KINH DỊCH, SẢN PHẨM SÁNG TẠO CỦA NỀN VĂN HIẾN ÂU LẠC
Trần Quang Bình
Chương 5. Các nghi án Kinh Dịch. 11. Nghĩa các quái.
_________________________________________________________________________________
11. Nghi án nghĩa các quái.
Điểm xuyết các triết thuyết về những elements tạo nên vũ trụ ta thấy người ta hay dùng đến các từ như Đất, Nước, Khí, Lửa….Những từ này mang nhiều nội hàm triết học hơn là nội hàm hình tượng. Ngay trong Kinh Dịch các hành của nó là Thuỷ, Hoả, Mộc, Kim, Thổ cũng mang nhiều nội hàm triết học.
Nhưng trong Bát Quái lại có những quái khá kỳ khôi như Cấn-Núi và Chấn. Vả lại, các tên của các quái phải ứng với một ký hiệu ba lớp nhất định của Âm Dương. Điều này dẫn chúng ta đến một suy luận logic: ý nghĩa các quái phải ứng với hình tượng ba lớp nó có. Thế nhưng, khi làm ra các quái bằng các vạch Âm Dương thì chúng ta khó thấy được nghĩa của các quái qua hình tượng của nó. Chỉ trừ hai quái Khôn và Khảm có thể khiên cưỡng giải thích được, còn các quái khác thì không có lý luận nào có thể giải thích nghĩa của chúng qua hình tượng.
Vậy, nếu có một Kinh Dịch khác dựa trên logic và dùng các tiên đề khác giải thích được vì sao hình tượng ba lớp này phải có ý nghĩa này và hình tượng ba lớp khác phải ứng với ý nghĩa khác thì chúng ta sẽ gọi Kinh Dịch dựa trên Âm Dương là gì nếu không là nghi án?!
Đến đây, tôi xin kết thúc phần nghi án. Mặc dù có những nghi án nhỏ nhặt và tủn mủn, nhưng không có gì xây dựng nên bức tranh sự thật hoàn chỉnh như những nghi án này. Bởi vì, điều này chứng minh được một sự thật rất quan trọng: Người Trung Hoa đã được cống, dâng hay trong quá trình mở mang lãnh thổ xuống phương Nam đã chiếm được những đồ hình quan trọng của triết thuyết Dịch. Đầu tiên họ không hiểu nó được dùng để làm gì, nhưng về sau một số học giả Trung hoa hiểu ra (đồng thời cũng do các học giả dân tộc bị xâm chiếm khác đã chỉ bảo một phần) ý nghĩa của các đồ hình thì một vài đồ hình đã mất (hoặc đơn giản hơn họ chỉ có trong tay cái mã số học của nó). Từ những đồ hình mã hóa vì không biết logic hình thành triết thuyết Dịch từ cội rễ, người Trung Hoa đã dựng nên đồ hình Hậu Thiên sai. Chính vì người Trung Hoa chỉ có những đồ hình mã hóa cành lá xum xuê của Dịch nên khi luận ra một số phần họ chỉ nhận được cành lá đó hoặc một phần của nó (tuy có lệch lạc một ít) nên họ không thể nào có cái cội rễ của cây được.
Phần sau, chúng tôi sẽ giải thích hoàn toàn các nghi án này. Trong việc giải các nghi án này, xin nghiêng mình dưới các Dịch gia tiền bối, tuy bị bắt giữ vẫn không chỉ cho người Trung Hoa thấy họ sai chỗ nào. Đồng thời cũng cảm ơn các vị đã cố công cất giấu những bí mật kỳ vĩ của dân tộc Việt. [21]