Ca dao

Tình yêu

 
Ai đem con sáo sang sông
Ðể cho con sáo sổ lồng bay cao

Ai đi bờ đất một mình
Phất phơ chiếc áo giống hình phu quân

Ai đi đâu đấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm

Ai đi đường ấy hỡi ai
Hay là trúc đã nhớ mai đi tìm
Tìm em như thể tìm chim
Chim bay biển Bắc, đi tìm biển Ðông

Ai đi muôn dặm non sông
Ðể ai chứa chất sầu đong vơi đầy

Ai làm cho bướm lìa hoa
Cho chim xanh, nở bay qua vườn hồng

Ai làm cho dạ em buồn
Cho con bướm lụy, chuồn chuồn lụy theo

Ai làm Nam Bắc phân kỳ
Cho hai giòng lệ đầm đìa nhớ thương

Ai về có nhớ ta chăng
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười

Ai về em gởi bức thơ
Hỏi người bạn cũ bây giờ nơi nao
Non kia ai đắp mà cao
Sông kia, biển nọ ai đào mà sâu

Anh buồn có chỗ thở than
Em buồn như ngọn nhang tàn thắp khuya

Anh đã có vợ hay chưa ?
Mà anh ăn nói gió đưa ngọt ngào
Mẹ già anh ở nơi nao ?
Ðể em tìm vào hầu hạ thay anh

Anh đi ba bữa anh về
Rừng sâu nước độc anh đừng ở lâu

Anh đi đường ấy xa xa
Ðể em ôm bóng trăng tà năm canh
Nước non một gánh chung tình
Nhớ ai ai có nhớ mình hay chăng

Anh đi em một ngó chừng
Ngó sông sông rộng, ngó rừng rừng sâu

Anh đi, em ở lại nhà
Hai vai gánh vác mẹ già, con thơ
Lầm than bao quản muối dưa
Anh đi, anh liệu chen đua với đời

Anh đi kiệu lộng ba bông
Bỏ em cấy lúa đồng không một mình

Anh thương em trầu hết lá lươn
Cau hết nửa vườn, cha mẹ nào hay
Dầu mà cha mẹ có hay
Nhứt đánh nhì đày, hai lẽ mà thôi
Gươm vàng để đó em ôi
Chết thì chịu chết, lìa đôi anh không lìa

Anh về bán ruộng cây da
Bán cặp trâu già, mới cưới đặng em.

Anh về đếm hết sao trời
Em đây kết tóc ở đời với anh

Anh về em chẳng dám đưa
Hai hàng nước mắt như mưa tháng Mười

Anh về để áo lại đây
Ðể khuya em đắp gió Tây lạnh lùng.
Gió lạnh lùng lấy mùng em đắp
Ðể áo anh về đi học kẻo trưa.

Anh về em chẳng cho về
Em níu vạt áo em đề câu thơ
Câu thơ ba chữ rành rành
Chữ trung, chữ hiếu, chữ tình là ba
Chữ trung thì để phần cha
Chữ hiếu phần mẹ đôi ta chữ tình


Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi những ngày còn không?
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gở
Chim vào lồng biết thuở nào ra

Bao giờ cạn rạch Ðồng Nai
Nát chùa Thiên Mụ mới phai lời nguyền

Bao giờ cây cải làm đình
Gỗ lim ăn ghém thì mình lấy ta

Bao giờ cho chuối có cành
Cho sung có nụ, cho hành có hoa
Bao giờ chạch đẻ ngọn đa
Sáo đẻ dưới nước, thì ta lấy mình

Bao giờ cho đặng thảnh thơi,
Tay têm thuốc cống, mong mời lang quân

Bao phen lên ngựa ra về
Cầm cương níu lại xin đề câu thơ
Câu thơ ba bốn câu thơ
Câu đợi, câu chờ, câu nhớ, câu mong

Bắp non mà nướng lửa lò
Ðố ai ve được con đò Thủ Thiêm

Bậu buồn, qua dễ chẳng buồn
Cá dưới sông biếng lội, chim trên nguồn biếng bay

Bảy với ba tính ra một chục
Còn tam tứ lục tính lại cửu chương
Liệu bề đáp được thì thương
Ðừng gieo gánh nặng nửa đường bỏ em

Bây giờ mận mới hỏi đào
Vườn hồng đã có ai vào hay chưa ?
Mận hỏi thời đào xin thưa
Vườn hồng có lối nhưng chưa ai vào

Bên này sông em bắc cây cầu mười tấm ván
Bên kia sông em lập cái quán mười hai từng
Bán buôn nuôi mẹ cầm chừng đợi anh

Bến em có gốc dừa tơ
Ðêm trăng em đứng em chờ đợi ai

Ba trăng là mấy mươi hôm,
Mai Nam nắng trước, chiều Nồm quạnh sau
Chàng đừng phụ khó tham giàu
Khi lành tôn trượng, khi đau phụ phàng

Bạc sao bạc trắng như vôi
Ðể cho nước chảy hoa trôi lỡ làng

Bắc thang lên hái hoa vàng
Vì ai cho thiếp biết chàng từ đây

Bạn nghèo thuở trước chớ quên
Vợ cùng kham khổ, chẳng nên phụ tình

Bởi anh đành đoạn
Ðốn ngọn cây bần
Không cho ghe cá đậu gần ghe tôm
Thương anh em phải sớm hôm ngóng chờ

