KINH DỊCH, SẢN PHẨM SÁNG TẠO CỦA NỀN VĂN HIẾN ÂU LẠC

Trần Quang Bình

Chương 9. Kinh Dịch qua ngôn ngữ và truyền thuyết Việt Nam. II-3. Tổng kết.

 

ý kiến của bạn

Tổng kết lại ta có bảng sau. Phần trăm xác thực là cách đánh giá chủ quan của người viết:

Quái

Tiên Thiên

Hậu Thiên

Chứng cứ

% xác thực

Chứng cứ

% xác thực

Càn

Có, còn

90

Nói càn, làm càn, càn quấy. Giàng, cằn cỗi, cộc cằn, chan chứa, chang chang

100

Đoài

Hai, đôi (nguyên lý biến âm đ, h như đêm hôm, đòi hỏi, đìu hiu).

90

Đầm, đìa, đầm đìa, hồ, (nguyên tắc biến âm đ sang h), đọi

100

Ly

Lẻ

100

Lửa

100

Chấn

Chẵn

100

Chấn (thuần Việt), chồn, trống.

100

Tốn/Toán

Toán-Đoán, Tốn tiền tốn của.

90

bão tố, giông tố hay giông gió

90

Khảm/Công

cộng, thành ngữ cộng vào cấn ra

100

thuyền không khẳm, đầy khẳm, nhiều khẳm

100

Cấn

cấn ra, cộng vào cấn ra

100

Cấn (đội lên), Tà Cấn (sử thi Đẻ Đất Đẻ Nước, dân tộc Mường, nâng, nấng.

100

Khôn

Không, Khôn lường

100

sống Khôn chết Thiêng, túi khôn con người

80