Romeo v Juliet - Shakespeare

Top Phạm Văn Tuấn

Tiểu sử William Shakespeare


Ngy xưa, tại một thnh phố nng nực của nước tn l Verona, người dn đ đối xử tồi tệ với nhau v họ cn khuyn nhắc vợ con, bạn b phải th ght lẫn nhau, v cc mối th được truyền đi từ thế hệ ny qua thế hệ khc. Cũng tại thnh phố Verona c hai gia đnh Montague v Capulet căm th nhau : cc người gi ci nhau om sm ngoi đường phố, lm mất nhn cch cn cc người trẻ đnh nhau nơi cng cộng khiến cho c kẻ mất mạng. Sự ngu xuẩn của hai gia đnh ny lm cho Hong Tử của thnh phố tức giận, ng ta đ ra một đạo luật ngăn cấm việc gy lộn ngoi đường phố v kẻ phạm php sẽ bị xử tử hnh. Hai gia đnh Montague v Capulet đnh phải phục tng luật lệ nhưng thực ra, mối th vẫn cn bn trong lng của họ.

Khi thấy con trai Romo khng dnh dng vo cc vụ tranh chấp, Hầu Tước v b Montague rất vui mừng nhưng họ khng hiểu tại sao con trai qu của họ khng được vui tươi. Họ hỏi thăm Benvolio, người trong họ v cũng l bạn của Romo th sau đ, Benvolio mới khm ph ra rằng Romo đang yu. V người yu của Romo l Rosaline, một c gi rực rỡ, lại chẳng đp lại mối tnh ny. Để lm cho Romo vui ln, Benvolio đề nghị cả hai người nn cải trang, b mật tham dự buổi dạ hội của gia đnh Capulet. Rosaline cũng sẽ tới đ v Benvolio hứa rằng sẽ tm cho Romo một c gi đẹp, xuất sắc hơn Rosaline. Nghe đề nghị ny, Romo linh cảm thấy một sự nguy hiểm nhưng rồi cũng đồng ra đi, cng với Benvolio v Mercutio, một người bạn khn kho.

Tối hm đ, gia đnh Capulet tổ chức dạ hội lớn v B Tước Paris sẽ tới hỏi Hầu Tước Capulet xem c thể xin kết hn với Juliet, c con gi duy nhất hay khng. B Tước Paris l một người c họ hng với Hong Tử Escalus v l nhn vật độc thn sng gi nhất của Thnh Verona. Gia đnh Capulet ni rằng Juliet mới 13 tuổi, chưa từng biết yu v cn qu nhỏ, chưa tới tuổi lấy chồng. D sao, Hầu Tước Capulet cũng xc động v bảo con gi phải lm vui lng B Tước Paris khi gặp nhau lc khiu vũ.

Vo đm dạ hội đ, Juliet đ gặp Romo. Paris v Rosaline đều bị bỏ qun. Hai người trẻ kể trn đ nhn thấy nhau, gặp mặt nhau v khi m nhau hn, họ đ yu nhau sau đắm. Nhưng một người b con của Juliet tn l Tybalt đ nhận ra Romo. Tybalt l người nng tnh, cho rằng một người thuộc gia đnh Montague đến dự dạ hội m khng được mời, v đy l một điều xỉ nhục, anh ta thề sẽ trả th. Sau khi buổi dạ hội chấm dứt, Romo v Juliet cng tm hiểu về người yu mới. Khi Romo trnh xa cc bạn b ồn o v ẩn mnh dưới một tng cy th khng ngờ, địa điểm ny lại ở ngay dưới cửa sổ căn phng của Juliet. Rồi trn ban cng thơ mộng, hai kẻ yu nhau đ thề thốt với nhau v quyết định kết hn trong vng b mật.