Bóng trăng anh tưởng bóng đèn
Bóng cây anh ngỡ bóng thuyền em sang

Bùn xa bèo, bùn khô bèo héo
Lựu xa đào, lựu xéo đào xiên
Vàng cầm trên tay rớt xuống không phiền
Chỉ phiền một nỗi nợ với duyên không tròn

Bước sang canh một anh thắp ngọn đèn vàng
Chờ con bạn ngọc thở than đôi lời
Canh hai vật đổi sao dời
Tính sao nàng tính trọn đời thủy chung
Canh ba cờ phất trống rung
Mặc ai ai thẳng, ai dùn mặc ai
Canh tư hạc đậu cành mai
Sương sa lác đác khói bay mịt mờ
Canh năm tơ tưởng tưởng tơ
Chiêm bao thấy bậu, dậy rờ chiếu không

Bước xuống ruộng sâu, em mang sầu tấc dạ
Tay em ôm bó mạ, luỵ ứa hai hàng
Ai làm lỡ chuyến đò ngang
Cho loan với phượng đôi hàng biệt ly

Bớ người không quen ơi
Nghe anh em cũng muốn thương nhiều
Nhưng hoa đà có chủ, khó chiều dạ anh

Bên kia sông, ai lập kiểng chùa Tân Thiện
Bên này sông, qua lập cái huyện Hà Ðông
Huyện Hà Ðông để cho ông Bao Công xử kiện
Chùa Tân Thiện nhiều kẻ tu hành
Chim kêu dưới suối trên cành
Qua không bỏ bậu, sao bậu đành bỏ qua?

Biết anh thích mắm cá trèn
Nên em chịu khó bẻ thêm đọt xoài
Chớ bông trang trước cửa ai sửa bông trang vàng
Ngày thời chuyện vãn nên tối lại mơ màng thấy em


Cách một khúc sông kêu rằng cách thủy
Sàigon xa, chợ Mỹ không xa
Gởi thơ thăm hết mọi nhà
Trước thăm phụ mẫu sau là thăm em

Cầm tay em như ăn bì nem gỏi cuốn
Dựa lưng nàng như uống chén rượu ngon

Cầm vàng mà lội qua sông
Vàng rơi không tiếc, tiếc công cầm vàng

Cành đào lá liễu phất phơ
Lấy ai thì lấy, đợi chờ nhau chi

Cánh hồng bay bổng trời Thu
Thương con chim, gáy cúc cu trong lồng

Canh khuya thắp chút dầu dư
Tim loan cháy lụn thiếp sầu tư một mình

Cất lên một tiếng la đà
Cho chim nhớ tổ, cho gà nhớ con

Cất lên một tiếng linh đình
Cho loan nhớ phụng, cho mình nhớ ta

Cây trên rừng hoá kiểng
Cá dưới biển hoá long
Con cá lòng tong ẩn bóng ăn rong
Anh đi lục tỉnh giáp vòng
Ðến đây trời khiến đem lòng thương em

Cha mẹ anh có đánh quằn đánh quại
Bắt anh ra treo tại nhành dương
Biểu từ ai, anh từ đặng
Chớ biểu từ người thương, anh không từ


Cha mẹ bú mớm nâng niu
Tội trời đành chịu, không yêu bằng chồng
Ai kêu, ai hú bên sông
Mẹ gọi con dạ, có chồng phải theo

Chàng ơi phụ thiếp làm chi
Thiếp như cơm nguội dành khi đói lòng

Chẳng tham nhà ngói rung rinh
Tham vì một nỗi anh xinh miệng cười

Chàng về cho chóng mà ra
Kẻo em chờ đợi, sương sa lạnh lùng

Chẳng xinh cũng thể đôi ta
Chẳng thơm cũng thể là hoa ngâu tàu

Chàng về để áo lại đây
Ðể khuya em đắp gió Tây lạnh lùng

Chàng về để áo lại đây
Phòng khi em nhớ cầm tay đỡ buồn

Chén tình là chén say sưa
Nón tình anh đội nắng mưa trên đầu

Chẻ tre bện sáo cho dầy
Ngăn ngang sông Mỹ có ngày gặp em

Chê đây, lấy đấy sao đành
Em chê cam sành , lấy phải quít hôi
Quít hôi bán một đồng mười
Cam ba đồng một, quít ngồi trơ trơ

Chiếc thuyền kia nói có
Chiếc ghe nọ nói không
Phải chi miễu ở gần sông
Em thề một tiếng kẻo lòng anh nghi

Chiều chiều ra đứng cổng làng
Nghe trống bãi tràng, em chạy đón anh

Chim quyên ăn trái nhãn lồng
Lia thia quen chậu, vợ chồng quen hơi

Chim quyên xuống suối tha mồi
Thấy em lao khổ, anh ngồi sao yên

Chim xa rừng thương cây nhớ cội
Người xa người tội lắm người ơi!
Chẳng thà không gặp thì thôi
Gặp rồi mỗi đứa một nơi sao đành

Cho em trở lại đường xưa
Ðể em tìm lại gốc dừa cạnh ao
Lời anh âu yếm chiều nào
Thoảng vang trong gió rì rào còn đây

