|
Đọc gần 150 bài báo và ý kiến của nhiều người, trong đó có chuyên gia đầu ngành về khai khoáng, xây dựng, kinh tế trong ngoài nước… và cả những trí thức khác ngành, các bậc cách mạng lão thành, các vị tướng lĩnh , nhà ngoại giao…góp ý về những nguy cơ trong việc khai thác bauxite ở Tây nguyên đăng trên các trang web , trong đó trang Bauxite Việt nam do nhóm “Kiến nghị” (GS Nguyễn Huệ Chi, GS Nguyễn Thế Hùng và Nhà văn Phạm Toàn) chủ trì, cung cấp khá nhiều tư liệu phong phú, kể cả những báo cáo chính thức của Bộ Công Thương hay kết luận, ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính Trị, Thủ tướng chính phủ để người đọc có thể có những “dữ liệu” cần thiết khi phán đoán. Một điều duy nhất lãng vãng trong đầu là “tại sao” . Tại sao Nhà nước, Đảng và chính phủ” không nghe, không thấy, không biết… đến như vậy ?!
Riêng ba bức thư của ĐT Võ Nguyên Giáp gửi đến Ban chấp hành TƯ Đảng, Quốc hội, Chính phủ hay hội thảo(1)…vẫn không có một lời ‘hồi đáp” chính thức gửi đến Đại Tướng (trừ Kết luận của BCT do Ông Trương Tấn Sang công bố trước công luận sau cuộc hội thảo tháng 4/2009, có thể xem là một cách trả lời gián tiếp) thật đáng tiếc. Một thái độ “phớt lờ” (ignorer) xem thường hết sức khó hiểu mặc dù cuộc viếng thăm Đại tướng của TBT Nông Đức Mạnh hay Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhân dịp kỷ niệm 55 chiến thắng Điên Biên Phủ với lời hứa "Chính phủ tiếp thu và nghiên cứu những ý kiến của Đại tướng về dự án bô-xít Tây Nguyên. Bộ Chính trị cũng rất quan tâm đến vấn đề này"(2). Hẳn mọi người đã nhẹ nhõm như bản thân tôi, đã không kìm được sự xúc động khi thấy rằng những gì Đại Tướng nêu trong thư, cũng như nguyện vọng của hai nghìn người kí tên trong bản Kiến nghị , với hi vọng tràn trề là sẽ được những người lãnh đạo cao nhất xem xét , nghiên cứu nghiêm túc cũng như quốc hội đang nhóm họp sẽ bàn thảo thấu đáo, và tập đoàn Than Khoáng sản Việt Nam(TKV) là chủ đầu tư…cũng sẽ “nhìn lại” dự án lợi bất cập hại nầy ! Nhưng với bản báo cáo của Bộ Công Thương thay mặt chính phủ gửi cho Quốc Hội ngày 22/5/2009 không những không làm rõ các vấn đề được đặt ra mà còn gấy bối rối cho nhiều người, nhất là các nhà khoa học tham gia phản biện(3), chỉ riêng vấn đề nguồn nước cần cho rửa quặng và chế biến Alumin, bản báo cáo ấu trĩ đến mức nào, nói chi đến những kỹ thuật cao và phức tạp để luyện nhôm(tinh chế), hoàn thổ..v.v…mà TKV chỉ mới “nhìn”bên ngoài qua những cuộc “tham quan” hiếu hỉ ! Một kế hoạch khai thác tài nguyên “hóc búa” như Bauxite ở Tây Nguyên mà chỉ cầu may “năm ăn năm thua” như ông Đoàn Văn Kiến, TGD TKV phát biểu với báo chí đã bộc lộ lối suy nghĩ, cung cách làm ăn của “tập đoàn lợi ích” nầy…cho nên soạn ra những bản báo cáo lòe bịp hay khoe khoang về hiệu quả, an toàn về môi trường hay bảo đảm an ninh quốc gia…bị các nhà khoa học phê phán gắt gao cũng là điều dễ hiểu. Hơn tháng qua theo dõi, hôm nay, tôi vẫn không thể nào lý giải được thái độ, cách ứng xử của những nhà lãnh đạo cũng như nhiều vị đại biểu nhân dân ở quốc hội (là nơi còn có thể phát biểu ý kiến công khai) giữ một thái độ im lặng khó hiểu(trừ vài đại biểu đã lên tiếng như các ĐB Lê Thanh Phong, Điểu K’Ré , Nguyễn Lân Dũng, Dương Trung Quốc, Nguyễn minh Thuyết…trong số 493 ĐB). Cách làm “lấy thịt đè người” của Chinalco(TQ) không chỉ ở nước ta mà ở nhiều nơi trên thế giới, cho thấy họ sẵn sàng tung ra hàng tỷ, hàng chục tỷ đô la tiền mặt để mua hoặc giành quyền đầu tư khai thác nguyên liệu—là một miếng mồi hấp dẫn trong lúc nên kinh tê các nước đang gặp khó khăn, suy thoái—thậm chí mua cả cổ phần