Cha Lawrence, một tu sĩ ging Franciscan v l cha sưng tội của Romo, rất bận tm về sự say m đột ngột của hai người trẻ nhưng cuối cng đồng sẽ lm lễ cưới cho đi trẻ với niềm hy vọng rằng cuộc hn nhn của chng sẽ chấm dứt mối hận th lu đời giữa hai gia đnh. Thế nhưng, thế giới tnh yu b mật của Romo v Juliet lại sớm bị tổn thương nặng nề. Tybalt đang tm cch trả th v đ gặp Romo cng đi với Mercutio v Benvolio. Tybalt đ gọi Romo l tn đểu giả v thch đấu gươm, nhưng Romo đ từ chối, gọi Tybalt l "người anh em b con" v thề rằng đ yu danh tiếng của gia đnh Capulet như thanh danh của gia đnh mnh. Cc bạn của Romo đều ngạc nhin về lời khước từ của Romo v anh chng nng tnh Mercutio đ nhận sự thch đố. Khi Romo xng tới ngăn cản cuộc đấu gươm th Tybalt đ đm chết Mercutio.

Romo cảm thấy c tội về biến cố mới xẩy ra, lại giận dữ v ci chết của người bạn thn, nn đuổi theo Tybalt. Một trận đấu gươm sinh tử đ diễn ra v Romo đnh thắng. Chỉ sau khi Tybalt đ chết, Romo mới nhận ra sự liều lĩnh của mnh nn tm cch lẩn trốn.

Juliet lc ny rất phấn khởi v đm cưới sắp tới, th được b v bo tin xấu : người anh họ Tybalt đ bị giết v Hong Tử Escalus đ cấm Romo khng được lai vng trong thnh Verona. B v cũng cho Juliet biết hiện nay Romo đang trốn trong phng của Cha Lawrence. Juliet lại vui mừng v sẽ được xếp đặt một buổi tối thương yu với Romo trước khi chng ny trốn đi khỏi Verona.

Thế rồi sự việc lại đi từ xấu đến xấu hơn. Hầu Tước Capulet rất đau buồn v ci chết của Tybalt v cho rằng ng sẽ lm cho mọi người trong gia đnh vui ln khi sắp đặt đm cưới của Juliet lấy B Tước Paris. Juliet lại đau khổ! Sự từ chối cuộc hn nhn ny sẽ lm cho cha mẹ c đau khổ v ngay cả b v nui cũng khuyn c nn lập gia đnh với B Tước Paris. Khng biết trng cậy vo ai, Juliet đnh chạy đến nhờ vả Cha Lawrence.

Cha Lawrence chỉ cn một niềm hy vọng, nhưng đy lại l một chương trnh mạo hiểm. Cha cho Juliet một liều thuốc, uống vo sẽ lm cho nng tắt thở, c vẻ chết trong 42 giờ v trong khoảng thời gian ny, Cha Lawrence sẽ cho người đi Mantua tm kiếm Romo v rồi Cha v Romo sẽ tới ngi nh mồ, nơi m Juliet sẽ sống lại. Romo sẽ mang nng đi xa v Cha Lawrence sẽ an ủi mọi người, sẽ cng bố cuộc hn nhn của đi trẻ để họ c thể trở lại vui sống tại Verona. Juliet nhận sẽ uống liều thuốc.

Sng ngy hm sau, khi b v nui tới chuẩn bị cho Juliet mặc thử o cưới th thấy nng đ thnh ci xc khng hồn. Niềm vui của gia đnh Capulet đổi ra nỗi buồn v hạn bởi v đm cưới của c con gi duy nhất, nay trở thnh một đm tang.

Trong khi đ, Cha Lawrence gửi một người thng tin đi tm kiếm Romo th người ny lại bị phong tỏa giữa đường v bệnh dịch đồng thời, kẻ hầu Balthasar của Romo lại bo tin cho Romo biết rằng Juliet đ chết. Romo bn đi tm mua thuốc độc v cấp tốc tới ngi nh mồ của gia đnh Capulet. Tới nh mồ, Romo thấy B Tước Paris đang than khc cạnh xc Juliet v khi Paris từ chối khng để Romo đi qua, hai người đ đnh nhau v cuối cng, Romo đ giết chết Paris. Lời yu cầu cuối cng của B Tước Paris ny l được chn gần Juliet. Trong nh mồ, Romo khấn cầu Tybalt tha thứ nhưng rồi vẻ đẹp của Juliet đ lm cho Romo thẫn thờ, khng muốn sống. Chng thề nguyền sẽ sống bn người yu mi mi nn đ uống liều thuốc độc v tắt thở.