Chờ em biết đến bao giờ
Vạc kêu sườn núi, trăng mờ đầu non

Cho hay tiên lại tìm tiên
Phượng hoàng đâu dám sánh duyên đàn gà

Chừng nào đá nổi rong chìm
Muối chua chanh mặn anh tìm được em

Chuồn chuồn mắc phải nhện vương
Ðã trót quấn quít thì thương nhau cùng

Có chả anh tính phụ xôi
Có cam phụ quít, có người phụ ta
Có quán đình, phụ cây đa
Ba năm quán đổ cây đa vẫn còn
Có mực thì anh phụ son
Có kẻ đẹp giòn tình phụ nhân duyên
Có bạc anh tính phụ tiền
Có nhân nghĩa mới, quên tình người xưa

Cô kia má đỏ hồng hồng
Cô chưa lấy chồng, còn đợi chờ ai
Buồng không lần lữa hôm mai
Ðầu xanh mấy chốc, da mồi tóc sương

Có mình ăn muối cũng vui
Vắng mình một bữa không vui chút nào

Cổ tay em trắng lại tròn
Ðể cho ai gối nó mòn một bên

Có thương thì thương cho chắc
Bằng trục trặc thì mặc qua luôn
Ðừng như con thỏ đứng đầu truông
Khi vui giỡn bóng, khi buồn giỡn trăng

Cò vàng ẩn bụi lá xanh
Cò đương chờ cá, như anh chờ nàng

Cực lòng thiếp lắm chàng ôi
Kiếm nơi khuyết tịch thiếp ngồi thiếp than
Than vì cây lúa lá vàng
Nước đâu mà tưới nó hoàn như xưa
Trông trời chẳng thấy trời mưa
Lan khô huệ héo, thảm chưa hởi trời.

Cái răng, Ba láng
Vàm Xáng, Phong Ðiền
Anh thương em cho bạc cho tiền
Ðừng cho lúa gạo, xóm giềng họ hay

Chèo dài sông hẹp khó lùa
Thấy em ở ruộng quê mùa anh thương

Con cá lý ngư sầu tư biếng lội
Con chim xa cành sầu cội biếng bay
Sao hôm còn đợi sao mai
Chồng mà xa vợ hỏi ai không buồn?

Củi đậu nấu đậu ra dầu
Anh cưới em không đặng anh cạo đầu đi tu

Chờ anh em hết sức chờ
Chờ cho rau muống lên bờ trổ bông

Cất mái chèo loan em nhìn chàng rơi lụy
Thổn thức gan vàng tấn dị thối nan
Nhái kêu chiều xuống mé mương
Thiếp nay đà an phận còn thương nổi chàng

Chiếc khăn cô đội trên đầu
Gió xuân đưa đẩy rơi vào tay tôi
Bâng khuâng tôi chẳng muốn rời
Trao cô thì tiếc, giữ thời không yên

Có yêu thời nói rằng yêu
Chẳng yêu, thì nói một điều cho xong
Làm chi dở đục, dở trong
Lờ đờ như nước cho lòng chẳng an

Có thương mình cắt tóc thề
Chỉ trời vạch đất chớ hề bỏ nhau

Sông Cửu Long chín cửa hai dòng
Người thương anh vô số, nhưng anh
chỉ một lòng với em

Chuồn chuồn mắc phải nhện vương
Ðã trót quấn quít thì thương nhau cùng

Con chim buồn, chim bay về cội
Con cá buồn, cá lội trong sông
Em buồn em đứng em trông
Ngõ thì thấy ngõ, người không thấy người


Dao cau rọc lá trầu vàng
Mắt anh anh liếc, mắt nàng nàng đưa

Dốc một lòng lấy chồng hay chữ
Ðể ra vào kinh sử lắng nghe

Dù ai cho bạc cho vàng
Chẳng bằng trông thấy mặt chàng hôm nay

Dương Ðông gió lạnh không tình sưởi
Rượu đã say mèm vẫn nhớ thương

Ðèn cầu tàu ngọn lu ngọn tỏ
Anh trông không rõ, anh ngỡ đèn màu
Rút gươm đâm họng máu trào
Ðể em ở lại, em kiếm thằng nào hơn anh

Ðèn nhà lầu hết dầu đèn tắt
Lửa nhà máy hết cháy thành than
Nhang chùa Ông hết mạt nhang tàn
Kể từ khi em biết được chàng
Ðêm về em lăn lộn như con chim phượng hoàng bị tên

Ðèn nào cao bằng đèn Châu Ðốc
Xứ nào dốc bằng xứ Nam Vang
Một tiếng anh than ba bốn đôi vàng em không tiếc
Anh lấy đặng em rồi anh trốn biệt lánh thân

Ðèn nào cao bằng đèn Sa Ðéc
Gái nào đẹp bằng gái Nha Mân
Anh thả ghe câu lên xuống mấy lần
Thương em đứt ruột, nhưng tới gần lại run

Ðêm khuya nguyệt lặn sao tàn
Ðồng hồ điểm nhặt nhớ chàng không quên

Ðêm khuya ra đứng bờ ao
Trông cá cá lặn trông sao sao mờ .
Buồn trông con nhện giăng tơ
Nhện ơi nhện hỡi nhện chờ mối ai?
Buồn trông chênh chếch sao Mai
Sao ơi, sao hỡi nhớ ai sao mờ?

Ðêm khuya thắp chút dầu dư
Tim loan cháy lụn, sầu tư một mình

Ðêm khuya thiếp mới hỏi chàng
Cau xanh ăn với trầu vàng xứng chăng?

