ st nhn độc c ny. Hy nhớ đến ta". Lm sao Hamlet qun được điều ny ? Vị Hong Tử thề rằng sẽ dẹp qua mọi chuyện vui chơi, mọi cuộc thể thao, cho tới khi no giết được Claudius. Nhưng Hamlet l một thanh nin đang ở trong tuổi yu đương, chương trnh kết hn với nng Orphelia sẽ bị hon lại. Hạnh phc phải nhường chỗ cho bổn phận, bổn phận bo th cho cha !

Để che dấu định bo th ny, Hong Tử Hamlet phải giả đin để đnh lừa Vua Claudius v Hong Hậu, khng cho họ biết chng đang suy nghĩ về ci chết của người cha v tm cch bo th, v khiến cho họ tưởng rằng chng đin v tnh, lm cho cho Vua Claudius tin tưởng rằng mnh lun được an ton, rồi vo lc thuận tiện, Hamlet sẽ giết chết nh vua ny. Nhưng việc giả vờ bị đin khng khng phải l dễ. Hong Tử Hamlet đ kể dự định của mnh với người bạn thn nhất l Horatio v cng t người biết về định bo th, cng tốt. Hong Tử Hamlet c thể tm sự với nng Orphelia nhưng khng hiểu tại sao vo dạo ny, nng Orphelia lạnh nhạt với chng, biết đu rằng do cha của nng, B Tước Polonius, một người cha p đảo v khng thng cảm, đ ngăn cản cu chuyện yu thương.

Rồi vo ngy hm sau, nng Orphelia đ bị bối rối khi nhn thấy người yu cũ mặc bộ y phục mu đen, đi nghing ngả gần căn phng của nng v ni năng lảm nhảm với nng như một kẻ đin. Orphelia hoảng sợ. Anh của nng l cng tử Laertes vừa mới xuống tầu qua nước Php du học, cho nn nng Orphelia sẽ đi cầu cứu ai đy, ngoại trừ người cha ? B Tước Polonius l một con người tự phụ, trước kia l một nh chnh trị khn ngoan, một cố vấn cho nh vua nhưng ngy nay, tuy ng ta khng cn l một nh triết học su sắc nhưng vẫn cn giữ một chức vụ cao trong triều đnh. Đi khi ng B Tước ny cũng quyết định sai nhầm, ng ni nhiều chuyện tầm thường hơn l suy nghĩ su xa. D thế, Orphelia vẫn kể cho cha nghe mọi sự việc đ xẩy ra. B Tước Polonius đ hỏi con gi :"Gần đy, con c ni cu no thiếu vẻ thương yu với Hong Tử khng ?" v Orphelia đ trả lời :"Con đ lm theo lời cha dặn. Con bảo chng rằng con khng thể gặp chng được nữa". - "Phải rồi, đ l l do tại sao khiến chng ha đin". ng gi Polonius ni ra một cch quả quyết : "Cha cho rằng chng chơi đa với tnh yu của con, v vậy cha đ khng khuyến khch con tiến tới, nhưng r rng l chng đ yu thương con rồi đ".

Thế rồi B Tước Polonius đ thuật lại cho Vua Claudius v Hong Hậu Gertrude những điều đ xẩy ra cho Hong Tử Hamlet khiến cho chng thanh nin tuấn t ny c cc cch hnh sử hoang tưởng, đi mắt ngơ ngc, miệng ni lm nhảm B Tước Polonius cn xc nhận rằng :"Qu ngi sẽ thấy gốc rễ của căn bệnh l tnh yu ! Qu ngi hy nấp sau tấm mn cửa treo tại hnh lang v ti sẽ xếp đặt cho đi trẻ gặp nhau bất ngờ. Qu ngi sẽ thấy tại v tnh yu ! Ti khng hề can thiệp vo đ".