của tập đoàn khai khoáng nước ngoài, đưa người sang tham gia ban lãnh đạo công ty nước sở tại theo chủ trương và nguyên tắc của phía Chinalco, tuyển công nhân thất nghiệp nghèo ở nông thôn sang các nước thực hiện dự án và đeo bám hiện trường lâu dài theo một chính sách “mang màu sắc Trung Quốc” của chính phủ nước nầy. Con số 19,5 tỷ đô la của Chinalco bỏ vào Tập đoàn Rio Tinto (tập đoàn khai khoáng đặt văn phòng tại Anh quốc) để “xây dựng quan hệ đối tác chiến lược”(4) trong việc khai thác bauxite ở Úc vừa được công bố chính thức cho thấy xu thế tiến công tích cực của chính phủ TQ nắm bắt thời cơ kinh tế-chính trị mới với cơn khát ngoại tệ để “kích cầu” đang diễn ra trên thế giới. Liệu điều nầy có “trùng hợp” gì với tập đoàn TKV của nước ta, thuộc “chủ trương lớn của Đảng và nhà nước” như thủ tướng Nguyễn tấn Dũng phát biểu ? Nhà báo Hélène Duvingeau trên tạp chí “Planète Terra” trong bài phân tích về vấn đề khai thác Bauxite ở tây Nguyên(5) đã thận trọng đặt nghi vấn rằng liệu có “một nhân tố không thể lờ đi đã thúc đẩy chính phủ ký kết hai hợp đồng khai thác trong năm 2007” ? “Nhân tố” không lờ được (ẩn số--donnée imparable) nầy phải chăng là một thỏa thuận bên trong về việc phía Chinalco sẵn sàng ứng một vốn lớn trong số 20 tỷ đô la cần thiết để tiến hành những dự án khai thác đầy mạo hiểm cho nước chủ nhà . Nếu có, thì đây là điều bắt buộc “phải làm” vì đã lỡ “ăn cơm trước kẻng” chứ không dừng lại ở mức “khó ăn nói” vì đã có ghi trong “Thông cáo chung” giữa lãnh đạo hai nước Việt-Trung với “16 chữ vàng” và “quan hệ 4 tốt” đã cam kết. Hi vọng những điều ở trên chỉ là “võ đoán” như phát biểu phê bình “lách luật” của Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết tại QH ngày 26/5/2009 khi đề cập đến yếu tố pháp lý “chẽ nhỏ vốn đầu tư ” để không cần phải “trình ra” QH(6) vì Chủ tịch QH Nguyễn Phú Trọng nói với cử tri Hà nội, rằng “chưa đâu vào đâu !(7)
Hồng Lê Thọ 3/6/2009
(1) xem nội dung của Ba lá thư kêu gọi của Đại Tướng Võ Nguyên Giáp
(2) http://vietnamnet.vn/chinhtri/2009/05/846241/
(3) xem “trang nhà Bauxite Việt Nam” trên mạng
(4) “Rio Tinto announces pioneering strategic partership with Chinalco xem www.riotinto.com/documents/Media/PR716g_Rio_Tinto_announces_pioneering_strategic_partnership_with_Chinalco.pdf trong đó Úc chấp nhận” trong hội đồng quản trị có 15 người thì cần phải bảo đảm có 2 người trong Ban quả trị do Chinalco cử đến”. và “Why Chinalco's Buying Into Rio Tinto” http://www.businessweek.com/print/globalbiz/content/feb2008/gb2008025_188402.htm (5) “ La dernière bataille du général Giap - Trận chiến cuối cùng của Đại tướng Giáp” (Vietsciences)
(6) “Quốc hội phải thẩm tra và cuối năm nay chúng ta sẽ xem xét quyết định, không nên quyết định vội. Bởi vì nếu chúng ta không tính cả cụm dự án, mà chúng ta làm như Khí điện đạm Cà Mau, chúng ta cứ tách từng dự án ra để nói rằng nó chưa đến số tiền Quốc hội yêu cầu đưa vào công trình trọng điểm quốc gia, tôi cho như thế là lách luật", ông Thuyết khẳng định.” "Không đưa dự án bô-xít ra Quốc hội là lách luật" http://www.bauxitevietnam.info/tintuc/090526_vnnkhongduaraqhlalachluat.htm (7) Tại buổi tiếp xúc với cử tri Hà nội vào ngày 4/5/2009, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Phú Trọng giải thích: "Không phải bất kỳ vấn đề nào cũng đưa ra lấy ý kiến của Quốc hội mà còn tùy thuộc vào quy mô, tầm cỡ của các dự án. Trong khi đó, quy mô mỗi dự án bô-xít Tân Rai và Nhân Cơ mới chỉ là hơn 600 triệu đôla", rằng "dự án chỉ mới đang thí điểm, chưa đâu vào đâu" http://vietnamnet.vn/chinhtri/2009/05/845582/
|