Ðêm khuya trăng dọi lầu son
Vào ra thương bạn, héo hon ruột vàng
Bển qua đây đàng đã xa đàng
Dầu tui có lâm nguy thất thế
Hỏi con bạn vàng nó cứu không?

Chiều rồi kẻ Bắc, người Ðông
Trách lòng người nghĩa, nói không thiệt lời

Ðêm nằm tàu chuối có đôi
Hơn nằm chiếu tốt lẻ loi một mình

Ðêm qua, đêm lạnh, đêm lùng
Ðêm đắp áo ngắn, đêm chung áo dài
Bây giờ chàng đã nghe ai
Áo ngắn chẳng đắp, áo dài không chung
Bây giờ sự đã nhạt nhùn
Giấm thanh đổ biển mấy thùng cho chua
Cá lên mặt nước, cá khô
Vì anh, em phải giang hồ tiếng tăm

Ðêm qua nguyệt lặn về Tây
Sự tình kẻ ấy, người đây còn dài
Trúc với mai, mai về trúc nhớ
Trúc trở về, mai nhớ trúc không
Bây giờ kẻ Bắc, người Ðông
Kể sao cho xiết tấm lòng tương tư

Ðêm thanh cảnh vắng
Thức trắng năm canh
Một duyên, hai nợ, ba tình
Ðường kia,nỗi nọ, phận mình ra sao?

Ði đâu cho thiếp theo cùng
Ðói no thiếp chịu lạnh lùng thiếp cam

Ði qua nhà nhỏ
Thấy đôi liễn đỏ có bốn chữ vàng
Thạnh suy anh chưa biết chớ thấy nàng anh vội thương

Ðói lòng ăn nửa trái sim
Uống lưng bát nước đi tìm người thương

Ðôi ta chẳng được sum vầy
Khác nào cánh nhạn lạc bầy kêu sương
Vì sương nên núi bạc đầu
Cành lay bởi gió hoa sầu vì mưa

Ðôi ta đã trót lời thề
Con dao lá trúc đã kề tóc mai
Dặn rằng: Ai chớ quên ai!

Ðôi ta như loan với phượng
Nỡ lòng nào để phượng lià cây
Muốn cho có đó, có đây
Ai làm nên nỗi nước này chàng ôi!
Thà rằng chẳng biết thì thôi
Biết rồi gối chiếc lẻ loi thêm buồn !

Ðôi ta như thể con tằm
Cùng ăn một lá, cùng nằm một nong
Ðôi ta như thể con ong
Con quấn con quít, con trong con ngoài
Ðôi ta như thể con bài
Chồng đánh vợ kết chẳng sai con nào

Ðố ai biết lúa mấy cây
Biết sông mấy khúc, biết mây mấy từng
Ðố ai quét sạch lá rừng
Ðể ta khuyên gió, gió đừng rung cây
Rung cây, rung cỗi, rung cành
Rung sao cho chuyển lòng anh với nàng

Ðồng tiền Vạn lịch
Thích bốn chữ vàng
Anh tiếc công anh gắn bó với cô nàng bấy lâu
Bây giờ cô lấy chồng đâu
Ðể anh giúp đỡ trăm cau nghìn vàng

Ðổ lửa than nên vàng lộn trấu
Anh mảng thương thầm chưa thấu dạ em

Ðổng Kim Lân hồi còn nhỏ, đi bán giỏ nuôi mẹ
Anh gặp em đây không cửa không nhà
Muốn vô gá nghĩa, biết là đặng chăng?

Ðờn cò lên trục kêu vang
Qua còn thương bậu, bậu khoan có chồng
Muốn cho nhơn nghĩa đạo đồng
Qua đây thương bậu hơn chồng bậu thương
Chiều nay qua phản bạn hồi hương
Nghe bậu ở lại vầy vươn nơi nào?
Ghe tui tới chỗ cắm sào
Nghe bậu có chốn tui muốn nhào xuống sông

Ðu đủ tía, bạc hà cũng tía
Ngọn lang dâm, ngọn mía cũng dâm
Anh thấy em tốt mã anh lầm
Bây giờ anh biết rõ, vàng cầm anh cũng buông

Ðưa nhau uống chén rượu nồng
Mai sau em có theo chồng đất xa
Qua đò gõ nhịp chèo ca
Nước xuôi làm rượu quan hà chuốc say

Ðường trơn trợt gượng đi kẻo té
Áo còn nguyên ai nỡ xé vá quàng
Hồi sớm mai, gặp em sao anh không hỏi
Hay dạ của chàng nay đã hết thương?

Dao phay cứa cổ máu đổ không màng
Chết thì chịu chết buông nàng anh không buông

Dõi dõi theo anh
Về nơi Châu thành
Coi nam thanh nữ tú
Ở chi đất này vượn hú chim kêu

Dao vàng bỏ đải kim nhung
Biết rằng quân tử có dùng ta chăng ?

Duyên kia ai đợi mà chờ
Tình kia ai tưỡng mà tơ tưởng tình ?