Khi đến giờ Juliet tỉnh dậy, Cha Lawrence tới nh mồ th đ thấy Paris v Romo nằm chết nn sợ qu, Cha đ bỏ chạy. Tỉnh dậy, Juliet nhn thấy người yu đ chết rồi trong khi cc người khc đang đi tới pha bn ngoi, nng phải hnh động gấp bằng cch dng cy dao găm của Romo v tự st.

Ci chết bi thương của hai người trẻ tuổi đ đon kết lại hai gia đnh trong nỗi sầu muộn. Khng phải bằng cuộc sống m bằng ci chết, hai kẻ thương yu nhau đ mang lại ha bnh cho cc gia đnh của chng.


1/ Vi nhn vật trong Bi Kịch "Romo v Juliet".

Truyền thuyết về Romo v Juliet đ được kể lại nhiều lần hơn 100 năm trước khi William Shakespeare viết thnh kịch bản. Vo năm 1476 trong cuốn sch nhan đề l Il Novellino, tc giả Masuccio Salernitano đ kể về mối tnh vụng trộm, về vụ giết người, vụ đầy đi khỏi xứ, về một nh tu sẵn lng gip đỡ v cả về đm cưới của hai gia đnh th nghịch. Năm 1530, Luigi da Porta cũng kể lại cu chuyện tnh ny, gắn cho cc nhn vật trong truyện cc tn v nơi diễn ra nghịch cảnh l thnh phố Verona. Theo truyện của Da Porta, đi tnh nhn ny cũng tự st. Tới năm 1562 tại nước Anh, nh thơ Arthur Brooke đ dng đề ti ny trong tập thơ di "The Tragical Historye of Romeus and Julius" (Lịch sử bi thương của Romeus v Julius), đ đề cập tới một thứ đam m khng thnh thiện, một thứ tnh yu vụng trộm, sự khng vng lời cha mẹ v bất tun luật php. Ngn ngữ trong tập thơ của Brooke th kh khan, thiếu hấp dẫn d cho tc giả c cảm tnh với cặp uyn ương.

Tới khi William Shakespeare dng cu chuyện tnh kể trn lm chất liệu cho vở bi kịch, th Đại Văn Ho đ lm cho cc nhn vật hnh xử giống như chng ta ngy nay : họ c cc ưu điểm v khuyết điểm, c lc nổi giận, c lc khi hi Vở kịch "Romo v Juliet" l một chuyện tnh v một định mạng bi thương. Cc nhn vật trong vở kịch đ suy nghĩ như thế no, tại sao họ đ chọn cc cch hnh động như vậy?

Trong vở kịch "Romo v Juliet" của Shakespeare, c hai loại nhn vật : loại chuyển biến (maturing characters) v loại thụ động (static characters). Cc nhn vật chuyển biến đ pht triển v thay đổi qua thời gian, đ hnh động theo nhiều cch ty theo cc hon cảnh khc nhau, gồm c Juliet, Romo, Cha Lawrence, Hong Tử Escalus. Loại thụ động khng thay đổi, hnh động theo lề lối chng ta c thể đon ra được, gồm c b v nui, Mercutio, Hầu Tước v b Montague, Hầu Tước v b Capulet, Tybalt, Benvolio, Paris

1) Juliet l một thiếu nữ trẻ, đang dần dần trở thnh phụ nữ. Theo cốt truyện , Juliet 18 rồi qua tập thơ của Arthur Brooke, c ta 16 xun xanh nhưng trong vở kịch của Shakespeare, Juliet mới 13 tuổi, thơ ngy v m nhiều hy vọng. Juliet rất đẹp v Romo đ bị m hồn lc mới gặp nng. Rồi ngay cả khi nằm trong ngi nh mồ, khi ngắm nhn xc của Juliet, Romo đ phải than rằng "Tử Thần đ ht đi mật ngọt trong hơi thở của em, nhưng bất lực trước sắc đẹp của em !".

