Galilée

Vietsciences-Võ Thị Diệu Hằng

 

Galilée (1564-1642) nhà vật lý và thiên văn Ý đã quả quyết rằng trái đất quay...

 

Bản  sao kính thiên văn Galilée

Ông sinh tại Pise, mất tại Arcetri (Ý)

Ông là nhà sáng lập môn khoa học thực nghiệm tại Ý, chế ra cân thủy tĩnh (balance hydrostatique) , khám phá  ra tính đẳng thời của các quả lắc và những định luật về sự rơi của đồ vật.

1952-1610: Dạy học tại đại học Padoue

Phát minh hàn thử biểu

Làm một kính thiên văn tại Venise  năm 1609. Nhờ kính thiên văn, ông tìm ra vệ tinh của Jupiter (Mộc tinh), những phase của Vénus (Kim), giải Ngân Hà cấu tạo  bằng sao và giải thích những dấu vết ở mặt trời.

     

Cuối cùng  nhờ những khám phá này mà ông thừa nhận  thuyết Copernic là đúng.

Pháp đình La Mã  kết tội ông theo Copernic, nên Galilée  bị đuổi không cho dạy học.

Ông về quê tại Florence và viết quyển Ðối thoại về những hệ thống lớn của vũ trụ. Giáo hoàng lúc bấy giờ là Urbain cho là đối nghịch với Thánh kinh, cho rằng  còn nguy hiểm hơn  Martin Luther và Calvin nên  thu hết sách của ông.

1633, thêm một lần nữa pháp đình La Mã mang ông ra xử. Bắt ông phải quỳ gối  chối bỏ  những gì ông đã viết và đã nói là sai. Vì  bị ép buộc phải nói ngược chân lý, ông phải nói, nhưng sau đó  ông vẫn lẩm bẩm: "E pur si muove" (Et pourtant elle tourne, Tuy vậy, trái đất vẫn quay).

Vì  nhìn mặt trời nhiều, bị những  tia bức xạ làm hỏng mắt ông nên  về già ông bị mù.

Ông để lại một số bánh xe răng cưa sắp theo hệ thống cùng với một bài vẽ  hệ thống  bánh xe của đồng hồ quả lắc ngày nay.

Ông cũng để lại một số  bài tính về thiên văn.

 

Bài đọc thêm:

 PHÉP BIẾN ÐỔI GALILEO (GALILEAN TRANSFORMATION)