Ðêm qua nguyệt lặn về Tây
Sự tình kẻ ấy, người đây còn dài
Trúc với mai, mai về trúc nhớ
Trúc trở về, mai nhớ trúc không
Bây giờ kẻ Bắc, người Ðông
Kể sao cho xiết tấm lòng tương tư

Ðó đây trước lạ sau quen
Chẳng gần, qua lại đôi phen cũng gần

Ðờn cò lên trục kêu vang
Qua còn thương bậu, bậu khoan có chồng
Muốn cho nhơn nghĩa đạo đồng
Qua đây thương bậu hơn chồng bậu thương
Chiều nay qua phản bạn hồi hương
Nghe bậu ở lại vầy vươn nơi nào
Ghe tui tới chỗ cắm sào
Nghe bậu có chốn muốn nhào xuống sông

Ðưa nhau đổ chén rượu hồng
Mai sau em có theo chồng đất xa
Qua đò gõ nhịp chèo ca
Nước xuôi làm rượu quan hà chuốc say


Em thương nhớ ai ngơ ngẩn bên đầu cầu
Lược thưa biếng chải, gương tàu biếng soi
Cái sập đá bỏ vắng em không ngồi
Vườn hoa hoang lạnh mặc người vào ra

Em về hỏi mẹ cùng cha
Có cho em lấy chồng xa hay đừng ?

Em ôm bó mạ xuống đồng
Miệng hò tay cấy mà lòng nhớ ai

Em như cục cức trôi sông
Anh như con chó đứng trông trên bờ
Xin em chớ nói dại khờ
Xưa cha em cũng đứng chờ như anh

Em thương anh chẳng vì ruộng cả ao liền
Thương vì cái bút cái nghiên anh đồ

Ghe anh mỏng ván, bóng láng nhẹ chèo
Xin anh bớt mái, nương lèo đợi em

Ghe em rẽ vô ngọn, anh chẳng đón chẳng chờ
Ghe anh tách bến tách bờ, em buồn cho trăng mờ sao lặn
Mình lấy nhau chẳng đặng bởi bà mai lưỡi vắn ít lời
Mật đường dù chẳng đi đôi
Chút hương rớt lại, một đời chưa quên

Ghe lên ghe xuống dầm dề
Sao anh không gởi thơ về thăm em?

Giả đò mua khế bán chanh
Giả đi đòi nợ thăm anh kẻo buồn

Gió đưa trăng thì trăng đưa gió
Trăng lặn rồi gió biết đưa ai ?

Gió thổi một ngày năm bảy trận giông
Anh đi nằm bãi sao không thấy về ?

Gió vàng hiu hắt đêm thanh
Ðường xa, dặm vắng xin anh nhớ về
Mảnh trăng đã trót lời thề
Sao anh để gánh nặng nề riêng em

Kiểng vật còn đây, người đà đâu mất
Bạn ngọc xa rồi, trời đất quạnh hiu


Lấy nhau từ thuở mười ba
Ðến năm mười tám thiếp đà năm con
Ra đường thiếp hãy còn son
Về nhà thiếp đã năm con cùng chàng

Lá khô lủng lẳng treo cành
Giận thì nói vậy sao đành bỏ nhau

Lửng lơ vầng quế soi thềm
Hương đưa bát ngát càng thêm bận lòng
Gió thu thổi ngọn phù dung
Dạ nàng sắt đá anh rung cũng mềm

Lênh đênh chiếc lá giữa dòng
Thương thân góa bụa phòng không lỡ thì
Gió đưa trúc ngã mai quì
Ba năm trực tiết còn gì là xuân !

Lênh đênh một chiếc thuyền tình
Mười hai bến nước biết gửi mình về đâu

Lòng anh như gió giữa đàng
Lòng em như ngọn nhang tàn giữa khuya

Lọng vàng che nải chuối xanh
Tiếc cho con chim phượng hoàng đậu cành tre khô

Lộc còn ẩn bóng cây tùng
Thuyền quyên đợi khách anh hùng sánh vai

Mây xưa cũng bỏ non về
Em xưa cũng giã câu thề đó đây
Nhớ đành biết mấy tầm tay
Chim bay biển Bắc hoa gầy bãi Ðông!

Một mai thiếp có xa chàng
Ðôi bông thiếp trả đôi vàng thiếp xin

Mình đành, cha mẹ chẳng đành
Cũng như gáo nước tưới hành không tươi

Một duyên, hai nợ, ba tình
Chiêm bao lẩn quất bên mình năm canh
Ðêm nằm lại nghĩ một mình
Ngọn đèn khêu tỏ bóng quỳnh bay cao
Trông ra nào thấy đâu nào
Ðám mây vơ vẩn ngôi sao mập mờ
Mong người, lòng những ngẩn ngơ

Một đàn cò trắng bay quanh
Cho loan nhớ phượng, cho mình nhớ ta
Mình nhớ ta như cà nhớ muối
Ta nhớ mình như cuội nhớ trăng
Mình về mình nhớ ta chăng
Ta về ta nhớ hàm răng mình cười

Một nong tằm bằng năm nong kén
Một nong kén bằng chín nén tơ
Em thương anh tháng đợi năm chờ
Lòng nào dứt mối lià tơ cho đành

Một thương hai nhớ ba sầu
Cơm ăn chẳng được, ăn trầu cầm hơi
Thương chàng lắm lắm chàng ơi !
Biết đâu thanh vắng mà ngồi thở than

Một thuyền một lái chẳng xong
Một chĩnh hai gáo còn nong tay vào
Em xót thương anh phất ngọn cờ đào
Còn thò tay bẻ mận em dạ nào dám ưng