Juliet l một con người thực tế trong khi Romo thuộc loại người lng mạn. Trn bao lơn thơ mộng, Romo thốt ra cc lời yu đương th Juliet ni tới hn nhn, bn về lc gặp nhau sắp tới v cch thng tin cho nhau. Juliet đ lớn ln bn cạnh b v nui v b mẹ, đ muốn chiều lng mẹ cha trong cuộc hn nhn mai sau, nhưng nng đ suy nghĩ v hnh động cho chnh mnh khi gặp Romo. Nng biết rằng c nhiều vấn đề trn đời ny, nhưng vẫn tin rằng "tnh yu" c thể gip cho con người vượt qua được mọi trở ngại. Juliet đ khng cn l một c gi dễ vng lời, m l một phụ nữ trẻ chịu trch nhiệm về cuộc đời của chnh mnh.

2) Romeo l một thanh nin lương thiện, tốt bụng, lịch sự, đẹp trai, đ hn tay Juliet một cch knh mến v gọi người đẹp l nng tin. Nhiều người đ ưa thch Romo như Mercutio, Benvolio, b v của Juliet v ngay cả Hầu Tước Capulet đ gọi chng l "người trẻ đức hạnh, biết kiềm chế". Cha Lawrence cũng yu mến Romo v cố gắng lm cho chng hạnh phc. Khng được nng Rosaline đp lại tnh yu, Romeo trở nn lẩn thẩn, đ từng lang thang trn đường phố hay giam mnh trong căn phng c đơn. Nhưng tới khi gặp Juliet, Romeo mới khm ph thấy chnh mnh v tnh yu đch thực đ lm cho lời ni của Romo trở thnh cc lời thơ! Tới khi phải bỏ trốn, đi cầu cứu Cha Lawrence, Romo đ đnh mất chnh mnh, khng cn khả năng hnh động đng cch. Tới khi biết rằng Juliet vẫn cn yu mnh, Romo lại trở nn con người của hnh động. V trong ngi nh mồ, Romeo đ ni sẽ hnh động như thế no v tại sao. Thật l bi thương khi tnh yu trở thnh su đậm nhất! Romeo đ tm thấy chnh mnh khi tự st.

Ngoi 2 nhn vật chnh, cn c nhiều người khc như Cha Lawrence, một tu sĩ Cơ Đốc (Catholic) được knh trọng, c cc đức tnh v cc yếu điểm, thường cố vấn cho Romo bằng cc lời dạy của Cha v cố gắng dng địa vị của mnh để chấm dứt mối hận th lu đời. Hong Tử Escalus l một nh cai trị Thnh Verona, l người đại diện cho trật tự v luật php. Escalus đ ban hnh cc quy luật v mong đợi người dn tun theo kỷ luật. Trước mối tnh ngang tri của Romo v Juliet, Hong Tử Escalus đ khng hiểu r cc tnh tiết của sự việc v đ chấp nhận rằng chnh mnh khng phải l thẩm quyền cuối cng, v phn xt cuối cng phải thuộc về Thượng Đế.

"Romeo v Juliet" l vở kịch c cc chủ đề (themes) l tnh yu của hai người trẻ đối với mối hận th của hai gia đnh, tnh yu giả hiệu (false love) giữa Romo v Rosaline khi Romo tạo ra cc tnh cảm nhn tạo đối với người đẹp, tnh yu lng mạn (romantic), đch thực (true love) v thuần chất (pure) giữa Romo v Juliet. Hai người trẻ ny đ gắn b với nhau qua hn nhn, sẵn lng chết v nhau hơn l bất trung với nhau. Ci chết đ tới với hai kẻ yu thương say đắm bởi v "số mệnh" (fate) : Romeo đ bị đưa đường tới dạ hội của gia đnh Capulet do một tn bạn m qung, cc kế hoạch xy dựng của đi trẻ đ gặp thất bại phải chăng l do "Thượng Đế " đ an bi?