Hong Tử Hamlet l một sinh vin v một người biết suy nghĩ. Chng c thể rời khỏi lu đi Elsinore để đi du học, giống như cậu cng tử Laestes, nhưng người mẹ qu thương con đ khng để chng ra đi. Con ma đ năn nỉ chng ở lại v đầu c của chng chẳng nghĩ g khc hơn l việc bo th cho cha. Chng tm hiểu cc giả thuyết, tm kiếm xem cch no v khi no nn giết Claudius. Con ma c thực l linh hồn của cha chng khng, hay l một con c quỷ no đ xui giục chng phạm tội st nhn ? Cu chuyện đầu độc c thực khng ? Lm sao tm ra cc chứng cớ ? Cần phải cứu xt mọi l lẽ. Cng suy nghĩ, Hong Tử Hamlet cng chm su vo thất vọng v trầm tư. Cha của chng đ bị giết. Mẹ của chng khng đng đắn, nng Orphelia khng yu thương chng nữa. Trn đời ny, cn g đng để sống đy ? Đời người c nghĩa g ? C đời sau khng ? Đời sau c tốt đẹp hơn đời ny khng ? Phải chăng l nỗi khủng khiếp khi con người nằm chờ đợi ci chết ?

Trong khi Hamlet đang suy nghĩ, muốn tự st th B Tước Polonius, Vua Claudius v Hong Hậu cng nấp sau tấm mn treo, rnh m xem c phải Hong Tử ha đin v yu nng Orphelia khng ? Điều ny cng dễ nhận ra khi B Tước bảo người con gi đi dọc theo hnh lang. Hong Tử Hamlet bị sửng sốt v bất ngờ gặp Orphelia. Trước vẻ đẹp thanh t của nng, chng rất dễ bị lộ cch giả đin. Nhưng, trong lần gặp gỡ ny, người đẹp Orphelia chỉ muốn trả lại chng cc mn qu tặng v cc l thư tnh, lm tăng thm nỗi cay đắng nơi tri tim của chng. Chng Hamlet hỏi "Cha nng by giờ ở đu ? C ở nh khng ? Hy bảo ng ta phải ở trong nh v kha cửa cẩn thận vo ban đm. Cn em nữa ? Tại sao em khng trở nn một nữ tu ? Tại sao em cn muốn sinh con, tạo thm cc kẻ tội phạm trn mặt đất đ qu đng người tội lỗi ny ?" Hong Tử Hamlet đ to tiếng với người đẹp Orphelia, đ x đẩy nng, đ nổi đin v bị thất vọng.

Sau khi Hong Tử Hamlet đi khỏi, cc kẻ nghe ln bn xuất hiện từ nơi ẩn nấp v mỗi người đều khng tin chắc về điều mnh đ suy nghĩ. Hong Hậu Gertrude lo lắng, ưu phiền. Vua Claudius cảm thấy bị đe dọa v quyết định đưa Hong Tử ra khỏi xứ cng sớm cng hay. B Tước Polonius ni lảm nhảm về tnh yu tuyệt vọng. Cn nng Orphelia bị bỏ rơi, c đơn, thương hại cho số phận hẩm hiu của chng Hamlet, tiếc cho con người cao qu như vậy m gặp phải hon cảnh đin dại xấu xa !

Về phần Hamlet, chng suy nghĩ, l luận, rồi đi tới chỗ bế tắc. Chng khng cn biết phải lm g ? Nhưng một cơ hội đ đến với chng, khiến cho chng phải hnh động. Một đon ht lưu động thường tới lu đi Elsinore mỗi năm, mang lại cảnh sinh hoạt nhộn nhịp v cc hoạt no của cc anh hề, v y phục sặc sỡ của cc diễn vin Ti năng đặc biệt về bi kịch đ khiến cho Hong Tử Hamlet c một tưởng. Chng bn gọi nh đạo diễn của đon kịch v dặn ng ta phải trnh diễn vở kịch đặc biệt trước gia đnh hong gia : vụ m st Gonzago. C một thay đổi nhỏ lc diễn xuất, đ l cu chuyện ng B Tước Gonzago bị giết trong vườn tri cy bởi tn Lucianus độc c, đ thư thng với người vợ của B Tước tn l Baptista. Rồi Hong Tử ngồi gần đ sẽ quan st vẻ mặt v cc phản ứng của Vua Claudius để kết luận rằng nh vua thực sự l kẻ st nhn hay khng. Chiều hm đ, vở kịch được trnh diễn. Kẻ st nhn v lương tm đ đổ một chai thuốc độc nhỏ vo lỗ tai của B Tước Gonzago đang ngủ. Khi nhn r cảnh phạm tội ny, Vua Claudius đ bất ngờ đứng dậy, hoảng hốt chạy khỏi chỗ ngồi v la ln :"Bật đn ln, cho ti thm nh sng". Hai bn tay của nh vua quơ mạnh trn khng trung như thể c một mn đen bao phủ, trm kn nh vua. Hong Tử Hamlet c tang chứng : Claudius đ phạm tội.