Một thương tóc bỏ đuôi gà
Hai thương ăn nói mặn mà có duyên
Ba thương má lúm đồng tiền
Bốn thương ăn nói dịu hiền dễ nghe

Một trăm con gái Thủ
Một lũ con gái chợ
Anh cũng không màng
Anh chỉ thương con gái ruộng cơ hàn nắng mư

Nay em còn cha còn mẹ, còn cô còn bác
Nên em không dám tự tung tự tác một mình
Anh có thương em cậy mai dong đến nói
Cha mẹ đành em cũng sẽ ưng

Nàng ơi anh quyết với mình
Công anh dan díu chẳng thành thời thôi
Con sông bên lở, bên bồi
Bên lở thì đục, bên bồi thì trong
Sông kia nước chảy hai dòng
Biết rằng bên đục, bên trong bên nào

Nè em Tiên Bửu ôi
Nhớ em chưa ăn xôi mà anh như gặp hồi no bụng
Chưa ăn bún mà anh cũng no hơi
Thương em quên đứng, quên ngồi
Ngứa đầu quên gãi, đứt ruột rồi quên đau

Nếm muỗng đường om  mùi thơm vị ngọt
Qua thương nhớ bậu thức trót canh gà
Phận bậu như hạt mưa sa
Phận qua như gió thổi tuốt ra vàm ngoài

Ngày đi, trúc chửa mọc măng
Ngày về, trúc đã cao bằng ngọn tre
Ngày đi, lúa chửa có vè
Ngày về, lúa đã đỏ hoe ngoài đồng
Ngày đi, em chửa có chồng
Ngày về, em đã con quấn, con quít, con bồng, con mang

Ngày nào anh nói em đành
Bụi tre trước ngõ để dành đan nôi
Bây giờ anh nói em thôi
Bụi tre trước ngõ đan nôi ai nằm?

Ngày nào anh nói em đành
Cuốc đất trồng hành, gieo cải, vãi kê
Bây giờ, anh nói em chê
Ðể cải anh héo, cho kê anh tàn

Ngày xưa anh bủng anh beo
Tay bưng chén thuốc tay đèo múi chanh
Bây giờ anh khỏi anh lành
Anh theo duyên mới anh đành phụ em

Ngồi buồn gởi bức thư sang
Có con rồng bạch chắn ngang giữa trời
Vậy nên thư chẳng tới nơi
Trong thư ai biết những lời làm sao ?

Ngày đêm trông bóng trăng tàn
Muốn riêng với nguyệt mà than một lời
Nguyệt rằng: Vật đổi sao dời
Thân này vẫn để cho người soi chung

Nhà em cao, hàng rào em kín
Nhà em tám, chín, mười từng
Con ong bay vô không lọt
Biểu con bướm đừng xôn xao
Anh về sắm lễ cho cao
Cậy mai dong cho giỏi
Mới bước vào nhà em

Nhà tôi có dãy vườn hoa
Có ba dãy nhãn, có ba dãy dừa
Dù anh đi sớm, về trưa
Sao anh chẳng nghĩ dãy dừa nhà tôi
Sao anh chẳng đứng, chẳng ngồi
Hay là anh phải duyên tôi anh buồn
Anh buồn, anh lại đi buôn
Có tiền lấy vợ, thôi buồn làm chi

Nhìn nhau lệ ứa đôi hàng
Tàu lui ốc thổi, tôi chàng rẽ phân !

Nhìn ra sậy xám, lau vàng
Ngày lu, nắng úa, bóng chàng nơi đâu

Nhớ ai bổi hổi bồi hồi
Như đứng đống lửa, như ngồi đống than

Nói lời thì giữ lấy lời
Ðừng như con bướm đậu rồi lại bay

Nội trong lục tỉnh Nam Kỳ
Thấy em ăn nói nhu mì anh thương
Có mặt tui mình nói mình thương
Tui về chốn cũ mình vấn vương nơi nàỏ

Nước mắt nhỏ sa lấy khăn mùi xoa nàng chặm
Quyến luyến nhau rồi ngàn dặm khó quên

Nửa đời sương gió ngang tàng
Trái tim lụy chỉ vì nàng đấy thôi

Non cao ai đấp mà cao ?
Sông sâu ai xới ai đào mà sâu ?
Thương nàng thức suốt đêm thâu
Sáng ra mới biết mái đầu bạc phơ !


Ớ này em ơi, hãy nghe cho kỹ
Xưa nay gái không cưới chồng, trai không ở goá
Ðoái thấy thương nàng xinh đã quá xinh
Buông lời vừa vỗ vế non, nếu như nàng lo việc
cháu con
Sao không kiếm chốn trao thân, gởi thể
Trên đời bá công bá nghệ
Dưới lại đà tứ thứ tứ dân
Làm người sao khỏi chữ lương nhân
Mà nàng chịu để phòng không ở goả
Sách có chữ rằng phụ nhân nan hoá, ít kẻ yêu vì
Nên lấy chồng phải luận phải suy
Phải xem trong lóng đục
Ðây đã đến thời phải lúc
Hay là nàng còn cúc đục cù lao
Ðể anh ngơ ngẩn ra vào
Ðể anh ngơ ngẩn ra vào, vì thầm
yêu trộm nhớ thì dạ nào em bỏ anh?