Ngoi ra trong vở kịch "Romeo v Juliet", cn thấy rất nhiều tnh tiết về trật tự cng cộng đối nghịch với cc xo trộn ngoi x hội, sự v tội của đi trẻ trước cc lời khuyn bảo của bậc cha mẹ v cc người cố vấn, cc kinh nghiệm của những nhn vật khc trong kịch bản Vở kịch đ trnh by tnh cảm c đơn khi Romo v Juliet thấy Mercutio v Tybalt đ bị giết, v khi đ đi trẻ mới hiểu r cc tai nạn bi thương, cc thất bại của con người v sự tn c trn thế gian ! V c đơn l hon cảnh Juliet bị bỏ rơi trước những người thn như cha mẹ, b v nui, Cha Lawrence v cuối cng l người yu Romo.

Trong vở kịch "Romeo v Juliet", mỗi nhn vật đ ni bằng thứ ngn ngữ ring, chứng tỏ giai cấp x hội của từng người. William Shakespeare đ dng 3 thể văn khc nhau để diễn tả cc nhn vật, với thể hi kịch (comedy) m tả lc cc người trẻ gặp nhau, yu nhau, c cc bạn b vui vẻ v cc người hầu th tục. Đại Văn Ho cn dng tới thể văn kiểu (commedia del l' arte) để ni về cc bậc cha mẹ ngăn cch những kẻ mới biết yu, ni về cc người hầu bnh luận về tnh dục.

"Romo v Juliet" l vở kịch chứa đựng bn trong rất nhiều loại bi thơ lng mạn cũng như cc bi thơ loại Sonnet.


2/ Bối cảnh lịch sử của Bi Kịch "Romeo v Juliet".

100 năm trước khi Elizabeth I trở thnh Nữ Hong, nước Anh đ gặp cc tranh chấp hung bạo về chnh trị v tn gio v ngai vng của nước Anh đ bị lung lay. Từ năm 1455 tới năm 1485, cc trận nội chiến đ lm tan nt đất nước v được gọi l "Cuộc Chiến Tranh của cc Hoa Hồng" (the Wars of the Roses). Hong gia Anh đ chia thnh 2 phe phi knh chống nhau kịch liệt. Một phe nhm cc hầu tước, b tước, chủ trương ủng hộ ging họ Lancaster , con chu của Henry Bolingbroke, người tự xưng l Vua Henry-4, trị v từ năm 1399 tới năm 1413 v lấy biệt hiệu l "Hoa Hồng Đỏ". Phe nhm thứ hai, cũng v quyền lợi ring của cc b tước, đ ph t cho ging họ York với biểu hiệu l "Hoa Hồng Trắng" v vo năm 1461, họ đ đặt ln ngai vng của nước Anh Vua Edward-4, trị v từ năm 1461 tới năm 1483. Vua Edward-4 chết sớm, người con trai nhỏ l Edward-5 bị bắt giam trong Thp London bởi người ch l Vua Richard-3, trị v từ năm 1483 tới năm 1485. Henry Tudor từ nước Php đ xm lăng nước Anh, đnh bại Vua Richard-3 tại mặt trận Bosworth Field vo năm 1485 rồi ln lm Vua nước Anh, tức l Vua Henry-7, trị v từ năm 1485 tới năm 1509. Vua Henry-7 lập gia đnh với người đn b nối di ging họ York v thế chấm dứt mối hận th giữa hai gia đnh, nh vua cũng hạn chế cc tự do v chnh phủ của giới qu tộc phong kiến của nước Anh.

Vo năm 1502, Hong Tử Arthur của Vua Henry-7 đ cưới cng cha Catherine, con gi của Vua v Hong Hậu nước Ty Ban Nha. Nhưng khng may, Arthur qua đời sớm. Vua Henry-7 bn quyết định rằng ga phụ Catherine sẽ lấy người em chồng, người sẽ ln ngai vng trong tương lai. Sở dĩ c vấn đề ny bởi v Cng Cha Catherine khi đi lấy chồng, đ mang theo một số hồi mn rất lớn, vo khoảng 5 triệu Mỹ kim của thời nay. Nếu Catherine trở về xứ Ty Ban Nha, số hồi mn đ sẽ khng cn nằm trn đất Anh.