By giờ, Vua Claudius hiểu rằng Hamlet đ biết r vụ st nhn. Phải loại trừ Hong Tử. Nh vua bn ra lệnh cho Hong Tử phải ln tầu biển qua nước Anh ngay lập tức. Trong khi đ Hong Hậu Gertrude gọi Hamlet vo phng của b để Hong Tử cắt nghĩa hnh vi thi qu của chng. Tức giận tới độ loạn tr, Hamlet la lớn trong phng của mẹ. Hong Hậu Gertrude ni:"Hamlet, con đ lm cho cha của con tức giận rất nhiều". Hong Tử bn ci lại :"Mẹ, chnh mẹ mới l người lm cho cha đẻ của con tức giận". - "Hamlet, hy nhớ rằng con đang ni chuyện với ai !". - "Lm sao con c thể qun được ? Mẹ l Hong Hậu phải khng ? Mẹ l vợ của người em chồng v đng tiếc thay lại l mẹ của con !". Trong tm tr của Hamlet, việc Hong hậu Gertrude kết hn với Claudius được coi l một hnh vi phạm tội giống như người chồng st nhn. Hong Tử Hamlet đ qu cảm xc tới độ Hong Hậu Gertrude lo sợ cho mạng sống của chnh mnh do hnh động đin rồ của Hong Tử, nn đ la ln "Cứu ti với !" v sau bức mn cũng c ai đ ku ln lời cầu cứu. Khng do dự, Hamlet rt gươm ra v đm qua tấm mn treo v chng cho rằng người đứng đ l Vua Claudius. Nhưng khng phải Claudius ! Chnh l B Tước Polonius, ng gi hay xen v cc sự việc của người khc, ng cũng l người quen thi tm hiểu cc tư tưởng v hnh động của cc kẻ khc bằng cc cch gin tiếp hay thiếu chnh đng.

Thay v hối hận do lỗi lầm, Hong Tử Hamlet vẫn tiếp tục la mắng mẹ v chng bỗng ngước mắt ln, nhn thấy con ma của cha chng. Nhưng Hong Hậu lại khng nhn thấy bng ma, con ma mặc o gip mu xm. B ta chỉ thấy khoảng trống khng nn cho rằng Hamlet đ qu đin khng ! Con ma than vn với Hong Tử :"Hamlet, anh đang lm g đ ? Ta c đi hỏi anh bo th mẹ anh khng ? Hy bung tha b ta ! Hy nhớ đến kẻ độc c. Hy nhớ tới lời anh đ thề nguyền bo th cho ta ". Hamlet cố gắng lm cho mẹ nhn thấy hồn ma nhưng v hiệu quả. Trước sự việc ny, Hong Hậu Gertrude lại cng tin rằng Hong Tử bị loạn tm tr. Tới lc ny, Hamlet n hận chưa trả th cho cha v by giờ, hy vọng giết Claudius đang bị lu mờ. Lưỡi gươm của chng đ giết nhầm một ng gi v tội, người cha của nng Orphelia. Hong Tử Hamlet bật khc v hnh động đ lm. Chng khng thể no trnh khỏi bị cc qun lnh của lu đi bắt giữ rồi bị đưa xuống tầu, đầy qua nước Anh. Hy vọng trả th của Hamlet đ tiu tan !

Vua Claudius c thể giết ngay Hamlet nhưng v e sợ dn chng cn mến trọng Hong Tử v Hong Hậu cn thương con, v vậy nh vua giao Hong Tử Hamlet cho hai người tin cẩn tn l Rosencrantz v Guildenstern, km theo một bức thư gửi Vua nước Anh. Vo thời kỳ ny, nước Anh phải thần phục nước Đan Mạch. Bức thư ny viết như sau :"Người ny l Hamlet, l một kẻ th của nước Đan Mạch. Hy giết hắn đi !". Hong Tử Hamlet nghi ngờ m mưu trong bức thư nn trong đm tối, đ lấy trộm bức thư v thay tn của mnh bằng tn của hai cận thần Rosencrantz v Guildenstern đi hộ tống rồi gắn bức thư lại, để trả về chỗ cũ.