Ớt nào là ớt chẳng cay
Gái nào là gái chẳng hay ghen chồng
Vôi nào là vôi không nồng
Gái nào là gái có chồng chẳng ghen

Phượng hoàng đậu nhánh vông nem
Phải dè năm ngoái cưới em cho rồi
Ngã tư Chợ Gạo nước hồi
Tui chồng mình vợ còn chờ đợi ai

Qua đình ghé nón trông đình
Ðình bao nhiêu ngói thương mình bấy nhiêu!

Qua cầu ngả nón trông cầu
Cầu bao nhiêu nhịp em sầu bấy nhiêu.

Ra về bụng nhớ lòng thương
Tay vỗ thanh giường chép miệng thở than  !

Rau răm đất cứng dễ bứng khó trồng
Dù thương cho lắm cũng chồng người ta

Rồng chầu ngoài Huế, ngựa tế Ðồng Nai
Nước sông trong chảy lộn sông ngoài
Thương người quân tử lạc loài tới đây

Ruộng ai thì nấy đắp bờ
Duyên ai nấy gặp, đừng chờ uổng công

Rủ nhau xuống bể mò cua
Ðem về nấu quả me chua trên rừng
Em ơi chua, ngọt đã từng
Non xanh, nước bạc ta đừng quên nhau

Rượu nằm trong nhạo chờ nem
Qua nằm thuyền vắng chờ em một mình

Sáng trăng giã gạo ngoài trời
Cám bay phưởng phất nhớ lời em than

Sông Cửu Long chín cửa hai dòng
Người thương anh vô số, nhưng anh chỉ một lòng với em

Sông Mơ, sông Mận, sông Ðào
Ba ngọn sông ấy chảy vào sông Ri
Em yêu anh bụng đã phát phì
Thuốc thang đâu khỏi anh thì chữa thôi
Yêu anh dễ đứng khó ngồi

Sông dài cá lội biệt tăm
Phải duyên chồng vợ mấy năm cũng chờ

Sông sâu cá lặn biêt tăm
Chín trăng cũng đợi, mười năm cũng chờ

Sông sâu cá lặn vào bờ
Lấy ai thì lấy, đợi chờ nhau chi

Sông sâu nước chảy ngập kiều
Dù anh phụ bạc còn nhiều nơi thương

Sao vua chính cái nằm chồng
Anh thương em từ thuở má bồng trên tay

Sao vua chín cái nằm ngang
Anh thương em từ thuở mẹ mang trong lòng

Sông sâu kiếm chẳng đặng đò
Muốn lội qua thăm bậu mà sợ hụt giò chết trôi

Bớ này anh nó ôi, nếu anh lỡ có hụt giò
Thì em sẽ lội xuống đặng mò anh lên


Tai em nghe anh đau đầu chưa khá
Em băng đồng chi sá, đi bẻ nạm lá về xông
Ở làm sao đây cho trọn nghĩa vợ chồng
Ðổ mồ hôi em chặm, ngọn gió lồng em che

Tay bưng dĩa muối chấm gừng
Gừng cay muối mặn xin đừng bỏ em

Tay mang khăn gói sang sông
Mẹ kêu mặc mẹ, thương chồng cứ đi

Than rằng gối gấm không êm
Gối lụa không mềm bằng gối tay em

Thân em như giếng giữa đường
Người khôn rửa mặt, người thường rửa chân

Thân em như hạt mưa rào
Hạt rơi xuống giếng hạt vào vườn hoa
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày

Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai

Thân em như thể trái chanh
Lắt lẻo trên cành nhiều kẻ ước mơ

Thân tui thui thủi một mình
Ðêm đêm lạnh lẽo buồn tình lang thang
Nếu ai nghĩ chuyện đá vàng
Tôi xin được dạo cung đàn tình chung

Thấy bạn mà chẳng thấy chàng
Bâng khuâng như mất lạng vàng trong tay

Thuyền ơi có nhớ bến chăng
Bến thì một dạ khăng khăng nhớ thuyền

Thương em anh để trong lòng
Việc quan anh cứ phép công anh làm
Thương em không dám vô nhà
Ði qua đi lại hỏi có gà bán không?

Thương nhau cởi áo cho nhau
Về nhà mẹ hỏi qua cầu gió bay

Thương nhau đứng đợi ngồi trông
Ðêm khuya hiu quạnh loan phòng thì thôi
Anh nay đã có vợ rồi
Còn theo đón hỏi chi tôi thế nầy ?

Thương nhau nên phải đi tìm
Nhớ nhau một lúc như chim lạc đàn

Tiếc thay hột gạo trắng ngần
Ðã vo nước đục, lại vần lửa rơm

Tình cờ bắt gặp nàng đây
Hỏi rằng duyên ấy tình này ra sao ?
Cái gì là mận, là đào
Cái gì là ngãi tương giao với nàng ?