Năm 1509, Vua Henry-7 chết, nối ngi l Vua Henry-8. Vị vua mới ny khng muốn lập gia đnh với Cng Cha Catherine bởi v khng yu v b ny lại hơn nh Vua 6 tuổi. Nhưng v quyền lợi của Ngai Vng, Henry-8 phải chấp nhận.

Cc nh viết sử của thời kỳ đ đ m tả Henry-8 l một thanh nin đẹp trai, thng minh, một nhạc sĩ c ti lại biết rnh cc tiếng Php, Ty Ban Nha v La Tinh. Henry-8 rất giỏi về thể thao, cưỡi ngựav lại l một con người sng đạo. Khi Martin Luther bắt đầu thuyết giảng về Đạo Tin Lnh, Vua Henry-8 bị giao động mạnh nhưng đ khng tin vo cc gio điều mới nn đ viết ra một tập sch mỏng, ln n lời rao giảng của Martin Luther. Việc bảo vệ niềm tin Cơ Đốc Gio (the Catholic faith) đ lm vừa lng Gio Hong La M v Vua Henry-8 được Gio Hong phong tặng danh hiệu l "Người Bảo Vệ Niềm Tin" (Fidei Defensor = the Defender of the Faith).

Khi đ lm Vua nước Anh, Henry-8 cần tới con trai để cho Triều Đại Tudor c thể tiếp tục. Người con trai đầu tin do Hong Hậu Catherine sinh ra, đ chết yểu. Sau đ l 3 cng cha c số mạng ngắn ngủi. Người con gi cuối cng với Hong Hậu Catherine l Cng Cha Mary đ sống được, nhưng tới năm 1525 chấm dứt mọi hy vọng c thm con. Lc đ Hong Hậu Catherine đ 40 tuổi v Vua Henry-8, 34 tuổi.

Cng Cha Mary lớn ln v đnh hn với vị Vua tương lai của nước Php. Nếu Vua Henry-8 khng c con trai, sau ny Vua nước Php sẽ trở thnh Vua của nước Anh v tương lại của Ngai Vng nước Anh sẽ ra sao? Người dn nước Anh khng bao giờ chấp nhận Vua nước Php cai trị họ. Cc xo trộn chnh trị sẽ xẩy ra.

Muốn trnh cc biến cố chnh trị về sau, Vua Henry-8 đ thực hiện một quyết định quan trọng. Để c con trai mong muốn, nh Vua phải ly dị Hong Hậu Catherine v lập gia đnh với một người đn b khc. Vua Henry-8 đ xin php Gio Hong được quyền lm điều ny. Nhưng khi đ Gio Hội La M khng chấp nhận việc ly dị v Gio Hong cũng khng dnh cho Vua Henry-8 một ngoại lệ.

V tức giận trước việc từ chối của Gio Hội La M nn vo năm 1533, Vua Henry-8 đ cưới b Anne Boleyn, người m nh Vua yu thương rồi sau đ, Nghị Viện nước Anh cng bố rằng cuộc hn nhn với Hong Hậu Catherine l bất hợp php v lần lập gia đnh của nh Vua với b Anne Boleyn mới được coi l chnh thức.

Việc coi thường quyền uy của Gio Hong bởi Vua Henry-8 v Nghị Viện Anh đ gy nn rạn nứt giữa chnh quyền Anh v Gio Hội La M. Việc cắt đứt lin lạc ny trở nn vĩnh viễn vo năm 1534, khi Nghị Viện Anh cho Vua nước Anh quyền bổ nhiệm mọi nhn vật đứng đầu tn gio v quyền thu nhận mọi lợi tức của Nh Thờ trn đất Anh. Sau đ, Nghị Viện Anh cũng thng qua "Đạo Luật Tối Thượng" (the Act of Supremacy) v từ nay, Vua nước Anh trở nn "Nh Lnh Đạo Tối Cao của Nh Thờ Anh Quốc". Như vậy Vua Henry-8 đ trở thnh "Gio Hong" của Anh Ct Gio v nh Vua đ giải tn cc tu viện trn đất Anh, ban pht ti sản của những nơi ny cho cc người tun phục mnh. V khng chấp nhận Đạo Luật Tối Thượng, vị Thủ Tướng thời bấy giờ l Sir Thomas More đ bị chặt đầu vo năm 1535. Dn chng nước Anh đ đứng về pha nh Vua, v niềm tự ho quốc gia. Cũng từ nay, tiếng Anh được dng thay tiếng La Tinh trong cc lễ nghi tn gio.