Aạm mưu giết Hamlet của Vua Claudius đ bị cản trở. Cc qun cướp biển đ tấn cng con tầu chở Hong Tử qua nước Anh. Vo đầu trận chiến, Hamlet đ dũng cảm, tuốt gươm leo qua tầu của kẻ cướp trong khi đ con tầu Đan Mạch rt đi một cch hn nht, bỏ mặc Hong Tử với số mệnh nghiệt ng. Hamlet bị bắt lm t nhn, chờ mn tiền chuộc từ xứ Đan Mạch. Hong Tử bn gửi tin về cho người bạn Horatio, cho mẹ, cho nh vua v chng được thả ra trn bờ biển gần một hải cảng của xứ Đan Mạch.

Tại xứ Đan Mạch, ci chết của ng gi Polonius đ gy ra cc hậu quả tai hại. Người con gi của ng ta l nng Orphelia trước kia đ buồn phiền v chứng đin dại của Hong Tử Hamlet, ngy nay cng đau khổ v cha chết, v hon cảnh bi thương của chnh mnh ! Nng ht ln những lời ca u sầu của đm tang, ni năng lảm nhảm, cười khc bất thường. Người con trai của B Tước Polonius tn l Laertes được tin cha bị giết m khng biết ai l thủ phạm, nn đ trở về xứ Đan Mạch, lng trn đầy căm giận. Vua Claudius đ cắt nghĩa cho Laertes "Khng phải ai khc m chnh l Hamlet đ giết cha của anh. Con người đin đ, Hamlet ! Hy bnh tĩnh. Hy kin nhẫn. Hy lm theo lời của ta v cha của anh chết đi m vẫn được bo th !". Laertes đng thương cũng được biết về cơn đin loạn của người em gi. Orphelia đ từng đi lẩn thẩn, đi quanh lu đi, miệng ca ht lảm nhảm, trn tay cầm nhiều đa hoa v c nng đ tới gần bờ sng m khng biết g về nguy hiểm để đến nỗi bị chết đuối như một đứa trẻ thơ dại ! Nỗi căm th lm cho Laertes trở nn hung bạo. Hamlet phải bị trả th !

Một hm, Hamlet đi gần nghĩa trang v bất ngờ nhn thấy một đm tang đi tới. Hong Tử nhận ra cc khun mặt quen thuộc v trong đm đng c cả mẹ của chng, dĩ nhin với bộ mặt buồn thảm, c cả nh vua v Laertes ! Ai đ qua đời đy ? Hamlet khng hề biết cho tới khi tấm thn người chết được hạ xuống huyệt v Laertes nhẩy xuống, m người em gi lần cuối. Khi biết r sự việc, Hong Tử Hamlet bn ku ln :"Lẽ no l Orphelia !" v hai chng thanh nin đ vật lộn với nhau trong huyệt mộ đầy bn, ginh nhau cch thương cảm c nng Orphelia xấu số. Khi cả hai chng trai ny đ được chia cch, Hong Hậu đ trch cứ Hamlet, v nh vua xc nhận với Laertes rằng "Hắn đin rồi !". Sau đ trong chỗ ring tư, Vua Claudius khuyến khch Laertes phải bo th cho hai ci chết của người cha v người em gi v tội, khng phải bo th theo cch nng nổi m theo tnh ton, theo suy nghĩ cẩn thận v lần ny, Hamlet sẽ khng cn may mắn thot hiểm nữa.

Vi ngy sau, người thng tin của nh vua đ cng bố cho mọi người biết rằng sẽ c một cuộc đấu gươm giữa cng tử Laertes v Hong Tử Hamlet để dn xếp điều tranh chấp về cc đau buồn đ xẩy ra. Mặc d Hamlet đồng về sự thch đố ny, Hong Tử vẫn cảm thấy trước rằng c một điều khủng khiếp g đ sẽ xẩy ra. Người bạn Horatio khuyn Hong Tử khng chấp nhận cuộc thch đố nhưng Hamlet gạt đề nghị ny qua một bn. Trước cuộc đấu gươm, Vua Claudius ni nhỏ với Laertes :"Đy l cy gươm khng c phần che tay. Hy chọn cy gươm ny bởi v mũi nhọn của n đ được nhng vo thuốc độc v chỉ một vết trầy nhỏ cũng đủ lm hắn chết". Để chắc chắn thm, Vua Claudius cn cho bỏ thuốc độc vo ly rượu giải kht dnh cho Hamlet.