Tình ta như quế với gừng
Mai kia cách trở, xin đừng quên nhau

Tới đây dầu đói giả no
Dầu khôn giả dại đặng dò ý em

Trách ai chẳng khéo lường cân
Ðào tiên không bẻ, bẻ trái bần làm chi

Trách ai tham đó bỏ đăng
Bần khinh phú trọng nên chăng bạn tình

Trách ai tính chuyện đa đoan
Ðã hái được mận lại toan bẻ đào

Trách cha, trách mẹ nhà chàng
Cầm cân chẳng biết rằng vàng hay thau
Thực vàng chẳng phải thau đâu
Ðừng đem thử lửa mà đau lòng nàng

Trách người quân tử vô danh
Chơi hoa xong lại bẻ cành bán rao

Trăm năm lòng gắn dạ ghi
Nào ai thay nút, đổi khuy cũng đừng

Trăm năm se sợi chỉ hồng
Bắt người tài sắc buộc trong khuôn trời
Bao giờ tài sắc có lời
Thì ta lại cởi khuôn trời cho ra

Trầu này trầu nghĩa trầu tình
Trầu nhơn trầu ngãi trầu mình với ta

Trầu vàng nhai lẫn cau xanh
Duyên em sánh với tình anh tuyệt vời

Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà, hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra cánh biếc
Em đã có chồng, anh tiếc lắm thay
Ba đồng một mớ trầu cay
Sao anh không hỏi từ ngày còn không
Bây giờ em đã có chồng
Như chim vào lồng, như cá cắn câu
Cá cắn câu biết đâu mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở nào rai

Trèo lên cây bưởi hái hoa
Bước xuống vườn cà, hái nụ tầm xuân
Nụ tầm xuân nở ra cánh biếc
Em đã có chồng, anh tiếc lắm thay
Thoạt vào anh nắm cổ tay
Sao trước em trắng mà rày em đen
Hay là lấy phải chồng hèn
Cơm sống, canh mặn nó đen mất rồi

Trên đầu em đội khăn vuông
Trông xuống dưới ngực, cau buồng còn non
Cổ tay em vừa trắng vừa tròn
Mặt mũi vuông vắn, chồng con thế nào

Trên rừng mười sáu thứ chim
Thiếu gì loan phượng, đi tìm quạ đen ?

Quạ đen có của, có công
Còn như loan phượng, lại không có gì

Trên trời có đám mây xanh
Ở giữa mây trắng, chung quanh mây vàng
Ước gì anh lấy được nàng
Thời anh mua gạch Bát Tràng về xây
Xây dọc, rồi lại xây ngang
Xây hồ bán nguyệt cho nàng rửa chân

Trên trời có mây hóa kiểng
Dưới biển có cá hoá long
Anh đi lục tỉnh giáp vòng
Tới đây trời khiến đem lòng thương em

Trời mưa cho ướt lá khoai
Công anh làm rể đã hai năm ròng
Nhà em lắm ruộng nhiều đồng
Bắt anh tát nước cực lòng anh thay
Tháng chín mưa bụi, gió may
Cất lấy gàu nước, hai tay rụng rời

Trúc xinh trúc mọc đầu đình
Em xinh em đứng một mình cũng xinh

Trúc xinh trúc mọc bờ ao
Em xinh em đứng chổ nào cũng xinh

Trường giang lồng lộng bất cộng chi tình
Ai kia hờ hững, riêng mình tương tư

Từ đây đào lý chung vườn
Gấm nhiễu cùng rương, phượng yêu thương trĩ

Từ ngày qua với em xa cách đôi đàng
Cơm ăn chẳng đặng, con bạn vàng biết chăng?

Em ôm bó mạ xuống đồng
Miệng hò tay cấy mà lòng nhớ ai

Tóc em dài em cài hoa thiên lý
Trông miệng em cười anh để ý anh thương

Ước gì anh hoá ra hoa
Ðể em nâng lấy rồi mà cài khăn
Ước gì anh hoá ra chăn
Ðể cho em đắp em lăn cùng giường
Ước gì anh hoá ra gương
Ðể cho em cứ vấn vương soi mình
Ước gì sông hẹp một gang
Bắc cầu trải gấm cho chàng sang chơi

Uổng công anh se nhợ uốn cần
Uốn xong con cá nó lần ra khơi

Vì mây nên núi lên trời
Vì cơn gió thổi, hoa cười với trăng

Vì sông nên phải lụy thuyền
Chớ như đường liền ai phải lụy ai

Vì tình em phải tới nơi
Trăm năm duyên phải một ngày mà nên

Vị gì một giải Sông Ngân
Làm cho Chức Nữ chẳng gần Ngưu Lang

Xa xôi em chớ ngại ngùng
Xa người xa tiếng nhưng lòng không xa

Xa xôi xích lại cho gần
Làm thân con nhện mấy lần giăng tơ

Xưa kia ăn đâu ở đâu
Bây giờ có bí, chê bầu rằng hôi

Xưa kia ngọc ở tay ta
Bởi ta chểnh mảng ngọc qua tay người

Xin đừng ra dạ Bắc Nam
Ðừng chê lươn ngắn, chớ tham trạch giàu

Xin ai chớ tính thiệt hơn
Mận nhà dù lạt, còn hơn đào người

Yêu em anh cũng muốn vô
Sợ truông nhà Hồ, sợ phá Tam Giang

Yêu nhau chữ vị là vì
Chữ dục là muốn, chữ tùy là theo

Yêu nhau đắp điếm mọi bề
Một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng

Yêu nhau sinh tử cùng liều
Thương nhau lội suối qua đèo có nhau

Yêu nhau tam, tứ núi cũng trèo
Thất, bát sông cũng lội
Tam thập lục đèo cũng qua

Yêu nhau thời ném miếng trầu
Ghét nhau ném đá vỡ đầu nhau ra
Yêu nhau cau sáu bổ ba
Ghét nhau cau sáu bổ ra làm mười

Yêu nhau yêu cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng.