2006.08.07
Thy Nga, phóng viên đài RFA
Cuối tuần này, Đại lễ Vu Lan Phật lịch 2550 bắt
đầu được cử hành tại nhiều chùa ở các nơi trên thế
giới. Theo đạo Phật và truyền thống văn hóa Việt
Nam, Vu Lan là lễ báo đáp công ơn cha mẹ, đồng thời
là mùa xá tội vong nhân, thể hiện tinh thần từ bi
của Phật giáo đối với chúng sinh; và tình người của
dân tộc mình.
Thày Thích Đồng Thọ ghi lại “Vài suy nghĩ về ngày
lễ Vu Lan”, Trường Văn xin trích đoạn gửi đến quý vị
như sau: “Hai chữ “Vu Lan” được hình thành từ
công hạnh cứu mẹ đầy cảm động của ngài Mục Kiền Liên
do đó, lễ Vu Lan mang một ý nghĩ lớn là báo ân cha
mẹ, đồng thời còn bao hàm ý nghĩa tìm về cội nguồn,
là biết ơn và báo ơn….”
Vu Lan như là một tấm gương sáng cho mọi người có
dịp soi lại mình, một người con, và tôn vinh sự hiếu
hạnh của đạo làm người.
Qua đó, chúng ta còn góp phần gìn giữ văn hóa dân
tộc bởi Vu Lan, hiện
của hiếu hạnh, đã được un đúc qua bao thế hệ theo
tinh thần Phật giáo và truyền thống văn hóa Việt Nam
…” “Ơn nghĩa sinh thành” nhạc bản của Dương Thiệu
Tước, hợp ca thiếu nhi …
Cũng trong Thư viện Hoa Sen, Thy Nga đọc thấy bài
“Vu Lan Huế” của Thái Kim Lan rất cảm động nên xin
trích đoạn và nhờ Nhã Trân trình bày, để chia xẻ
cùng quý thính giả:
“Mục Kiền Liên Bồ Tát nhìn thấu suốt mấy cõi
trời, vén màn vô minh, và với lòng thương mẹ, đã
nhìn thấy mẹ đang bị trừng phạt trong chốn A tì. Bà
đã sống thiếu lòng nhân ái vì vậy bị đày đọa trong
địa ngục tối tăm.
Hai chữ “Vu Lan” được hình thành từ công hạnh
cứu mẹ đầy cảm động của ngài Mục Kiền Liên do
đó, lễ Vu Lan mang một ý nghĩ lớn là báo ân cha
mẹ, đồng thời còn bao hàm ý nghĩa tìm về cội
nguồn, là biết ơn và báo ơn…
Thày Thích Đồng Thọ
Mục Kiền Liên đi vào địa ngục tìm mẹ, chẳng khác
chi Orphée của thần thoại Hy Lạp đi tìm người yêu
trong cõi chết, hay một nghệ sĩ ôm đàn lang thang
muôn kiếp qua nhiều cõi ngân hà để một ngày vào độ
trăng rằm, chay đàn cứu độ những kẻ đọa đày trở lại
thế gian. (Orphée hay Orpheus, nhân vật trong thần
thoại Hy Lạp, là một nghệ sĩ có giọng ca và tiếng
đàn mê hoặc cả những thú hoang, cũng như sỏi đá và
cây cỏ. Nhờ thế, Ophée thuyết phục được những vị
thần ở dưới điạ ngục cho phép Eurydike, người vợ
thân yêu đã chết trở lại cõi trần với chàng.)
Tôi đã hiểu được qua Vu Lan, chữ Hiếu gắn liền
với chữ Thương, không hạn hẹp mà rộng mở cho vô
lượng chúng sinh: “tháng Bảy ngày rằm xá tội vong
nhân” Vu Lan được cảm nhận như là một lễ tôn giáo
rất gần gũi với con người, gần gũi như tình mẹ
thương con, con thương mẹ, như mưa ngoài sông, như
trăng lên đầu ngõ, như tiếng nhạc lạ lùng trên sóng
nước.
Đồng thời, Vu Lan cũng là cơ hội cho con người
trên thế gian có thể vượt giới hạn của mình trên
bước đường chuyển hoá để giải phóng cho mình và cho
người. Bằng hạnh lực của chính mình, con người có
thể “xá tội vong nhân” …
Cho nên, ý nghĩa của Vu Lan bao trùm cả vũ trụ
nhân sinh, tưởng như sẽ không thấu hiểu hết được đối
với những trí óc còn non nớt hoặc ngu muội, nhưng có
lẽ sự diệu kỳ của bước chuyển hóa “xá tội đổi
nghiệp”, đổi nghiệp “bát cơm lửa” thành nghiệp “bát
cơm lành” bỗng thành đơn giản.
Sau mấy tháng kiết hạ giữ giới và chiêm nghiệm
quán tưởng, rằm tháng Bảy là ngày trăng tròn đầu
tiên được xem là ngày giác ngộ giải phóng cho tất cả
chúng sinh từ con người giới hạnh đến những con
người tha hóa, từ con người đang sống trên thế gian
cho tới những hồn ma bóng quế trong chốn ngục tù tối
tăm …
Với tình thương Mẹ, Mục Kiền Liên đã thực hiện cơ
hội giác ngộ thành Phật mở rộng đến những cõi âm ti,
đem từ bi và hy vọng đến những nơi vô vọng nhất của
con người … cho nên, lòng người náo nức niềm vui khi
nghĩ rằng những người khuất mặt đang chờ ngày cửa
ngục được mở rộng để trở lại nhân gian …
Tôi đến các chùa lễ Phật, mỗi lần cúi lạy là một
lần gần thêm với mẹ đã xa cách nghìn trùng, mỗi lần
đem cơm cho những kẻ khốn cùng là một cơ hội chuyển
chén than thành cơm trắng ngọt ngào ở nơi cõi xa nào
đó …”
“Bông hồng cài áo” ca khúc không thể thiếu vào
mỗi mùa Vu Lan, Anh Dũng đang gửi đến quý thính giả
…
Bài mang tựa đề “Bông hồng cài áo” do thiền sư
Nhất Hạnh viết vào năm 1962 gây xúc động cho bất cứ
người nào đọc, và là nguồn cảm hứng cho nhạc sĩ Phạm
Thế Mỹ viết nên bài hát cùng tên.
Cho nên, ý nghĩa của Vu Lan bao trùm cả vũ trụ
nhân sinh, tưởng như sẽ không thấu hiểu hết được
đối với những trí óc còn non nớt hoặc ngu muội,
nhưng có lẽ sự diệu kỳ của bước chuyển hóa “xá
tội đổi nghiệp”, đổi nghiệp “bát cơm lửa” thành
nghiệp “bát cơm lành” bỗng thành đơn giản.
Bài “Vu Lan Huế” của Thái
Kim Lan
Cũng từ bài viết ấy, nghi thức cài hoa lên áo
thiện nam tín nữ đến lễ chùa vào dịp Vu Lan, được
phổ biến tại Việt Nam, bông màu đỏ cho người còn mẹ,
bông màu trắng cho người đã mất mẹ.
Tục lệ này, thưa quý vị, bắt nguồn từ lễ
“Mother’s Day” bên Mỹ. Chuyện rằng Anna Jarvis mong
muốn vinh danh mẹ cô, là người đã từng tìm cách lập
ra “Ngày hữu nghị của các bà mẹ” như một phương cách
để hàn gắn những đổ vỡ đau thương của cuộc nội
chiến.
Bà qua đời vào năm 1905 mà chưa thực hiện được ý
nguyện. Vào giỗ mẹ năm 1908, Anna đến thành phố
Grafton thuộc tiểu bang West Virginia, thuyết phục
nhà thờ nơi bà từng dạy giáo lý, làm lễ tưởng niệm
mẹ cô. Đó là vào Chủ Nhật 10 tháng 5, 1908, Anna
mang hơn 500 đóa carnation (cẩm chướng, loài hoa mà
mẹ cô ưa chuộng) đến tặng người dự lễ.
Theo truyền thuyết Ki-tô giáo, những giọt nước
mắt của đức Mẹ khi theo chân Chúa Giê-su trên đoạn
đường vác thập tự giá, tuôn rơi xuống đất thì hóa
thành những đóa cẩm chướng.
Bông cẩm chướng màu trắng biểu trưng cho sự thanh
khiết của tình Mẹ, Anna cài lên áo những người đã
mất mẹ. Cẩm chướng màu đỏ thì được cài lên áo những
người còn mẹ trong đời. Buổi lễ rất cảm động, là yếu
tố thêm nữa thúc đẩy Anna theo con đường mà mẹ cô đã
vạch ra, là vận động lập ra ngày lễ vinh danh các bà
mẹ trên toàn quốc Hoa Kỳ.
Đó là nguồn gốc của nghi thức cài hoa lên áo,
theo sự truy nguyên của anh Khổng Trọng Hinh. Thế
nhưng, người Việt vốn chuộng và quý hoa hồng nên dịp
đại lễ Vu Lan, đa số lại cài hoa hồng, chứ không
phải là cẩm chướng.
Tuy nhiên, hoa nào, màu nào cũng chỉ là biểu
tượng. Điều cốt yếu là lòng thành tâm do đó, Thy Nga
vẫn muốn, qua làn sóng phát thanh, gửi đến quý vị
thính giả, những bông đỏ thắm vào dịp Vu Lan mặc dù
biết rằng không phải người nào cũng có được niềm
hạnh phúc là còn mẹ còn cha.
Màu đỏ thắm thiết sẽ mang lại chút ấm áp cho
người không còn diễm phúc đó nhưng biết rằng hình
ảnh về mẹ, về cha, tình thương yêu ấy vẫn mãi trong
lòng mình, và còn mãi với thời gian. Đóa hoa đỏ cũng
nhắc mọi người trong chúng ta rằng các lễ Vu Lan êm
đềm nhất, chính là những khi ta được sống bên mẹ,
bên cha.
Lưu Bích đang hát đến quý vị, ca khúc mang tên
“Mẹ” với lời của Nguyễn đình Toàn, nhạc của Nguyễn
Linh Diệu.
tiếp nối là Thiên Kim với ca khúc “Người cha” …
Và trong âm thanh ca khúc “Mẹ yêu” Võ Tá Hân phổ
ý thơ Cát Biển, với sự trình bày của Nhóm Hoa Giấy,
Thy Nga xin kết thúc chương trình. Chúc quý vị hưởng
mùa lễ Vu Lan trong an lạc.
Nguồn: RFA |
Bông Hồng cài áo