Khi tới dự cuộc đấu gươm v trước một số người chứng kiến, Hong Tử Hamlet rất bnh tĩnh v lịch sự, chng xin lỗi Laertes một cch thnh thật về những nỗi buồn do mnh gy ra v đ cư xử một cch cao thượng. D bị Vua Claudius thc đẩy về lng căm th, Laertes cũng ngần ngại giết chết một người đng hong như vậy. Bởi v Hamlet l một tay kiếm xuất sắc, chng thắng điểm trong hiệp đầu v khng muốn ngừng lại để uống ly giải kht m Vua Claudius khoản đi. Hơn nữa, đầu mũi gươm của chng tuy c bị cn nhưng đ chọc thủng o ngoi của Laertes v c vẻ Hamlet sắp thắng cuộc, giật được phần thưởng của nh vua. Hong Hậu Gertrude rất vui mừng v hnh diện về người con trai, b đi xuống sn đấu, lau mồ hi trn cho Hong Tử rồi nng ly rượu ln v ni "Chc mừng sự thnh cng của con trai ti giỏi". Trước cch hnh sử ny, Vua Claudius đ thốt ln :"Gertrude, đừng lm thế !", nhưng đ qu muộn ! Thứ rượu c thuốc độc m Claudius chỉ dnh cho Hamlet đ tri vo trong miệng của Hong Hậu Gertrude.

Trận đấu gươm lại diễn ra quyết liệt. Laertes đ đm trng Hamlet cn Hong Tử, sau lần trao đổi gươm theo như quy luật, cũng đm Laertes bị thương. Tới lc ny, chất độc trong ly rượu ngấm vo tim của Hong Hậu, b ta ng gục, đầu đập xuống sn. Vua Claudius cố gắng bảo mọi người :"Đ l do cảnh đổ mu m Hong Hậu bị ngất xỉu". Nhưng Hong Hậu Gertrude vẫn cn sức lực, cố gắng thốt ln :"Đừng, ly rượu ! Hamlet thương yu, ta bị đầu độc!" v Hong Tử Hamlet bn la ln "Kẻ st nhn". Cũng vo lc ny, Laertes ng xuống v ni "Hamlet, anh cũng bị giết. Khng c thứ thuốc no trn thế gian ny cứu nổi anh đu ! Mũi gươm c thuốc độc. N giết anh v giết cả ti. Hy tha thứ cho ti, anh bạn ạ, cũng như ti tha thứ cho anh. Đ l do nh vua. Đng trch l nh vua !". Trong cơn giận dữ, Hamlet đ dng cy gươm c tẩm thuốc độc, đm thẳng vo ngực Claudius v uống nốt ly rượu rồi ngả người vo vng tay của người bạn Horatio. Trong hơi thở cuối cng, Hong Tử Hamlet đ yu cầu Horatio kể lại cho thế gian biết về cu chuyện ny.

Hong Tử Hamlet đ trả được mối th cho cha v thm vo đ, nhiều tội c đ xẩy ra. Fortinbras, nhn vật trước kia được Hamlet chỉ định l người thừa kế, đ nhận ngai vng v buồn thương cho tấm thảm kịch dnh cho vị Hong Tử trẻ tuổi của xứ Đan Mạch.

2/ Vi nhận xt về Bi Kịch Hamlet.


Trong bi kịch ny, Hong Tử Hamlet c lẽ l nhn vật phức tạp nhất được đưa ln sn khấu v nhiều học giả đ tranh luận về cc hnh động cng tư tưởng của Hamlet.

Vo phần đầu của vở kịch, Hong Tử chỉ l một con người cao qu, bất lực trước cch bo th cho cha v l nạn nhn của cc hon cảnh. Cch suy tư của Hamlet được diễn tả qua cc độc thoại của Hong Tử, qua cc hnh sử mang vẻ tn bạo khi dằn vặt nng Orphelia, khi đối xử với thn xc của B Tước Polonius, khi từ chối khng muốn giết Claudius lc ng vua ny đang cầu nguyện v khi nghĩ ra cch giết hai cận thần Rosencrantz v Guildenstern. Phải chăng việc thất bại trong cch bo th đ đưa Hong Tử tới trạng thi u buồn, trở thnh nạn nhn của triết l "đa sầu khi hi" (the melancholy humor), v theo Dr. Ernest Jones, một đệ tử của Sigmund Freud, th Hong Tử Hamlet đ mắc phải "mặc cảm Oedipus" (the Oedipus complex), một người muốn thay thế cha trong tnh yu của mẹ khi người cha bất ngờ qua đời.

Hamlet l một con người đặc biệt, khng ổn định, chịu nhiều thc động v ở trong nhiều trạng thi giao động tinh thần. Hong Tử l một người thng minh, nhậy cảm, ở địa vị cao nhưng gặp một hon cảnh tn bạo nn đ c cc thi độ qu đng, do dự, tm kiếm cc chứng cớ để bo th. Việc bo th khng được đạo Thin Cha chấp nhận trong khi Hamlet l một thứ anh hng của thời đại Elizabeth I, l một loại "anh hng bi thảm" (a tragic hero), đ bị con ma chỉ đường, bị lương tm dằn vặt v bị l tr giới hạn một số hnh động theo bản năng.

Một nhn vật khc trong bi kịch l Hong Hậu Gertrude. Khng c đủ yếu tố để kết luận Hong Hậu ny đ đau buồn ra sao đối với ci chết của Vua Hamlet gi, đ yu thương Vua mới Claudius tới mức độ no. Người ta khng r cảm xc của Hong Hậu đối với sự đạo đức khi kết hn với người em chồng v vo thời đại đ, hnh động như vậy bị coi l phi php v tri với lun l. Hong Hậu Gertrude yu thương Hamlet, cũng quan tm đến Orphelia, đ cảm thấy c lỗi một cch mơ hồ rồi trong hon cảnh kh xử ở mức độ cao điểm, đ cầm uống ly rượu. Hong Hậu c biết rằng ly rượu ny c thuốc độc hay khng ?

Claudius l Vua của xứ Đan Mạch, l ch của Hamlet v sau ny l cha ghẻ của Hong Tử. Đy cũng l một nhn vật phức tạp với khả năng uống rượu v ti năng chnh trị đối ph với cc nước Na Uy v Ba Lan, ti năng điều khiển dn chng v hai cận thần. Khn giả c thể khng ưa lối cười đạo đức giả thường xuyn của Claudius nhưng lại c cảm tnh với ng vua ny trong cảnh cầu nguyện v chnh vo lc ny m Hamlet khng nỡ giết nh vua bạo ngược.

Một hnh ảnh khc l bng ma của Vua Hamlet gi. Trong cc vở kịch của Shakespeare, thường c cc bng ma bởi v vo thời đại Elizabeth I tại nước Anh, người dn vẫn cn dị đoan, tin vo cc điềm triệu v cc hồn ma. C học giả cho rằng vai hồn ma trong cc vở kịch được chnh Đại Văn Ho Shakespeare đng.

Polonius l một ng gi hiểu biết, l người cha của Laertes v Orphelia, l một nhn vật trong triều đnh nhưng vở kịch khng ni r về chức vụ của ng Polonius v chức vụ ny do Vua Hamlet gi ban cho hay từ Vua Claudius. Hong Hậu Gertrude đ quan tm tới việc hn nhn giữa Hamlet v nng Orphelia, đ coi ng Polonius l "một ng gi tốt bụng" nhưng bản tnh ưa rnh m của ng Polonius đ lm cho khn giả buồn cười v trong cc hnh động của ng Polonius c pha trộn cả điều xấu lẫn điều tốt.

Laertes l một thanh nin tri ngược với Hamlet. Chng được huấn luyện để trở nn một cận thần. Laertes l người thnh thật, tự ho, ham danh dự, hnh động vội v, đ ci nhau với vị tu sĩ trong đm tang của người em gi, đ lm tri lương tm do dng cy gươm c tẩm thuốc độc lc trả th cho cha. D sao, Laertes cũng l một nạn nhn ngy thơ, giống như người em gi Orphelia.

Nng Orphelia mang tn từ tiếng Hy Lạp "Apheleia" c nghĩa l "ngy thơ". Đy l lời m tả cch nhn đời của c nng. Orphelia đ bối rối khi nhn thấy Hamlet thay đổi thi độ v trong cảnh tranh chấp giữa tnh yu Hong Tử v bổn phận vng lời cha, nng Orphelia đ lm theo lời cha dặn trong khi đ Hamlet khng hon ton tun theo lời của cha tức l lời dặn của hồn ma.

Trong vở kịch, ngoi cc nhn vật chnh kể trn cn c Horatio, Rosencrantz, Guildenstern, Fortinbras, cc người lnh, cc anh hề Horatio l bạn của Hong Tử Hamlet. Đy khng phải l một nh qu tộc nhưng l một người qun tử (gentleman), c cc đức tnh n ha m chnh Hong Tử Hamlet khng c. Horatio đ sống một cuộc đời khng chứa cc niềm vui v nỗi buồn thi qu.

Bi kịch Hamlet chứa đựng bn trong nhiều chủ đề, chẳng hạn như cng l v sự bo th, số mệnh con người v mục đch của đời người, sự lnh mạnh v đin dại, bề ngoi v thực tế, người đn b v tnh yu, quyền lợi v bổn phận lm vua, thuốc độc v sự tham nhũng Trước hết, tất cả cc hnh động của Hamlet đều do hồn ma đặt ra cho Hong Tử, đ l sự bo th cho người cha đ bị st hại một cch m muội. Tới lc ny, tm hồn của Hong Tử bị dằn vặt bởi cc cu hỏi như bo th l một hnh động tốt hay xấu ? Vua Claudius c thực sự phạm tội khng v c đng bị trừng phạt khng ? Trch nhiệm trừng phạt c phải thuộc về Hamlet khng ? Việc thi hnh cng l thuộc về quốc gia hay nằm trong tay một người như Hong Tử v khi trả th, lm sao phn biệt được một người xấu v một người tốt ? Cc hon cảnh trả th của Laertes v Fortinbras cũng tương tự v c nn trả th hay khng ?



Lin quan tới chủ đề trả th l cc suy tư trong tm hồn của Hong Tử. Trong đời người, c phải do một quyền lực no cao cả hơn, ton năng hơn, đ hướng dẫn con người trong cc hnh động ? Khi hnh động, Hong Tử Hamlet đ tự hỏi lm sao theo được thứ trật tự của vũ trụ, để cho cuộc đời mang đầy đủ nghĩa ? Hong Tử Hamlet đ theo đuổi cng việc bo th cho cha. Tm hồn của Hong Tử c được coi l lnh mạnh khng ? Hong Tử c thực sự đin dại khng ? Thế gian c thấu hiểu nỗi lng bối rối của Hong Tử đối với mẹ, c thng cảm những lời Hong Tử ni ra khng ? Đi khi Hong Tử giả đin, cn vo cc hon cảnh khc, tư tưởng của Hong Tử c bị mất qun bnh khng ? Một thứ đin dại khc l cch hnh sử của nng Orphelia v cng cc cu hỏi như kể trn c thể p dụng cho thiếu nữ ny.

Đại Văn Ho Shakespeare rất kho lo khi trnh by cc nhn vật hon ton khc biệt nhau với cc hnh động được diễn tả theo nhiều cch, với cc động lực m người đời khng thể thấu hiểu. Kết quả l khng c cch diễn tả no, khng c một quan điểm no nhất định khi cứu xt một vở kịch như Hamlet.

Khng c ti liệu no ghi r Bi Kịch Hamlet được sng tc vo năm no. Nhiều học giả cho rằng Đại Văn Ho Shakespeare đ viết ra vở kịch ny vo cuối năm 1600 hay đầu năm 1601. Bi Kịch Hamlet khởi đầu một loạt kịch bản danh tiếng của Shakespeare trong Nền Văn Chương Thế Giới gồm Othello (1604), Vua Lear (1605-06) v Macbeth (1606).