Vua Henry-8 lấy b vợ thứ ba l Jane Seymour, sinh ra Hong Tử Edward-6, nhưng vị Hong Tử bệnh hoạn ny đ qua đời vo tuổi 16 v người con gi lớn của Vua Henry-8 tn l Mary trở nn Nữ Hong của nước Anh vo năm 1553. Cng Cha Mary ny khi trước được nui dạy theo Cơ Đốc gio (Catholic) nhưng phải hứa khng được lật đổ Nh Thờ Anh Quốc. Thế nhưng, cc cố vấn của Cng Cha Mary đ thuyết phục được Cng Cha kết hn với Vua Philip của nước Ty Ban Nha v đặt Nước Anh trở lại tầm tay của Nh Thờ Cơ Đốc (the Catholic Church). Rồi sau cuộc hn nhn ngoại giao kể trn, Vua Philip rời khỏi nước Anh, v dưới quyền lực của Nữ Hong Mary, với tục danh gọi l "Mary đẫm mu" (Bloody Mary), cc cuộc thanh trừng những người Tin Lnh đ diễn ra, với hơn 400 tu sĩ bị hnh quyết cho tới khi Nữ Hong Mary Tudor qua đời v bệnh ung thư vo năm 1588. Tới lc ny, đất nước Anh thuộc về người em gi cng cha khc mẹ của Mary l Cng Cha Elizabeth.

Khi trở thnh Nữ Hong của nước Anh, Elizabeth I đ cho php cc thuyền trưởng người Anh đnh cướp cc con tầu của Ty Ban Nha v Nữ Hong cũng trợ gip cc người Tin Lnh nổi loạn tại xứ Ha Lan. Vua Philip v thế coi những người Anh ny l cc kẻ th chnh. Vo năm 1588, Vua Philip hạ lệnh cho Hạm Đội Armada gồm hơn 130 chiến thuyền lớn, ra khơi để tấn cng v xm lăng nước Anh. Hải Qun Anh khi đ chỉ gồm cc con tầu nhỏ, nhưng nhanh hơn, lại được chỉ huy do cc thuyền trưởng gan dạ như Sir Francis Drake, John Hawkins v Martin Frobisher Một phần nhỏ của Hạm Đội Armada của Ty Ban Nha đ bị Hải Qun Anh ph hủy trn Eo Biển Channel, số cn lại tan tc v một trận bo lớn.

Chiến thắng của Nữ Hong Elizabeth I đối với nước Ty Ban Nha đ mang lại hai thắng lợi : nước Anh được tự do v theo đạo Tin Lnh rồi từ đ, Hải Qun Anh trở thnh một lực lượng hng mạnh bậc nhất của chu Au v Thế Giới.

Đại Văn Ho William Shakespeare đ viết ra Bi Kịch "Romeo v Juliet" vo năm 1596, 9 năm sau khi Nữ Hong Elizabeth I ra lệnh chặt đầu Nữ Hong Mary, Queen of Scots, v Bi Kịch ny l phản ảnh của mối hận th từ trong gia đnh hong gia, đ lm chia rẽ đất nước Anh v đ gy ra hng ngn vụ giết người. Đại Văn Ho cn m tả cc nguy hiểm cho đất nước do một ng vua yếu hn trong vở kịch Richard-II, hay từ một nh cai trị tn c v bất chnh như trong vở kịch Richard-III.

Ngy nay, mối hận th trong vở kịch "Romeo v Juliet" c thể tượng trưng cho những người Cơ Đốc v Tin Lnh hiện đang tranh chấp nhau, th nghịch nhau trn mảnh đất Ai Nhĩ Lan (Ireland).