Ca dao

Cách xử thế

 

Ai ơi chớ nghĩ mình hèn
Nước kia dù đục lóng phèn cũng trong

Cười người chớ vội cười lâu
Cười người hôm trước hôm sau người cười

Ai ơi chớ vội cười nhau
Cây nào mà chẳng có sâu chạm cành

Ai ơi đã quyết thì hành
Ðã đốn thì vác cả cành lẫn cây

Ai ơi đã quyết thì hành
Ðã đan thì lận, tròn vành mới thôi

Bạn bè là nghĩa tương tri
Sao cho sau trước vẹn bề mới nên

Bạn nghèo thuở trước chớ quên
Vợ cùng kham khổ, chẳng nên phụ tình

Bàn tay còn có ngón dài, ngón vắn,
Con một nhà đứa trắng đứa đen,
Hễ ăn vóc học quen,
Dẫu họ chê mình vụng, tập rèn cũng phải hay

Bao giờ cá Lý hóa Long
Ðền ơn cha mẹ ẵm bồng ngày xưa

Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn

Cách sông mới phải luỵ thuyền
Còn như đường liền ai phải luỵ ai

Cây xanh thời lá cũng xanh
Cha mẹ hiền lành để đức cho con
Mừng cây rồi lại mừng cành
Cây đức lắm chồi, người đức lắm con
Ba vuông sánh với bảy tròn
Ðời cha vinh hiển đời con sang giàu

Có làm thì mới có ăn
Khi không ai dễ đem phần tới cho

Chim khôn chưa bắt đã bay
Người khôn chưa nói dang tay đỡ lời

Chim khôn kêu tiếng rảnh rang
Người khôn nói tiếng dịu dàng dễ nghe

Chim khôn lót ổ, lựa chỗ nhiều cành
Gái khôn lựa chỗ trai lành gởi thân

Chim khôn tránh lưới, tránh dò
Người khôn tránh chốn hồ đồ, xa hoa

Chồng giận thì vợ bớt lời
Cơm sôi nhỏ lửa một đời không khê

Chồng giận thì vợ làm lành
Miệng cười chúm chím: Thưa anh giận gì
Thưa anh, anh giận em chi
Muốn lấy vợ bé em thì lấy cho

Cờ bạc là bác thằng bần
Cửa nhà bán hết, tra chân vào cùm

Con cá không ăn câu
Nghĩ rằng con cá dại
Xách câu về nhà
Nghĩ lại con cá khôn 

Con quốc khắc khoải mùa hè
Làm thân con gái phải nghe lời chồng
Sách cho chữ rằng: phu xướng phụ tòng
Làm thân con gái lấy chồng xuất gia
Lấy em về thờ mẹ kính cha
Thờ cha kính mẹ ấy là người ngoan

Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Một lòng thờ mẹ kính cha
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con

Công danh theo đuổi mà chi
Sao bằng chăm chỉ giữ nghề canh nông
Sớm khuya có vợ có chồng
Cày sâu, bừa kỹ mà mong được mùa

Cu kêu ba tiếng cu kêu
Kêu mau đến Tết, dựng nêu ăn chè

Cu kêu từng cặp trên cây
Tào khương nghĩa nặng, sao đành bỏ nhau

Cũ người thì lại mới ta
Người chê rách rưới, ta cho là gấm nhung

Cứ trong nghĩa lý luân thường
Làm người phải giữ kỹ cương mới mầu
Ðừng cậy khoẻ, chớ khoe giầu
Trời kia còn ở trên đầu, còn kinh

Phấn son tô điểm sơn hà
Làm cho rỡ mặt đàn bà nước Nam

Phượng hoàng ở chốn cheo leo
Sa cơ lỡ vận phải theo đàn gà
Bao giờ gió thuận mưa hòa
Thay lông đổi cánh lại ra phượng hoàng

Tiền trao cháo múc
Không tiền cháo trút trở ra
Tin nhau buôn bán cùng nhau
Thiệt hơn, hơn thiệt, trước sau như lời
Thay gì lừa đảo kiếm lời
Một nhà ăn uống, tội trời riêng mang
Theo chi những thói gian tham
Pha phôi thực giả tìm đường dối nhau
Của phi nghĩa có giàu đâu
Ở cho ngay thật giàu sau mới bền

Trời sinh ra đã làm người
Hay ăn, hay nói, hay cười, hay chơi
Khi ăn thì phải lựa nồi
Khi nói, thì phải lựa lời chớ sai
Cả vui chớ có vội cười
Nơi không lễ phép chớ chơi làm gì

Thói đời

Ba trăng là mấy mươi hôm,
Mai Nam nắng trước, chiều Nồm quạnh sau
Chàng ơi đừng phụ khó tham giàu
Khi lành tôn trượng, khi đau phụ phàng.

Bần cư náo thị vô nhân vấn
Phú tại lâm  sơn hữu viễn thân

Cái vòng danh lợi cong cong
Kẻ hòng ra khỏi, người mong bước vào

Có cây mới có dây leo
Có cột có kèo, mới có đòn tay

Có chả anh tính phụ xôi
Có cam phụ quít, có người phụ ta
Có quán đình, phụ cây đa
Ba năm quán đổ cây đa vẫn còn
Có mực thì anh phụ son
Có kẻ đẹp giòn tình phụ nhân duyên
Có bạc anh tính phụ tiền
Có nhân nghĩa mới, quên tình người xưa

Có chồng mà chẳng có con
Khác gì hoa nở trên non một mình

Có chuôm, cá mới ở đià
Có em, anh mới sớm khuya chốn này

Có của thì có mẹ nàng
Có bạc có vàng thì có kẻ ưa

Chiếc tàu lặn chạy mau đường gió
Cái xe hơi chạy lẹ như dông
Việc ở đời vợ vợ chồng chồng
Thương nhau cũng vội, dứt lòng cũng mau

Chị là con gái nhà giầu
Ăn mặc tốt đẹp vào chầu tòa sen
Em là con gái nhà hèn
Ăn mặc rách rưới mon men ngoài hè

Ðói lòng ăn nắm lá sung
Chồng một thì lấy, chồng chung thì đừng

Ðói lòng ăn trái kkhổ qua
Nuốt vô thì đắng nhả ra chúng bạn cười

Giàu đổi bạn sang đổi vợ

Mười năm cắp sách theo thầy
Năm thứ mười một vác cày theo trâu

Mực văng vô giấy khó chùi
Vào vòng chồng vợ, đui cùi cũng phải theo

Ngày xưa anh bủng anh beo
Tay bưng chén thuốc tay đèo múi chanh
Bây giờ anh khỏi anh lành
Anh theo duyên mới anh đành phụ em

Ở sao cho vừa lòng người
Ở rộng người cười, ở hẹp người chê
Cao chê ngỏng, thấp chê lùn
Béo chê béo trục béo tròn
Gầy chê xương sống, xương sườn phơi ra

Tay mang túi bạc kè kè
Nói bậy nói bạ thiên hạ nghe rầm rầm

Trồng trầu trồng lộn dây tiêu
Con theo hát bội mẹ liều con hư

Yêu nhau đắp điếm mọi bề
Một trăm chỗ lệch cũng kê cho bằng

Yêu nhau yêu cả đường đi
Ghét nhau ghét cả tông chi họ hàng